۲۰ درصد پرمصرف‌ها دو برابر مردم یارانه پنهان برق می‌گیرند

خبرگزاری مهر: یک کانون تفکر و نهاد سیاستگذاری در نامه‌ای به جهانگیری معاون اول رئیس جمهور، بر لزوم افزایش تعرفه برق ۲۰ درصد از مشترکان که پرمصرف هستند، به نفع عموم مردم و تولیدکنندگان تاکید کرد. به عقیده این کانون تفکر، این اقدام علاوه بر رفع بحران خاموشی برق در بخش خانگی، مانع از تعطیلی صنایع و کارگاه‌های تولیدی به دلیل قطع برق می‌شود. شبکه تحلیلگران اقتصاد مقاومتی در نامه‌ای به جهانگیری معاون اول رئیس جمهور، از دولت خواست تا هرچه سریعتر نظام تعرفه گذاری برق را اصلاح نموده و بر این اساس، تعرفه برق ۲۰ درصد از مشترکان خانگی که پرمصرف بوده و عموما از دهک‌های بالای درآمدی هستند را افزایش دهد. بر اساس آمار و اطلاعات ارائه شده توسط دستگاه ها، مشترکان پرمصرف علیرغم برخورداری از تمکّن مالی، به طور نسبی بیش از ۲ برابر سایر مشترکان و عموم مردم از یارانه پنهان برق بهره مند می‌شوند. این موضوع سبب شده است تا این مشترکین نه تنها هیچ انگیزه‌ای برای کنترل و کاهش مصرف برق خود نداشته باشند، بلکه به مصرف بیشتر برق تشویق شوند. به عقیده این کانون تفکر و نهاد سیاستگذاری، نیروگاه سازی و افزایش توان تولید برق کشور، امری لازم و ضروری است و شرایط را برای صادرات برق، توسعه بخش‌های صنعتی، شیرین سازی آب دریا و افزایش درآمد کشور از این مسیر فراهم می‌کند؛ لذا باید با تکیه بر توان داخلی و با برنامه‌ریزی مشخص، در دستور کار دولت قرار گیرد. با این وجود، ساخت نیروگاه تنها با هدف پاسخگویی به مصرف برق در زمان اوج بار در اوقات محدودی از سال، اقدامی غیرکارشناسی و هزینه زاست که منجر به هدررفت منابع می‌شود. در واقع راه اصلی و هوشمندانه برای مدیریت مصرف برق به ویژه در زمان‌های اوج بار، افزایش تعرفه برق مشترکین پرمصرف به صورت بازدارنده است. در متن نامه مذکور آمده است: همان طور که مستحضر هستید؛ عدم تعادل در میزان تولید و مصرف برق کشور، موجب بوجود آمدن خاموشی‌های متعدد تابستان در سال جاری شد که از آن به عنوان بحران برق یاد می‌شود. خاموشی‌هایی که علاوه بر خسارات فراوان به صنایع و اقتصاد ملی، موجبات نارضایتی عموم مردم را بوجود آورد و کماکان نیز در بعضی نقاط کشور مشاهده می‌شود. بر اساس گزارش اخیر مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، مشترکان خانگی بیش از ۵۱ درصد از تقاضای مصرف برق در ساعات اوج بار شبکه را به خود اختصاص داده اند. همچنین بر اساس آمار شرکت توانیر، در سال ۹۶ از مجموع ۸۴.