رسول جعفریان: ما از سنت تاریخ‌نویسی روز دنیا عقب هستیم
مورخ و مؤلف حوزه دین و تاریخ اسلام گفت: ما در دوره‌های تاریخی نسبت به سنت تاریخ‌نویسی فراز و نشیب داشتیم و تاریخ‌نویسی ما تجربی و نسبت به تاریخ‌نویسی روز دنیا عقب است.
خبرگزاری فارس: مراسم رونمایی از کتاب «الف لام خمینی» نوشته هدایت‌الله بهبودی به همت مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی با حضور مؤلف و حجج‌اسلام علی‌اکبر ناطق نوری، مصطفی پورمحمدی و رسول جعفریان عصر امروز (دوشنبه ۲۲ مرداد) در پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری برگزار شد.
حسینی‌پور مدیرعامل خانه کتاب در ابتدای این خانه طی سخنانی کوتاه اظهار داشت: در سالی که به نام چهلمین سال انقلاب اسلامی مزین شده است توفیق شد کتاب «الف لام خمینی» را رونمایی کنم. حضرت امام فردی بود که زمانی شرق و غرب عالم به دست سرمایه‌داری و کمونیست بود نگاه سیاسی جدیدی را عرضه کرد.
وی افزود: این نگاه مبتنی بر فقه است و اگر قصد داریم شخصیت امام را بررسی کنیم فیلسوف و معلمی بزرگ است و نباید نگاه ما به امام یکجانبه باشد.
حجت‌الاسلام مصطفی پورمحمدی طی سخنانی گفت: از مام صحبت کردن فرصت خوبی است شخصیت امام به حق روح‌الله و مانند درخت پایدار و طیبه بود که ریشه در زمین داشت.
وی با اشاره به اینکه شخصیت نظری امام فوق‌العاده بود، گفت: امام یک فیلسوف تمام عیار بود، شخصیت صاحب مسلک در عرفان بود و کتاب‌هایی که امام نوشتند کتاب‌های علمی است که کسی می‌خواهد آن را بخواند نیاز به استاد دارد. امام حوزه گسترده نظری را در خود تجمیع کرده است. آنچه که امام را امام ساخت حوزه عملی بود امام با مردمش، خدا و خودش صادق بود.
پورمحمدی گفت: امام را تازه باید شناخت و برای شناختش باید در مسیر امام‌شناسی حرکت کرد.
وی ادامه داد:کتاب آقای بهبودی قلم روان و پرکششی دارد و من که از شش تا هفت سالگی به اسم و نام ام محشور بودم این کتاب را تبرق کردم نتوانستم کتاب را زمین بگذارم با توجه به مشغله فراوانی که داشتم ۱۰ تا ۱۵ روزه کتاب را تمام کردم.
وی در پایان خاطرنشان کرد: کتابی را به عنوان ۲۰ تغییر در ۵۰ سال گذشته در حال خواندن آن هستم که به تازگی ترجمه شده و در آن مطابق آمار ثابت شده است سیر نزولی بی‌دینی و کفر در دنیا با سرعت در حال انجام است.
حجت الاسلام و المسلمین رسول جعفریان مورخ و از مولفان حوزه دین و تاریخ اسلام ادامه داد: بعد از انقلاب چندین مؤسسه تاریخی ایجاد شد تا تاریخ انقلاب را تدوین کند برخی از این مؤسسات تحلیل رفتند و برخی فعال هستند.
وی افزود: در این مؤسسات مرکز اسناد انقلاب اسلامی با فرازونشیب‌ها کار خود را ادامه می‌دهد و مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر به مدیریت موسی حقانی به کار خود ادامه می‌دهد. از دیگر مؤسسات مطالعات و پژوهش‌های سیاسی سال‌ها است که مشغول به کار است که حوزه هنری نیز باید به این لیست اضافه کرد.
جعفریان ادامه داد: افرادی مانند هدایت‌الله بهبودی از افرادی هستند که در این مؤسسات فعال است و کار‌های خوبی را انجام داد، اما دانشگاه آنچنان که باید و شاید به این حوز‌ه‌ها نیامدند.
وی افزود: البته کار‌های تاریخی در خارج از کشور نیز در حال انجام است و از قدیم استاد‌های تاریخ به ما می‌گفتند ۷۰ تا ۸۰ سال باید بگذرد تا پدیده‌ها تاریخی شوند و در حوزه تاریخ بررسی شوند، اما الان مبانی گذشته با مبانی حال حاضر متفاوت شده و فرق می‌کند.
جعفریان گفت: بهبودی نویسنده کتاب «الف لام خمینی» می‌گوید من دلداده انقلاب بودم و وقتی دلدادگی است شاید مسائل آنچنان که باید و شاید پرداخته نشده است.
این محقق و تاریخ‌پژو ادامه داد: وقتی تاریخ را سیاسی می‌نویسیم نسل کمتر می‌پذیرند، چون مثل گذشته دلداده آن مبانی نیستند. اخیراً یک قشری تاریخ جنگ را می‌نوشت و خطا‌ها را می‌گفت و برخی انتقاد می‌کردند البته واقعاً دشمن نبود و دانشگاهیان نقد‌های او را پذیرفتند.
وی گفت: در دوره صفویه کتاب «عالم‌آرای عباسی» کتاب بسیار خوبی است و در دوره قاجار نیز یکی دو کتاب بسیار خوب داریم، اما در پهلوی اول و دوم در تاریخ‌نویسی ضعیف شدیم.
جعفریان افزود: کتاب بهبودی ادامه سنتی است که حجت‌الاسلام سید حمید روحانی (زیارتی) در تاریخ‌نویسی بعد از انقلاب شروع کرده است. اما با ارجاعات بهتری کتاب تاریخ امام نیست بلکه تاریخ انقلاب با محوریت امام است. در سنت تاریخ‌نویسی دانشگاه‌ها افرادی مانند اقبال و زرین‌کوب به سمت علمی‌تر شدن تاریخ‌نویسی رفتند، اما هنوز با روش‌های روز دنیا فاصله داریم و در تاریخ‌نویسی نیازمند آموزش و تمرین داریم.
وی گفت: سبک زندگی‌نامه‌نویسی ما تراجم قدیم است و امیدوارم آقای بهبودی بتواند از این کتاب زندگی‌نامه‌ای دربیاورد.
جعفریان افزود: این کتاب سند محور است که کار خوبی است، اما یادداشتی از امام در سال ۱۳۰۸ داریم که هنوز امام ازدواج نکرده و اگر به این سند‌ها خوب نگاه کنیم هسته فکری امام نیز مشخص می‌شود.
وی گفت: امام با شیخ‌فضل‌الله نوری در ضدیت با غرب همراه بود، اما بعد از انقلاب مثل نائینی فکر کرد و قانون اساسی تفکیک قوا را پذیرفته بود.
هدایت‌الله بهبودی نویسنده این کتاب طی سخنانی بسیار کوتاه گفت: نمی‌دانم، چون من از عقب نشینی تاریخ هراسان می‌شوم و همچنین با فراموشی هویت ملی برای همین اسم این کتاب را «الف لام خمینی» گذاشتم.