اصغر افضلی؛ صدایی که جایگزین ندارد
وقتی برنامه‌های نوستالژیکی، چون «وروجک و آقای نجار»، «گوریل انگوری»، «کارآگاه گجت» و «لورل هاردی» را بخاطر می‌آوریم، به صاحب صدای ماندگاری، چون زنده‌یاد اصغر افضلی می‌رسیم؛ بدون شک صدای او جایگزین ندارد؛ صدای ماندگار از نسلی که به مرور از دستشان می‌دهیم و نگرانی‌های بسیاری برای جایگرین شدن آن‌ها وجود دارد.
خبرگزاری ایسنا: امروز سالروز درگذشت زنده‌یاد اصغر افضلی، مدیر دوبلاژ ایرانی و از برجسته‌ترین کمدی‌گو‌های دوبله ایران است که دهم شهریور ماه سال ۹۲ از دنیا رفت.
وی از سال ۱۳۳۹ شروع به فعالیت دوبله کرد و به جای بازیگران مطرحی، چون «وودی آلن» و «استن لورل» هم صحبت کرده است.
«هنگامی که در برخورد با بچه‌ها محبتشان را حس می‌کردم، عشقم به دوبله کارتون بیشتر می‌شد و سعی می‌کردم در درجه اول آنان را شاد کنم و یادگار خوبی از من در ذهنشان باقی بماند.»
این جملات از مرحوم علی اصغر کاوه افضلی است؛ دوبلور پیشکسوتی که به دلیل تیپ‌سازی‌های متفاوت کمدی در فیلم‌ها و کارتون‌ها مشهور بود و شخصیت‌های محبوب بسیاری از کارتون‌های دهه‌ی ۶۰ و ۷۰ را برای کودکان و بزرگسالان از نو ساخت.
اصغر افضلی (متولد ۱۳۱۷ در تهران) در سال ۱۳۳۹ به طور حرفه‌ای کار دوبله را آغاز و در سال ۱۳۴۶ برای نخستین بار مدیر دوبلاژی را تجربه کرد. پیشینه فعالیتش به حضور در تئاتر فردوسی به عنوان بازیگر در میانه دهه ۱۳۳۰ برمی‌گردد. او در آن سال‌ها همبازی بازیگران مشهوری، چون منیره تسلیمی (مادر سوسن تسلیمی)، جهانگیر فروهر، نصرت‌الله وحدت، همت آزاد و مهری ودادیان بود.
صدا و استعداد گویندگی افضلی را نخستین بار احمد رسول‌زاده کشف کرد.
مرحوم افضلی در این زمینه گفته است: نمایشنامه‌ای به نام «اسمال در نیویورک» را در تئاتر فردوسی کار می‌کردیم که آقای رسول‌زاده هم در آن حضور داشتند و این همکاری با ایشان مدتی ادامه پیدا کرد تا این که آقای رسول‌زاده وارد دوبله شدند و مرا تشویق به حضور در دوبله کردند. من هم پذیرفتم و با مراجعه به آنجا فهمیدم که برای آنان غریبه نیستم، چون استودیو دی. سی. آی روبه‌روی تئاتر فردوسی بود و اکثر دوبلور‌های آنجا برای تماشا می‌آمدند که از آن زمان رابطه دوستانه‌ای بین ما برقرار شد.
اولین بار افضلی در فیلم فرانسوی «سه‌چرخه‌سوار» در نقش کوتاهی حرف زد و این فیلم در استودیو پلازا دوبله شد.
علی اصغر کاوه افضلی یادآور شده است که دوبله آن زمان حال و هوای دیگری داشت و مثل حالا ماشینی نبود که همه چیز با عجله پیش می‌رود. فیلم به وسیله آپارات نمایش داده می‌شد و برای تکرار دیالوگ‌ها باید فیلم متوقف می‌شد و به صحنه قبلی برمی‌گشت. این کار سه تا چهار دقیقه زمان می‌برد و فرصت مناسبی برای گوینده بود که به کارش فکر کرده و دیالوگ‌ها را چند بار مرور کند تا این که واژه‌ها ملکه ذهنش شوند، در حالی که امروز شاهد این شیوه در دوبله نیستیم. افرادی که از قدیم در دوبله فعالیت می‌کنند عاشقانه این کار را شروع کردند. در آن سال‌ها برای گفتن یک نقش کوتاه احتیاج به ده‌ها بار تمرین بود.
***
او در آثار مختلف و تیپ‌های گوناگونی به جای شخصیت‌های مهم کمدی و کارتونی صحبت کرده است. ویژگی صدای او تیپ سازی‌های متفاوت کمدی در فیلم‌ها و کارتونهاست. از نقش‌های شاخص او می‌توان به خلق تیپ در فیلم‌های کمدی مثل «فرانکو فرانچی»، «وودی آلن»، «بود ابوت»، «استن لورل»، «غلامحسین بهمنیار»، «داریوش اسدزاده»، «عزت‌الله وثوق» و «توتو» اشاره کرد.
افضلی درباره صداپیشگی در نقش وودی آلن گفته است: جنس بازی وودی آلن را خیلی دوست دارم و هنگام کار، انگار مثل دو دوست کنار همدیگریم، همسطح و یکرنگ با هم حرکت می‌کنیم، چون شناخت کاملی از راز و رمز‌ها و ریزه‌کاری‌های هنر نقش‌آفرینی او دارم.
از تیپ‌های کارتونی ماندگار او، می‌توان به وروجک و آقای نجار (وروجک)، گوریل انگوری (بیگلی بیگلی)، کارآگاه گجت، قلعه هزار اردک، رابین‌هود (پادشاه / پرنس جان)، گربه‌های اشرافی (خدمتکار / ادگار)، شلمان (کارتون بامزی) و نمایش عروسکی چاق و لاغر (چاق) اشاره کرد. وی در سریال «هزاردستان» نیز به جای منوچهر آذری و چند شخصیت دیگر به گویندگی پرداخته است.
افضلی در دوبله فیلم‌های ایرانی نیز حضور چشمگیری داشت که نمونه مشهورش صدای شخصیت قوچعلی در مجموعه فیلم‌های صمد و نقش‌گویی به جای پرسوناژ صاحب جواهرفروشی قازاریان (با بازی زنده‌یاد سروش خلیلی) در دوبله سریال «هزاردستان» است. ایفای نقش رادیویی «رحمت گردچاقه» در برنامه پرمخاطب «صبح جمعه با شما» از خاطرات شیرین حضور افضلی در رادیو است.
صدای مرحوم علی اصغر کاوه افضلی این اواخر در دوبله سریال «افسران پلیس» شنیده‌ایم. اصغر افضلی عهده‌دار نقش‌گویی بانمکی به جای شخصیت جووانی بود.
مرحوم علی اصغر کاوه افضلی ظهر یکشنبه (دهم شهریور ماه سال ۹۲) بر اثر سکته قلبی در منزلش درگذشت.