روایت شاعرجوان اراکی از زمزمه‌کردن ابیات شعرش توسط رهبری
شاعر و حافظ کل قرآن‌کریم می‌گوید: قرار گرفتن در یک شرایط معنوی که حضرت آقا شعر معنوی و عاشورایی مرا بخوانند و با لبان مبارکشان زمزمه کنند، غیرقابل وصف و توصیف است، این اتفاق یکی از آرزو‌های چندین دهه شعرگویی من بود که خدا را شکر در ماه رمضان این توفیق و افتخار نصیبم شد که ابیاتی از شعرم را حضرت آقا زمزمه کنند.
خبرگزاری فارس: جواد مختاری از قاریان و حافظان قرآن‌کریم شهر اراک است که در مسابقات قرآنی سطح کشور رتبه‌های متعددی در شاخه‌های متعدد علوم قرآن کسب کرده است.
این شاعر جوان اراکی قریب به ۱۴ سال در دانشگاه آزاد اسلامی به عنوان مدرس درس آشنایی با قرآن‌کریم فعالیت داشته و رتبه‌های مختلفی را نیز در رشته‌های تلاوت و ترتیل در دانشگاه آزاد سما کسب کرده است.
وی که در حوزه شعر دو سال پیاپی در دانشگاه آزاد اسلامی کشور حائز رتبه اول و دوم رشته شعر اساتید کشور شده، از سال ۷۵ همزمان با ورودش به دانشگاه آزاد فعالیت در عرصه شعر را آغاز کرده و با حضور در جلسات و انجمن‌های مختلف شعری و هنری و کسب رتبه‌های استانی و کشوری در همان سال‌های ابتدایی در ارتقای سطح شعری خود کوشیده و در سال ۸۳ متعهد به برگزاری سومین جشنواره کشوری شعر انتظار در استان مرکزی شده است.
مختاری مجموعه دوبیتی و رباعی‌های عاشورایی و آیینی را که مشتمل بر ۷۲ رباعی و دوبیتی عاشورایی است با عنوان «روز یازدهم» به همت دوستانش در حوزه هنری استان و سازمان تبلیغات اسلامی به چاپ رساند و در ماه رمضان امسال که به عنوان یکی از سه شاعر برتر استان مرکزی موفق به دیدار با مقام معظم رهبری شد، این کتاب را تقدیم حضرت آقا کرد.
به منظور بازگویی خاطرات این شاعر جوان اراکی از دیدار با مقام معظم رهبری با وی به گفتگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید.
آقای مختاری از خاطرات دیدار خود با مقام معظم رهبری برایمان بگویید؟
مختاری: قرار گرفتن در یک شرایط معنوی که حضرت آقا شعر معنوی و عاشورایی مرا بخوانند و با لبان مبارکشان زمزمه کنند، غیرقابل وصف و توصیف است، این اتفاق یکی از آرزو‌های چندین دهه شعرگویی من بود که خدا را شکر در ماه رمضان این توفیق و افتخار نصیبم شد که ابیاتی از شعرم را حضرت آقا زمزمه کنند.
یکی از خاطرات شیرینی که از دیدار با مقام معظم رهبری داشتم این بود که قبل از اذان مغرب با راهنمایی استاد قزوه کتاب شعرم را تقدیم حضرت آقا کردم، پیش از آنکه کتاب را تقدیم کنم، به استاد قزوه عرض کرده بودم که در این جلسه و جلسات دیگر اگر توفیقی شد می‌توانم برای تلاوت خدمت آقا باشم، استاد قزوه هم این پیش‌زمینه را داشتند و هنگامی‌که کتاب را تقدیم کردم این مسئله را مطرح کردند که آقای مختاری از قاریان قرآن‌کریم هستند که آقا هم مورد تفقد قرار دادند و فرمودند: «اهل کجا هستی؟» خدمتشان عرض کردم: «بچه اراک هستم» و اسمم را پرسیدند و از کتاب سؤال کردند و کتاب را قدری توضیح دادم و تقدیم حضرت آقا کردم و این از شیرین‌ترین خاطرات دوران زندگی من است.
