آیا چین بازار انرژی ایران را تصاحب خواهد کرد؟

خبرگزاری تسنیم: روزنامه «نیزاویسیمایا گازیتا»، چاپ مسکو در تحلیلی می‌نویسد: شرکت نفتی "توتال" فرانسه به خاطر تهدیدات ناشی از تحریم‌های آمریکا علیه ایران و برغم وعده حمایت سیاستمداران اروپایی، از طرح گازی بزرگ توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی خارج شده و جای خود را به چینی‌ها داده است. بدین ترتیب شرکت ملی نفت و گاز چین ممکن است اصلی‌ترین برنده خروج شرکت‌های اروپایی از ایران شود. هرچند روسیه نیز امکان ورود به بازار انرژی ایران را دارد. اکنون شرکت ملی نفت و گاز چین ۵۰.۱ درصد سهام شرکت توتال در این طرح را از آن خود کرده. پیش از این نیز این شرکت در این طرح ۳۰ درصد سهم داشت که در مجموع سهم این شرکت چینی به بالای ۸۰ درصد افزایش یافته است. خروج شرکت توتال از طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی نشان می‌دهد که تجار بزرگ اروپایی برغم درخواست دولت‌ها و سیاستمداران کشور‌های خود قصد ندارند خطر باقی ماندن در ایران را در شرایط تحریم‌های آمریکا به جان بخرند. اولین موج تحریم‌های آمریکا علیه ایران در اوایل ماه آگوست اعمال شد که البته صنعت نفت و گاز ایران را محدود نکرده و این محدودیت در دور دوم تحریم‌ها در ماه نوامبر برنامه ریزی شده است. ولی ظاهرا فرانسوی‌ها قصد ندارند تا پاییز صبر کنند. شرکت توتال فرانسه نمی‌خواهد از طرف آمریکایی اجازه بگیرد که از تحریم‌های علیه ایران معاف شود و به خرید نفت از ایران ادامه دهد. کارشناسان ضرر مالی ناشی از خروج شرکت توتال از این طرح را بین ۴۰ الی ۹۰ میلیون دلار ارزیابی کرده‌اند. البته آسیب وارده به این شرکت ناشی از اعمال تحریم‌ها احتمالا بسیار بیشتر از این رقم خواهد بود. "الکساندر ساوچینکو" مدیر مرکز مطالعات منطقه‌ای در آکادمی علوم روسیه به این روزنامه گفته است، ایران نفت بسیار زیادی در ازای نفتی مورد نیاز خود می‌فروشد به همین دلیل دقیقا کشور‌هایی که در این زمینه با ایران همکاری دارند، بیشترین سود را از وضعیت فعلی می‌برند. واضح است که چین بزرگترین خریدار نفت صادراتی ایران است و بیشترین منفعت را از خروج شرکت‌های اروپایی از ایران خواهد بود. به گفته این کارشناس، چین نه تنها قادر است فناوری‌های تولیدی خود را به ایران پیشنهاد کند، بلکه طرح‌های مشترکی را نیز با این کشور به اجرا درآورد. وی بعید ندانست که خرید تجهیزات و فناوری‌های صنعتی روسیه نیز از سوی ایران گسترش پیدا کند. در حال حاضر نیز مذاکراتی در زمینه فروش هواپیما‌های مسافربری به ایران در حال انجام است. روسیه می‌تواند از این طریق به بازار اقتصادی ایران وارد شده و برای خود جایگاه مناسبی پیدا کند.