۵ تراوات ساعت مصرف برق در بخش خانگی، ۴۲ درصد توسط ۲۰ درصد از مشترکین پرمصرف که عمدتا از دهک‌های بالا و پردرآمد جامعه بوده و از امکانات رفاهی فراوان برخوردار هستند، مصرف شده است. از طرف دیگر به علت نظام ناکارآمد تعرفه گذاری برق در کشور، مشترکان پرمصرف علیرغم برخورداری از تمکّن مالی، به طور نسبی بیش از ۲ برابر سایر مشترکین و عموم مردم از یارانه پنهان برق بهره مند می‌شوند. این موضوع سبب شده است تا این مشترکان نه تنها هیچ انگیزه‌ای برای کنترل و کاهش مصرف برق خود نداشته باشند، بلکه به مصرف بیشتر برق تشویق شوند. این در حالیست که در عمده کشورها، مشترکانی که از الگوی مصرف نامتعارف و ناهماهنگ با عموم مردم پیروی می‌کنند، نه تنها از یارانه و کمک دولت بهره مند نمی‌شوند، بلکه مشمول جریمه‌های سنگین نیز می‌گردند. به عنوان یک تجربه جهانی، در ایالت کالیفرنیا آمریکا در ژوئن سال ۲۰۰۱، تعرفه برق مشترکین پرمصرف تا حدود ۴۷ درصد افزایش داده شد؛ در مقابل مشترکانی که دارای مصارف حداقلی بودند (دو پله اول) با هیچ افزایش قیمتی روبرو نشدند؛ این سیاست هوشمندانه باعث شد تا توان مصرفی در زمان اوج بار حدود ۱۲ درصد نسبت به سال ۲۰۰۰ در این ایالت کاهش باید. به عنوان تجربه‌ای دیگر، در برزیل ۸۰ درصد میانگین برق مصرفی مشترکان در سال قبل به عنوان سهمیه هر مشترک در سال جدید در نظر گرفته می‌شود و برای مصارف بالاتر از سهمیه، تعرفه برق افزایش قابل توجهی پیدا می‌کند؛ به‌طوری که مصرف بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ کیلووات ساعت ۵۰ درصد و مصرف بیش از ۵۰۰ کیلووات ساعت ۲۰۰ درصد افزایش تعرفه دارد؛ بنابراین با توجه به تجربیات جهانی و همچنین اتفاق نظر میان کارشناسان، مسئولان وزارت نیرو، نمایندگان مجلس و عموم مردم (طبق نظرسنجی صداوسیما) بر افزایش تعرفه برق مشترکان پرمصرف که علاوه بر رفع بحران خاموشی برق در بخش خانگی، مانع از تعطیلی صنایع و کارگاه‌های تولیدی به دلیل قطع برق نیز می‌شود، ضروری است هرچه سریعتر تعرفه برق ۲۰ درصد از مشترکان که از آن‌ها به عنوان مشترکان پرمصرف یاد می‌شود، افزایش یابد. در پایان ذکر این نکته حائز اهمیت است که نیروگاه سازی و افزایش توان تولید برق کشور، امری لازم و ضروری است و شرایط را برای صادرات برق، توسعه بخش‌های صنعتی، شیرین سازی آب دریا و افزایش درآمد کشور از این مسیر فراهم می‌کند؛ لذا باید با تکیه بر توان داخلی و با برنامه‌ریزی مشخص، در دستور کار دولت قرار گیرد. با این وجود، ساخت نیروگاه تنها با هدف پاسخگویی به مصرف برق در زمان اوج بار در اوقات محدودی از سال، اقدامی غیرکارشناسی و هزینه زاست که منجر به هدررفت منابع می‌گردد. در واقع راه اصلی و هوشمندانه برای مدیریت مصرف برق به ویژه در زمان‌های اوج بار، افزایش تعرفه برق مشترکان پرمصرف به صورت بازدارنده است. شبکه تحلیلگران اقتصاد مقاومتی آماده است جزئیات مرتبط با اصلاح تعرفه برق مشترکان پرمصرف و همچنین اقداماتی که دولت می‌تواند در این زمینه در دستور کار قرار دهد را به صورت مبسوط، خدمت جنابعالی ارائه نماید. امید است که تصمیمات هوشمندانه و فوری دولت با همکاری دیگر دستگاه‌ها زمینه را برای تحقق اقتصاد مقاومتی فراهم آورد.