در نشست شاعران با رهبر معظم انقلاب چه تجربیاتی کسب کردید و آموخته‌ها شما از آن سفر چه بود؟
مختاری: به لطف خدا در چند بخش شعر فعالیت دارم، از جمله شعر آیینی که از افتخارات شاعران ایرانی بوده و شعری مانا و ماندگار است، شعر اجتماعی، شعر کودک و اشعار دیگر که آن‌ها را هم تجربه کرده‌ام.
شعر غزل را بسیار دوست دارم و همیشه آرزو می‌کردم اولین کتابی که به چاپ می‌رسانم اشعار غزل باشد، اما مجموعه کتاب دوبیتی و رباعی‌ها که بخشی از آن اشعار شاعران آیینی است، تقریباً حدود پنج سال در دست بنده بود و مدت‌ها غبطه می‌خوردم که ای‌کاش به سرانجام برسد، برای همین با یکی از شاعران ممتاز کشور مشورت کردم که ایشان گفتند گوش به حرف دلتان کنید و که هر کدام که دلتان می‌گوید همان را انجام دهید، تصمیم نهایی من بر این شد که اولین کتاب را کتاب آیینی و عاشورایی به چاپ برسانم.
امسال توفیق نشد از جمع شاعران استان کسی در محضر حضرت آقا شعرخوانی کند، اما در فرصتی که قبل از شروع برنامه بود و در دیدار چهره به چهره که با حضرت آقا داشتیم این توفیق نصیب شد که حداقل کتاب را تقدیم کنم.
تجربه‌هایی که در نشست شاعران با مقام معظم رهبری کسب کردم این بود که شاعران ممتاز کشور به مضامین مختلف دینی و اجتماعی و اخلاقی پرداخته بودند و اتفاقاً در بسیاری از ابیاتی که خوانده می‌شد اشعار دینی موج می‌زد، مثلاً تعدادی از شعرا برای مدافعان حرم شعر گفته بودند، تعدادی از شعرا برای مسائل روز اجتماعی و اقتصادی شعر سروده بودند، بعضی از دوستان از زبان طنز صحبت کرده بودند، اما گاهی اوقات در ابیاتی که دوستان زمزمه می‌کردند یک نگاه کاملاً اخلاق‌مدارانه قابل حس بود، اشعار بسیار عالی که حضرت آقا هم چندین بار آن‌ها را تکرار می‌کردند، تأکید مقام رهبر معظم انقلاب در فراز اول صحبتشان در عفیف نگه‌داشتن کلمات و جنس خود کلمات در زبان و ادبیات فارسی بود که اتفاقاً تیتر صحبت‌های حضرت آقا بود.
برای من تجربه خوبی بود که بدانم از لحاظ کیفی چطور بسرایم که هم‌رده شاعران ممتاز کشور باشد، تسلط مقام معظم رهبری نسبت به حوزه شعر بسیار برایم جالب و شگفت‌انگیز بود، گاهی بعضی از دوستان ابیاتی را می‌خوانند که یادم است یک خانمی از یزد شعری برای مدافعان حرم خواند که آقا فرمودند: «این مصرع را یک بار دیگر بخوانید» و وقتی آن شاعره مصرع را تکرار کردند آقا یک کلمه را حذف کرد و کلمه «حتی» گذاشت که تحسین تمام شاعران را برانگیخت و همه احسنت گفتند؛ این یک نمونه بود و چندین نمونه حضرت آقا در مورد ابیات نظرات و نقد‌هایی کاملاً حرفه‌ای انجام دادند که دوستان شاعر به خوبی متوجه شدند تنها محضر یک مرجع عالی‌قدر و رهبر نیست که شعر می‌خوانند بلکه در محضر کسی هستند که شعر را به خوبی می‌شناسد و اتفاقا دقت در کلمات را می‌طلبد، هرچند این سعادت را نداشتم که خدمت آقا شعرخوانی کنم، اما آن لذت و حلاوت حضور در محضر رهبر انقلاب به مراتب شیرین‌تر از شعرخوانی بود که توفیق آن نصیبم شده بود.
