آدرس اشتباه در آموزش و پرورش
استیضاح سید محمد بطحایی در ۱۶ محور یک سال پس از حضور او در وزارت آموزش و پرورش مطرح است در همین رابطه یک کارشناس آموزشی به سیاست دولت برای تحمیل هزینه‌های آموزش به خانواده‌ها نقد‌هایی دارد.
خبرگزاری تسنیم: این بار داستان استیضاح سید محمد بطحایی در پُست وزارت آموزش‌وپرورش دقیقا یک سال پس از حضور او در این وزارتخانه مطرح است، البته او نخستین وزیری نیست که با تهدید استیضاح مواجه می‌شود، بیشتر وزرای آموزش‌وپرورش پس از مدتی تکیه بر پست وزارت، صندلی‌های لرزان آن را حس خواهند کرد.
در همین رابطه شهرام جمالی کارشناس آموزشی با اشاره به اینکه بخشی از ضعف وزاری آموزش‌وپرورش به گستردگی وظایف این وزارتخانه بازمی‌گردد و مسائل آن به حدی با معلمان، دانش آموزان و خانواده‌ها درگیر است و همه نسبت به آن واکنش نشان می‌دهند که تبدیل به یک مسئله مهم اجتماعی می‌شود، گفت: مسئولان آموزش‌وپرورش باید درباره کوچکترین مسائل این وزارتخانه پاسخ بدهند به عنوان مثال معاون وزیر خبر از پرداخت دومین قسط پاداش پایان خدمت فرهنگیان می‌دهد و مشخص نیست چرا چنین مسئله‌ای را رسانه‌ای می‌کند آیا خودش به آن تمایل دارد یا رسانه‌ها پیگیر هستند.
* تلاش فعالان برای بهبود وضعیت آموزش بی‌نتیجه می‌ماند
وی با اشاره به اینکه وزیر آموزش‌وپرورش دائم در حال گفتگو‌های رسانه‌ای است و مشخص نیست که چقدر فرصت برای این مسائل دارد و هم‌اکنون حاشیه‌ها در این وزارتخانه از مسائل اصلی پررنگ‌تر شده است، افزود: رویکرد حاکمیت به آموزش‌وپرورش را هم باید در نظر گرفت، بحث سلامت و امنیت برای حاکمیت مهم است و اینکه می‌گویند وزیر بهداشت اقتدار دارد فقط به اقتدار او مربوط نیست بلکه مسئله سلامت برای حاکمیت مهم است، اما آموزش و تربیت آن قدر برایشان مهم نیست و حتی اگر بطحایی برود و فرد دیگری بیاید تا زمانی که حاکمیت به این نتیجه نرسیده باشد که بحث آموزش دارای اهمیت است تلاش فعالان صنفی و رسانه‌ها به سرگرمی تبدیل می‌شود.
این کارشناس آموزشی ادامه داد: هم‌اکنون آموزش‌وپرورش از تصمیمات جدید خود رونمایی می‌کند به عنوان مثال گفته‌اند قرار است ۱۱ ساعت از برنامه درسی پایه دوازدهم کم شود تا دانش‌آموزان برای کنکور درس بخوانند یا دو ساعت از برنامه درسی دبستان‌ها در اختیار مدرسه باشد تا برنامه‌های مدنظر خود را اجرا کنند، اما به نظر می‌رسد شرایط در مدارس به گونه‌ای دیگر پیش برود و آن‌ها برنامه‌ای برای آموزش مهارت‌های زندگی نداشته باشند از سوی دیگر مسئولان آموزش‌وپرورش خودشان هم می‌دانند که اصلی‌ترین مشکل این است که بودجه را طوری تنظیم کنند که تا آخر سال برسد و به جز آن نگرانی دیگری ندارند.
