ظریف: در کشور بحران نداریم
وزیر امور خارجه با بیان اینکه «آیت‌الله هاشمی رفسنجانی معمار هسته‌ای کشور است» گفت: در دوران آیت‌الله هاشمی رفسنجانی موضوع دستیابی ایران به فناوری هسته‌ای در برنامه قرار گرفت.
خبرگزاری ایسنا: محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه عصر شنبه در همایش "عبور از بحران و توسعه ایران با نگاهی به رویکرد آیت‌الله هاشمی رفسنجانی" با گرامی‌داشت یاد و خاطره رییس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام اظهار کرد: آیت‌الله هاشمی رفسنجانی از همه چیز خود برای انقلاب اسلامی مایه گذاشت و از هیچ چیز برای پیشبرد اهداف انقلاب و پیشرفت کشور ابا نکرد.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با بیان اینکه «در دنیای امروز برای آنکه بتوانیم اهداف کشور و انقلاب را پیش ببریم، لازم است تمام ظرفیت‌های خود را به درستی بشناسیم» خاطرنشان کرد: در دوره امروز برای پیشبرد اهداف انقلاب و کشور پس از شناخت صحیح ظرفیت‌ها باید از آن‌ها به موقع خود استفاده کنیم و برای رسیدن به اهداف، نباید جز موضوعات مقدس و ارزش‌های اصیل خود موضوعات دیگری را قدسی کنیم. نباید از ابزار‌های دیگر استفاده کنیم و منتظر ثبت در تاریخ بمانیم بلکه باید بدانیم تاریخ خود به درستی قضاوت خواهد کرد.
وزیر امور خارجه افزود: برای نگرانی از ثبت در تاریخ، باید خود را برای مصالح مردم فدا کنیم و مصالح مردم را فدای خود نکنیم. باید ابتدا ببینیم که چه امکاناتی داریم و از آن‌ها به درستی استفاده نماییم.
ظریف با تاکید بر اینکه «در دنیای امروز استفاده از همه امکانات و ظرفیت‌ها ضروری است» ادامه داد: پیش از استفاده از امکانات باید شناخت واقعی و واقع‌بینانه از شرایط و ظرفیت‌ها داشته باشیم.
وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران به برکت انقلاب اسلامی و تعلیمات امام خمینی و رهنمود‌های رهبری در منطقه و جهان شرایطی استثنایی پیدا کرده است. این شرایط همراه با خود هم ظرفیت‌هایی ایجاد کرده و هم تلاش‌هایی در برابر نظام قرار داده است چرا که هیچ ظرفیت و فرصتی بدون چالش نبوده و هیچ چالشی نیز بدون فرصت نیست. آنچه که در این زمینه مهم است تلاش ما و استفاده از ظرفیت‌ها توسط ماست. این اقدام می‌تواند ما را در رسیدن به اهداف‌مان کمک کند. برای همین نیز آیت‌الله هاشمی رفسنجانی یک مصلح انقلابی و یک انقلابی مصلح بود.
او با اشاره به ویژگی‌های شخصیتی آیت‌الله هاشمی رفسنجانی ادامه داد: همواره نگرش آیت‌الله هاشمی به اصلاح و بهبود شرایط کشور با تکیه بر ارزش‌ها و ظرفیت‌های انقلاب اسلامی بود چرا که نمی‌توان برای خلاص شدن از چالش‌ها، ظرفیت‌هایی را که باعث افزایش قدرت شده‌اند به فراموشی سپرده شود. آیت‌الله هاشمی رفسنجانی همواره در استفاده از امکانات، ظرفیت‌ها و توانمندی‌های جمهوری اسلامی ایران به صورت عاقلانه و با نگاه واقع‌بینانه تاکید داشت. همین نگاه نیز باعث شد که در بهترین شرایط ما مذاکره با صدام را آغاز کنیم.
ظریف با اشاره به برخی ویژگی‌های دوران جنگ و پیش از آغاز مذاکره با عراق در این زمینه خاطرنشان کرد: اگر آقای هاشمی رفسنجانی نمی‌خواست که از ظرفیت‌های موجود استفاده کند و نگران آن بود که جامعه درباره مذاکره با فردی که خسارت‌های بسیاری به ملت‌مان وارد کرده چه می‌گویند، نمی‌توانست مسیر تاریخ منطقه را تغییر دهد. درایت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و رهبری و همچنین مجموعه نظام بود که باعث شد از آن فرصت استفاده شود.
وزیر امور خارجه ادامه داد: اگر آیت‌الله هاشمی رفسنجانی گفتگو با امیر عبدالله را آغاز نمی‌کرد و نگران آنچه که در تاریخ ثبت خواهد شد، بود، هرگز نمی‌توانست تاریخ‌ساز شود. شناسایی ظرفیت‌ها و استفاده از امکانات، یک هوش و شجاعت ویژه‌ای می‌طلبد که ما این شجاعت را در امام خمینی سراغ داشتیم و امروز نیز در مقام معظم رهبری سراغ داریم و در آیت‌الله هاشمی رفسنجانی نیز به وفور مشاهده می‌کردیم.