جایگاه شعر و شاعری کجاست و یک شعر چه اهمیتی می‌تواند داشته باشد؟
مختاری: شاعر روی نقطه‌هایی دست می‌گذارد که آن نقطه‌های ظریف را شاید همه کس نبیند و آن دقت و ظرافت روح شاعرانه را می‌طلبد و تنها در ذوق و قریحه شاعران موج می‌زند، شاعر یک نگاه تیزبین و ظریف دارد و فرد عادی یک نگاه معمولی، نگاه شاعر یک نگاه حساس و ظریفی است، یعنی پردازش نگاه شاعر یک نگاه حساس و دقیق است که با تخیل و عاطفه مفاهیم را بهم گره می‌زند، برای همین دقت زیادی نیاز دارد.
اگر شاعری بخواهد در حوزه ادبیات اهل بیت (ع) قرار بگیرد، چون با حوزه مقتل و شعر ائمه مواجه می‌شود باید شعر آیینی را کنار تخیل و تصویری شاعرانه پیوند بزند، مسلط و آگاه به مفاهیم کامل دینی باشد، شعر جایگاه مهمی دارد و نگاه شاعر بسیار حائز اهمیت است.
آیا شاعران هم به آموزش نیاز دارند؟
مختاری: بله قطعاً، آموزش به ارتقای سطح شعر شاعر کمک می‌کند، در حوزه شعر ما یک سطحی داریم در هر یک از شهر‌ها اگر قرار باشد این سطح ارتقا پیدا کند باید در یک دریای وسیع‌تری مثل تهران قرار گیرد، بر این اساس برگزاری کارگاه‌های آموزشی با حضور اساتید برجسته کشوری می‌تواند به ارتقای سطح شعری شاعران کمک کند.
شاعر در حوزه شعر آیینی و اهل بیتی (ع) هم مخاطب خاص دارد و هم مخاطب عام، مخاطب خاص بچه‌های هیأتی هستند که شاعر با آن‌ها تخصصی‌تر کار دارد و لذا با عوام مردم که از طیف‌های مختلف هستند برای آن‌ها باید به یک زبان دیگر و کلام دیگر سخن بگوید که خیلی سنگین نباشد، به طور مثال در کتاب شعر روز یازدهم در نگاه تخصصی شاعر می‌گوید: «با واژه غیرت و وفا همزادیم ـ. دیدم که به دست عشق دستی دادی، جای تو میان آسمان‌ها خالی‌ست ـ.ای ماه چگونه بر زمین افتادی؟» مخاطب خاص به خوبی حس می‌کند که این افتادن ماه بر زمین در واقع تلمیحی از حضرت عباس (ع) دارد و یا برای مخاطب عام می‌گوییم «در برکه عاشقانه مهتاب بریز ـ. یک قصه عاشقانه ناب بریز، لب‌تشنه دیدار تو هستم عباس ـ. از مشک خودت برای من آب بریز» اینجا مخاطب خیلی صمیمی‌تر و نزدیک‌تر به شعر بوده و راحت‌تر متوجه می‌شود، لذا آن چالشی که در حوزه شعر آیینی داریم این است که شاعر باید به شعر هیأتی نزدیک‌تر شود و نگاه شاعرانش را قوی‌تر بکند، در حال حاضر شاعران بسیار ممتازی داریم، اما شعرشان در جمع هیأتی‌ها خیلی مورد قبول واقع نمی‌شود، این در حالی است که شعر یک شعر حرفه‌ای است، این‌ها مسائلی است که با آموزش باید فراگرفته شود.
سخن پایانی؟
مختاری: یک تعاملی باید بین مداحان و شاعران اهل بیتی شکل بگیرد که این دو طیف بیشتر بتوانند اندیشه‌های خود را با یکدیگر گره بزند تا هم شاعر نسبت به مقاتلی که مداحان کاملاً به آن مسلط است، تبحر پیدا کند و ظرف ذهنیش پر و کامل‌تر شود و هم مداحان شعر حرفه‌ای و شعر امروز را از کلام شاعران امروز بیشتر بشناسد.
من هر چه از شعر دارم، از قرآن دارم و به قول حافظ: «هر چه کردم همه از دولت قرآن کردم».