اختلاف خانوادگی اردوغان بر سر ماجرای بحران ارزی! / بحران ترکیه در سال ۲۰۰۱ همان چیزی بود که باعث فروریختن دولت و نهایتا روی کار آمدن اردوغان شد/اردوغان اصلا دوست ندارد این اتفاق برای خودش هم روی دهد

پایگاه خبری تحلیلی فردا:

ترکیه کشوری است با تفاوت‌های اجتماعی شدید. اگر نرخ تورم افزایش می‌یابد، لیر سقوط می‌کند و برچسب‌های قیمت در سوپرمارکت‌ها هر روز عوض می‌شوند به معنای آن است کسانی که همین حالا هم به زحمت از پس زندگی‌شان برمی‌آمدند بیشتر و بیشتر در فقر فرو خواهند رفت. بحران ارزی فعلی فقرا را فقیرتر می‌کند. اما تا مدت‌ها به ثروتمندان کاری نخواهد داشت چون آن‌ها زندگی فردی و اقتصادی شرکت‌هایشان را با اعتبارها و وام‌های ارزان‌قیمتی که به یورو و دلار گرفته‌اند تأمین کرده‌اند و حالا دارایی‌هایشان افزایش یافته است.

اما ترکیه تجربیات زیادی در زمان‌های بحرانی دارد و نشان داده هر وقت لازم باشد اتحاد و همبستگی خوبی از خود نشان می‌دهد. اما این بحران کشور را متحد نخواهد کرد بلکه آن را تقسیم می‌کند حتی بیشتر از قبل. بعدازآنکه لیر در جمعه‌ی گذشته سقوط آزاد کرد- شدیدترین سقوط نرخ ارزی که در ۲۰ سال گذشته رخ‌داده است- ترکیه دیگر فقط ازنظر مالی در بحران نیست. بحران حالا به آزمونی سیاسی برای سیستم جدید بحث‌برانگیز ریاست‌جمهوری‌ای که رجب طیب اردوغان بر قامت خود دوخته است، تبدیل‌شده است.

تا حالا تنها واکنشی که به ذهن اردوغان رسیده این بوده که غرور ملی و میهنی و احساسات مذهبی مردم ترکیه را به میدان بکشاند. اما این روی همه تأثیرگذار نیست.

تضادها و مخالفت‌ها در سیستم حکومتی جدید ترکیه غایب است و بااین‌حال موقعیت اضطراری پیش‌آمده در قالب دعواهای خانوادگی اولین شکاف‌ها را آشکار کرده است: اردوغان می‌گوید نرخ بهره بازهم باید پایین بیاید، چیزی که کمتر کارشناسی برای مبارزه با تورم پیشنهاد می‌کند. در دیگر سو، داماد اردوغان، برات البیراک که حالا وزیر اقتصاد کشور است بر استقلال بانک مرکزی ترکیه تأکید می‌کند و آن را تنها مرجع تصمیم‌گیری در تعیین نرخ بهره می‌داند.

اردوغان وعده داده بود که مردم ترکیه مادامی که سخت تلاش کنند و او را در قدرت نگه دارند در رفاه زندگی خواهند کرد. او توانسته بود مدت‌ها به وعده‌اش عمل کند. درآمدها زیاد می‌شدند و حداقل حقوق و مستمری‌ها هم افزایش می‌یافت، اما حالا پله‌برقی اقتصاد جهت حرکتش معکوس شده است. خاطرات سال ۲۰۰۱ دوباره به ذهن‌ها برگشته است. در آن سال ترکیه بدترین بحران اقتصادی‌اش را از بد پیدایش تجربه کرد با نرخ تورمی تقریباً ۷۰ درصدی. هنوز تا رسیدن به آن نقطه خیلی فاصله داریم اما بحران سال ۲۰۰۱ فقط اقتصادی نبود بلکه نشان‌دهنده‌ی شکست نظام سیاسی هم بود. البته این همان چیزی بود که نهایتاً اردوغان را به قدرت رساند. به همین دلیل او مایل نیست این خاطره را دوباره به یاد بیاورد.

از شانس بد ترکیه در این زمانه‌ی بحران با دونالد ترامپ هم درافتاده است و همین پیش‌بینی اینکه این بحران به چه ختم می‌شود را غیرممکن کرده است. قدرت، غرور و تعصب؛ این سه کلمه‌ای است که ترامپ و اردوغان هر دو به یک اندازه به آن‌ها اهمیت می‌دهند. بی‌اعتمادی متقابل بین آنکارا و واشنگتن مدتی بود که به وجود آمده بود اما جنگ سوریه اوضاع را بدتر کرد.

بعد از جریان کودتای ناموفق جولای ۲۰۱۶ اردوغان مرتباً آمریکا را به لیل میزبانی از دشمنش فتح‌الله گولان به دست داشتن در کودتا متهم کرده است. به همین خاطر است که ترکیه یک کشیش آمریکایی را زندانی کرده است و ترامپ سعی می‌کند با هر ابزار ممکنی او را آزاد کند. این درست است که کودتا یک قضیه مرموز بود و هست و همین باعث شده زمینه برای انواع تئوری‌های توطئه فراهم شود. این اما تغییری در این واقعیت ایجاد نمی‌کند که دو عضو ناتو سطح اعتمادشان به یکدیگر به‌جایی رسیده که معتقدند هرکدام از طرفین قادر است بدترین بدخواهی‌ها را در حق دیگری انجام دهد. اینکه این قضیه به کجا ختم خواهد شد را هیچ‌کس دقیق نمی‌داند.

منبع: worldcrunch