* کمبود معلم و بودجه مهمترین مشکلات؛ سایر مسائل در حاشیه هستند
جمالی به این نکته اشاره کرد که تا وقتی پول نباشد مشخص است مسائل دیگر در آموزش‌وپرورش موضوعیت نخواهد داشت و سایر مسائل مانند هدایت تحصیلی و مهارت‌های زندگی برای سرگرم کردن رسانه‌هاست؛ هم‌اکنون کمبود نیروی انسانی و کمبود بودجه مهمترین مشکل آموزش‌وپرورش است و مسئولان این وزارتخانه گفته‌اند که ساعت کار بازنشسته‌ها از ۸ ساعت به ۱۴ ساعت در مدارس افزایش یافته اصل ماجرا این است که این کار برای جبران کمبود نیروی انسانی انجام شده است و بحث استفاده از تجربیات بازنشسته‌ها مطرح نیست.
وی بیان کرد: دولت هم به آموزش‌وپرورش کمک نمی‌کند و همیشه می‌گویند در شرایط اقتصادی خوبی قرار نداریم در چنین شرایطی مسئولان آموزش و پرورش به این نتیجه رسیده‌اند که از قانون مدیریت خدمات کشوری خارج شوند تا بخشی از مشکلات حل شود، اما وقتی ۹۰ درصد بودجه صرف حقوق می‌شود کدام مشکل را با این بودجه می‌خواهند حل کنند و قرار است چه خدمات رفاهی که دولت به کارکنان دیگر می‌دهد با این بودجه به آموزش‌وپرورش هم تعلق بگیرد؟
* رتبه‌بندی معلمان فعلا اجرا نمی‌شود
این کارشناس آموزشی ادامه داد: برخی دستگاه‌ها با انواع تبصره‌ها از قانون مدیریت خدمات کشوری خارج و از مزایای رفاهی بیشتری برخوردار شده‌اند البته قانون مدیریت خدمات کشوری هم مسائل رفاهی را در نظر گرفته است، اما چگونه به آموزش‌وپرورش تعلق نمی‌گیرد، جای سوال دارد. آموزش‌وپرورش معتقد است برای اداره این حجم گسترده از کارکنان نیاز به قانون جداگانه‌ای دارد و قرار است رتبه‌بندی معلمان نیز در قالب تغییر نظام پرداخت اجرا شود و به نظر می‌رسد تا زمانی که مسئله خروج از قانون مدیریت خدمات کشوری قطعی نشود رتبه‌بندی معلمان هم به نتیجه نمی‌رسد.
وی مطرح کرد: اصلاح قانون مدیریت خدمات کشوری هم در کمیسیون اجتماعی مجلس معطل است و موضوع خروج آموزش‌وپرورش از این قانون در کوتاه مدت منتفی است و اگر هم خارج شوند چه خدماتی از چه طریقی به کارکنان آموزش‌وپرورش ارائه خواهد شد؟ براساس قانون طبقه‌بندی مشاغل حقوق و مزایایی برای معلمان در سطح‌های مختلف تعریف شده است، اما ارائه این خدمات رفاهی نیاز به بودجه دارد. آموزش‌وپرورش می‌خواهد با خروج از قانون مدیریت خدمات کشوری شرایطی را ایجاد کند که تبعیض ملموس میان پرداختی‌ها به کارکنان این وزارتخانه با سایر بخش‌ها کمتر شود، اما موافقت دولت با این مسئله بستگی به این دارد که آموزش‌وپرورش بتواند در بخش درآمد‌های اختصاصی دولت را قانع کند. دولت با شرایط اقتصادی ویژه‌ای که دارد بعید است چنین امتیازی را به آموزش‌وپرورش بدهد.
این کارشناس آموزشی درباره عملکرد بطحایی در وزارت آموزش‌وپرورش با تاکید بر اینکه عملکرد او چندان مثبت نبوده است، عنوان کرد: در حوزه آزمون تیزهوشان ابتدا روند کار خوب بود، اما در نهایت به جایی رسید که بی‌نتیجه ماند و شورای عالی انقلاب فرهنگی به ماجرا وارد شد و آموزش‌وپرورش در اینباره نتوانست رضایت خانواده‌ها را جلب کند یعنی در جایی هم که نفس کار مثبت تلقی می‌شد در اجرا با مشکلاتی مواجه شدند.
