اردوغان چگونه در چاه سقوط ارزش لیر افتاده است؟ / فروش ارز‌ها و طلا‌ها توسط مردم استراتژی اقتصادی نیست! /نمودار‌هایی از سقوط ارزش لیر و تغییر سود بانکی/خطر تحریم‌های آمریکا میلیارد‌ها دلار از دارایی‌های ترکیه را تهدید می‌کند/بانک‌های سرمایه‌گذاری جهانی نگر

پایگاه خبری تحلیلی فردا:

این‌که از شهروندان تان بخواهید ارز خارجی یا طلاهای‌شان را به پول داخلی تبدیل کنند یک استراتژی اقتصادی نیست. زمانی‌که امسال پول داخلی ترکیه بیش از یک سوم ارزش خود را در برابر دلار از دست داد و به پایین ترین نرخ خود مبادله شد، به یک خودکشی اقتصادی نزدیک شد.

عملکرد امسال در برابر دلار

هر سرمایه‌گذاری که آرزو داست یک تئوری استاندارد اقتصادی مشابه با وضعیت ترکیه پیدا شود و شرایط را در دست بگیرد تا وضعیت سقوط لیر ترکیه را وارونه کند در پی صحبت‌های روز جمعه‌ی رئیس جمهور ترکیه، رجب طیب اردوغان، امیدش را از دست داد. اردوغان گفت: "ترکیه در برابر اقتصاد کُش‌ها تسلیم نخواهد شد"، او معترضان را به طراحی یک "طرح نرخ بهره" متهم کرد که "با تلاش برای کودتای نظامی تفاوتی ندارد".

متأسفانه، رئیس جمهور دونالد ترامپ از توئیتر برای دامن زدن به تئوری توطئه‌ی اردوغان استفاده کرد، دو برابر شدن تعرفه‌ی فولاد و آلومینیوم را اعلام کرد و نسبت به واژگون شدن لیر ابراز خوشحالی کرد.

توییت دونالد ترامپ:

من با توجه به به سقوط سریع لیر ترکیه در برابر دلار قدرتمند ما، تعرفه‌ی فولاد و آلومینیوم را دو برابر کردم! اکنون آلومینیوم ۲۰٪ و فولاد ۵۰٪ خواهد شد. روابط ما با ترکیه در این برهه از زمان خوب نیست!

کاهش ارزش لیر بیشتر شد و به ۶.۵ لیر به ازای هر دلار رسید چرا که بیش از ۲۱ درصد از ارزش خود را تنها در پنج جلسه‌ی تجاری گذشته از دست داده است.

لیر ترکیه یک چهارم ارزش خودش را در ماه گذشته در برابر دلار از دست داده است.

سرمایه‌گذاران، دارایی‌های‌شان در ترکیه را به مکان‌های دیگر جابجا مي‌کنند، آن‌ها نگران این هستند که دیدگاه خلاف عرف اردوغان مبنی بر این‌که نرخ بهره بالاتر باعث از بین بردن تورم می‌شود باعث گرفتار شدن بانک مرکزی کشور شده است که قبلا مستقل عمل می‌کرد. سیاستگذاران، در مقایسه با پیش‌بینی افزایش نرخ بهره به ۱۸.۷۵ درصد توسط اقتصاددان‌ها، نرخ بهره‌ی کلیدی ترکیه را در دیدار ماه گذشته بدون تغییر در ۱۷.۷۵ نگه داشتند.

با تورم ۱۵.۸۵ درصدی، که نرخ بهره واقعی را زیر ۲ درصد نگه می‌دارد، پاسخ نادرستی به قیمت مصرف کننده است که ۳ برابر نرخ هدف بانک مرکزی افزایش یافته است.

بانک مرکزی ترکیه با بدون تغییر نگه داشتن نرخ بهره در ماه گذشته، اقتصاددان‌ها را متعجب کرده است.

شرایط دشوار است. به استناد داده‌های جمع‌آوری شده توسط سرویس اطلاعات بلومبرگ، مؤسسات داخلی ترکیه بیش از ۴۰ میلیارد دلار، و یورو، اوراق قرضه‌ی نام‌نویسی شده و وام‌هایی دارند که تا ۲۰۲۰ به سر می‌رسند. هر نوسانی که باعث پایین‌تر رفتن قیمت لیر شود، برآوردن این بدهی‌های را پرهزینه‌تر می‌کند.

در حال حاضر، به گزارش داده‌های بانک تسویه بین‌المللی، بانک‌های خارجی به حدودا ۲۲۴ میلیارد دلار ثروت ترکیه دسترسی دارند. اگر ایالات متحده به جبران امتناع ترکیه از آزاد کردن روحانی امریکایی، که تقریبا دو سال پیش به اتهام حمایت از تروریسم دستگیر شد، تحریم‌های اقتصادی اعمال کند، ممکن است دسترسی به این دارایی‌ها را ببندند.

سناریوی تحریم‌ها

تحریم‌های آمریکا خطر دسترسی بانک‌های خارجی به ۲۲۴ میلیارد دلار دارایی‌های ترکیه را جدی‌تر می‌کند.

بانک‌های سرمایه‌گذاری جهانی به‌خاطر انجام مبادلات دلاری با کشورهایی نظیر ایران که موضوع تحریم‌های ایالات متحده بودند، جریمه‌هایی را به ارزش تقریبی ۶ میلیارد دلار به قانون‌گذاران ایالات متحده پرداخت کرده‌اند؛ به نظر نمی‌رسد آن ها چنین خطری را در را در مورد ترکیه تکرار کنند.

موضع جسورانه‌ی اردوغان شاید خطر کنترل سرمایه یا جستجوی نجات سرمایه از صندوق بین‌المللی پول را کاهش دهد. هر دوی این‌ها یک کاپیتولاسیون از آن‌چه "جنگ اقتصادی" اعمال شده بر علیه ترکیه می‌نامد را به ذهن می‌رساند.

بنابراین دوباره چشم‌ها به سمت بانک مرکزی خیره شده است تا ببینند آیا بانک مرکزی می‌تواند راه نجات جامعی بایبد و نرخ بهره‌ی بالاتری را معرفی کند که برای کنترل تباهی لیر مورد نیاز است. وزیر اقتصاد ترکیه، که داماد اردوغان نیز است، روز جمعه گفت: "استقلال بانک مرکزی یک ضرورت حیاتی برای اقتصاد ترکیه است".

قطعا حق با او است. ولی اگر سیاست‌گذاران این استقلال دعا شده را به کار نگیرند، و این کار را پیش از جلسه‌ی برنامه‌ریزی شده‌ی بعدی در ۱۳ سپتامبر انجام ندهند، شانس کمی برای بازیابی لیر وجود دارد.

منبع: بلومبرگ

مترجم: فاطمه بختیاری دزفولی