او در ادامه صحبت‌های خود به توافق بر سر قطعنامه ۵۹۸ اشاره کرد و گفت: بالاترین مرحله شجاعت آیت‌الله هاشمی در پذیرش قطعنامه ۵۹۸ بود که در آن زمان برای بر عهده گرفتن این مسئولیت تاریخ‌ساز رقابتی میان امام و آیت‌الله هاشمی رفسنجانی ایجاد شده بود.
به گزارش ایسنا، رییس دستگاه دیپلماسی کشور در بخش دیگری از صحبت‌های خود با تاکید بر اینکه «دیپلماسی یکی از ابزار‌های قدرت است» اظهار کرد: اینکه ما در منطقه حضور و جایگاه ارزشمندی داریم و مردم با دید عزت و احترام به جمهوری اسلامی ایران نگاه می‌کنند و ما متکی به مردم خود هستیم، از نتایج توجه به دیپلماسی به عنوان یکی از ابزار‌های قدرت است.
ظریف با اشاره به وضعیت کشور‌های منطقه خاطرنشان کرد: اگر به کشور‌های منطقه نگاه کنیم مشاهده می‌کنیم که عربستان و امارات به ترتیب ۶۷ و ۲۲ میلیارد دلار هزینه برای تجهیزات تسلیحات نظامی خود کرده‌اند و سایر کشور‌های منطقه نیز چتر قدرت یک ابرقدرت هسته‌ای قرار دارند، اما با وجود این‌ها جمهوری اسلامی ایران امنیت و قدرت بیشتری دارد چرا که وجه تمایز ما با این رژیم‌ها در اتکا به خدا و مردم است.
وی با تاکید بر اینکه «باید قدردان وضعیت فعلی جمهوری اسلامی ایران باشیم» به وضعیت استقلال کشور کوبا اشاره کرد و گفت: کوبا در فاصله ۱۵۰ کیلومتری بزرگترین قدرت هسته‌ای دنیاست، اما آنچه که توانسته این کشور را امن نگه دارد، بیشتر از هر چیز، قدرت دیپلماسی این کشور بوده است.
وزیر امور خارجه تاکید کرد: دیپلماسی می‌تواند این امکان را فراهم کند که کشوری از شرایط مخاطره آمیز با امنیت عبور کند. در این زمینه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی قدرت دیپلماسی را می‌شناخت و در مراحل مختلف از جمله جنگ ایران و عراق و مذاکرات هسته‌ای قبلی و آنچه که اخیرا اتفاق افتاد می‌توان درک واقعی و شناخت شرایط بین‌المللی را از سوی ایشان به خوبی مشاهده کرد.
او با بیان اینکه «عدم شناخت شرایط بین‌المللی می‌تواند کشوری در اوج قدرت را به نابودی بکشاند» افزود: مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی معمار هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران بود و برنامه هسته‌ای ما در زمان او شکل گرفت. اما این توانمندی باید حفظ می‌شد نه اینکه به هدر برود و به جای آنکه زمینه قدرت جمهوری اسلامی ایران را فراهم کند باعث افزایش فشار علیه کشور شود. فهم این موضوع نیازمند یک جامع‌نگری است که در نگاه آیت‌الله هاشمی وجود داشت.
ظریف تصریح کرد: وظیفه سیاست خارجی حراست از امنیت ملی، تمامیت ارضی و کمک به وفاق مردم است و آیت‌الله هاشمی رفسنجانی این را به خوبی درک کرد. دوران سازندگی نمونه‌ای از تلاش برای استفاده از امکانات سیاست خارجی برای بهبود وضعیت مردم بود.
وزیر امور خارجه تصریح کرد: ما وظیفه داریم که سیاست خارجی را تبدیل به اهرمی برای کمک به اقتصاد کشور کنیم نه آنکه باری بر دوش مردم تحمیل کنیم. تلاش آیت‌الله هاشمی رفسنجانی همواره این بود که سیاست خارجی باری بر مردم نباشد. این کار نیازمند آن نیست که ما از اصول و ظرفیت‌های خود عدول کنیم بلکه نیازمند شناخت اصول و ظرفیت‌هاست و ما باید بپذیریم که دیپلماسی یک روش برای تامین اهداف و منافع کشور است.
او با اشاره به دیدار سه سال گذشته سفرا با مقام معظم رهبری خاطرنشان کرد: در این دیدار مقام معظم رهبری فرمودند که دیپلماسی در بسیاری از مواقع می‌تواند بهتر و ارزان‌تر از نیروی نظامی اهداف ما را تامین کند به شرط آنکه متکی به قدرت و امکانات و ظرفیت‌های کشور باشد و همچنین نگاه ما در این زمینه به سمت مردم باشد و ما آن‌ها را، ولی نعمت خود بدانیم.
ظریف با بیان اینکه «آنچه که در سخنرانی امروز به آن اشاره کردم درس‌هایی بود که از شاگردی مکتب آیت‌الله هاشمی گرفته‌ام» اظهار کرد: امیدوارم این درس‌ها به کشور کمک کند که از این مسیر دشوار، پرمخاطره، پرچالش و پرظرفیت و نه بحرانی - چرا که هیچ گاه بحرانی نبوده و ان‌شاءالله نیز در آینده بحرانی نخواهد بود- به سلامت و عاقبت به خیری و عزت و سربلندی و رفاه برای مردم عبور کنیم.