* آدرس اشتباه ندهید
جمالی گفت: در سایر موارد از جمله معیشت معلمان با اتفاقاتی که افتاد از جمله حذف بند سختی کار و حق عائله‌مندی زنان مجرد و افزایش ۶ تا ۱۰ درصدی حقوق فرهنگیان نارضایتی‌ها زیاد است البته بیشتر این موارد مربوط به دولت است، اما آموزش‌وپرورش هم کوتاه آمد و حالا می‌گویند به دنبال برگرداندن بند‌های حذف شده هستیم، اما چرا از ابتدا گذاشتید حذف شود؛ بخشی از مسائل را هم ا. از جانب روابط عمومی آموزش‌وپرورش می‌بینیم و می‌گویند حالا که در بحث معیشت کاری انجام شد در بحث حذف استرس اقدام کنیم تا بگوییم آموزش‌وپرورش هم در حال انجام اقداماتی است.
وی ادامه داد: در یک سال گذشته کار خاصی در آموزش‌وپرورش انجام نشده است و برخی اقدامات هم بیشتر پُز رسانه‌ای بود مثلا بحث نشاط در مدارس، تا زمانی که معلم انگیزه کافی ندارد یا کلاس‌های درس ۴۰ نفره است چه فضایی برای نشاط و تعامل بین معلم و دانش‌آموز باقی می‌ماند؟ در بحث معیشت معلمان هم تنها اقدام مثبت بطحایی نامه او به آقای جهانگیری بود مبنی بر اینکه چرا برخی ارگان‌ها امتیازات ویژه‌تری دارند، اما مشخص نشد که جواب آن نامه چه شد؟
* سیاست سپردن هزینه‌های آموزش به مردم
وی با اشاره به اینکه توسعه مدارس غیردولتی یکی از سیاست‌های دولت دوازدهم است، افزود: آقای روحانی از سهم ۲۰ درصدی جذب دانش‌آموز در مدارس غیردولتی صحبت می‌کرد و با سیاست‌هایی که داشتند زودتر از موعد مقرر و در دو سال نخست دولت یازدهم به سهم ۱۲ درصدی جذب دانش‌آموز در این مدارس رسیدند که مجلس جلوی آن را گرفت و اگر مجلس دراینباره اقدام نمی‌کرد مدارس غیردولتی به شدت توسعه می‌یافت. تصورشان هم این است توسعه مدارس غیردولتی مهمترین راه‌حل کاهش هزینه‌های وزارتخانه عیالوار و پرخرج آموزش‌وپرورش است و بهترین کار هم سپردن هزینه‌های آموزش به دست مردم است.
* مدارس طبقاتی
وی ادامه داد: اگر آموزش‌وپرورش نتواند مدارس دولتی را از نظر کیفی به سطح قابل قبولی برساند رقابت بین مدارس دولتی و غیردولتی منتفی است و با این اتفاق مدارس طبقاتی می‌شوند و برخی افراد که توانایی مالی و رانت دارند مدارسی را ایجاد و افرادی را جذب می‌کنند و برنامه‌های خاصی را در نظر می‌گیرند که خارج از مسائل آموزشی و به اصطلاح لاکچری است و این امتیازات قشر مرفه جامعه را به سمت مدارس غیردولتی تشویق می‌کند. متاسفانه این نگاه هم در بین برخی مسئولان وجود دارد که قشر مرفه جامعه پول دارد و می‌خواهد از مدارس غیردولتی و برنامه‌های بهتر بهره‌مند شود، اما تبعات و عوارض طبقاتی شدن آموزش را در نظر نمی‌گیرند. این امتیازات ویژه، چون در بحث آموزش بچه‌ها است نمی‌توان آن را نادیده گرفت.
جمالی بیان کرد: در برنامه پیشنهادی بطحایی به مجلس برای کسب رای اعتماد صحبتی از توسعه مدارس غیردولتی به صراحت نبود، اما بر مسئله خرید خدمات آموزشی تکیه داشتند و رویکرد این بود که آموزش وپرورش قصد دارد در جا‌هایی که امکان مشارکت دولت نیست از طریق خرید خدمات اقدام کند، اما اینکه در مناطق محروم چقدر توانسته‌اند آموزش‌ها را توسعه دهند آمار دقیق آن اعلام نشده است.