مشکلاتی که صنعت کاغذ را مچاله می‌کند

ایرنا: صنعت کاغذ کشور با وجود برنامه دولت برای حمایت از این بخش با تخصیص ارز یارانه ای، آنطور که «ابوالفضل روغنی گلپایگانی» رئیس سندیکای کاغذ و مقوای ایران می‌گوید، چندان مناسب نیست و «عده‌ای فرصت طلب و رانت جو وارد بازار شده و عرصه را برای مصرف کنندگان کاغذ تنگ کرده اند».

قیمت کاغذ روزنامه در یک سال اخیر رشد بیش از ۲ برابری را تجربه کرده است؛ موضوعی که ظلمی در حق روزنامه نگاران و اهالی مطبوعات تلقی می‌شود؛ برخی افراد سودجو با فرصت پیش آمده ناشی از تغییر سیاست‌های ارزی، ارز دولتی برای واردات کاغذ گرفته اند، اما خارج از مسیر، در بازار به دنبال توزیع کالا‌های خود هستند.

از سوی دیگر، تولیدکنندگان انواع کاغذ نیز از گرانی و کمبود مواد اولیه شکایت دارند؛ گرانی‌هایی که برخی از آن‌ها از افزایش قیمت مواد اولیه وارداتی سرچشمه می‌گیرد که خود یا متاثر از نوسان‌های ارزی است و یا از افزایش قیمت مواد اولیه داخلی که قیمت جهانی دارند، ناشی می‌شود. رئیس سندیکای کاغذ و مقوای ایران معتقد است: «روش توزیع ارز از ابتدا اشتباه بود و همین موضوع فرصت را در اختیار عده‌ای سودجو قرار داد». روغنی گلپایگانی در گفتگو با ایرنا تاکید کرد: نیاز بود تا در روشی هدفمند و تعریف شده و با همکاری سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا یا مجامع تخصصی مربوطه، اهلیت متقاضیان ارز تایید می‌شد، اما امروز می‌بینیم که مسیر اشتباه طی شده است. به گفته فعال بازار کاغذ، «دلار ۳۸۰۰ تومانی و ۴۲۰۰ تومانی بدون نظارت مناسب در اختیار عده‌ای فرصت طلب قرار گرفت و درصد ناچیزی از آن سهم فعالان واقعی صنعت و بازار کاغذ شد». به بهانه برپایی نخستین نمایشگاه تخصصی بین المللی کاغذ، مقوا و فرآورده‌های سلولزی که از دهم تا سیزدهم مرداد در محل دائمی نمایشگاه‌های بین المللی تهران برپا بود، پای درد و دل فعالان این صنعت نشستیم. * دشواری ثبت سفارش و تاخیر در ورود مواد اولیه یک تولیدکننده مواد اولیه صنعت کاغذ به ایرنا گفت که بالا رفتن نرخ ارز در ماه‌های گذشته منجر به تعطیلی خط رنگ واحد تولیدی وی شده است. «امیر هادی اقوام بکائی» که تولیدکننده رنگ، نشاسته اکسید و «تارابان» (نوعی رزین) به عنوان مواداولیه تولید کاغذ است، افزود: تاکنون سه بار برای دریافت ۲۰۰ هزار دلار ارز ثبت سفارش انجام دادم دادم، اما تاکنون هیچ مبلغی دریافت نشده است. وی یادآور شد: پیش از این برخی مواد شیمیایی را برای اکسید کردن نشاسته از اروپا وارد می‌کردیم، اما تحولات ارزی سبب شد تا برای تامین مواد اولیه به بازار چین روی بیاوریم. به گفته این فعال تولیدی، مواد اولیه داخلی و خارجی مورد استفاده در ماه‌های گذشته بطور متوسط رشد ۵۰ درصدی را تجربه کرده، اما بهای محصول تولیدی این شرکت تنها ۲۰ درصد رشد یافته است؛ بنابراین تولیدکنندگان در تلاشند برنامه‌های خود را مطابق نیاز روز و تقاضای بازار به پیش ببرند. اقوام بکائی گفت که این شرکت تا یک سال پیش، فقط واردکننده مواد اولیه از سایر کشور‌ها بود، اما پس از آن تصمیم به تولید گرفت و در صورت ثبات قیمت‌ها و بازگشت آرامش به بازار، توسعه شرکت و راه اندازی خط تولید ماده اولیه مورد نیاز تولید دستمال کاغذی (Wet Strength) و نیز تولید نوعی ماده شیمیایی برای مقاوم سازی کاغذ (CMC) در دستور کار است. این تولیدکننده گفت: پیش از این، ثبت سفارش به راحتی و بدون انتقال ارز انجام می‌شد که هرچند دشواری‌هایی به همراه داشت، اما دستکم جنس به موقع به خط تولید می‌رسید، اما در شرایط فعلی باید درخواست تخصیص ارز داشته باشیم؛ با رویه کنونی هرگاه ارز تامین شود، می‌تواند واردات انجام داد در غیر این صورت تولید دچار وقفه می‌شود. وی خواستار آن شد تا سیاست‌های جدید ارزی هرچه زودتر از سوی مسئولان تعیین تکلیف شود، تا تولیدکنندگان هم تکلیف خود را بدانند. * نوسان هر روزه قیمت مواد اولیه «مسعود رئوفی» تولیدکننده کاغذ پلاست نیز به ایرنا گفت: ماده اولیه «پلی پروپیلن» مورد استفاده در تولید این کاغذ، گرچه به فراوانی در کشور وجود دارد، اما بهای آن تابع نرخ جهانی آن بوده و بر این اساس افزایش نرخ ارز بر قیمت آن افزوده است. وی یادآور شد: اکنون قیمت این ماده اولیه با رشد بیش از ۲ برابر، از ۵ هزار تومان در هر کیلو به ۱۲ هزار تومان افزایش یافته در حالی که قیمت هر کیلو محصول نهایی ۸ هزار تومان است. رئوفی با اعلام اینکه نوسان‌های ارزی اخیر، خط تولید این شرکت را متوقف کرده است، اظهار داشت: مشکل اصلی فعلی این شرکت، نوسان هر روز قیمت مواد اولیه است. این تولیدکننده کاغذ بیان داشت: پلاست نسل جدید کاغذ با خواص پلاستیک است که کاملا ضد آب بوده و در مقابل پاره شدن و پوسیدگی مقاوم است و قابلیت چاپ در چهار رنگ را دارد. وی ادامه داد: این کاغذ جایگزین مناسبی برای کاغذ و مقوا در صنایع بسته بندی، برچسب، تبلیغات، نقشه‌های راهنما به شمار می‌رود و قابلیت لمینیت با سایر محصولات را داشته و نوشتن روی آن‌ها مانند کاغذ معمولی امکان پذیر است. رئوفی یادآور شد که این شرکت از سال ۸۲ واردکننده کاغذ پلاست از تایوان بود، اما با دسترسی به فرمول آن با تلاش محققان داخلی، از سال ۹۰ وارد عرصه تولید شد. * مشکلات پیش روی صنعت کاغذ و مقوا روغنی گلپایگانی عضو اتاق بازرگانی ایران در خصوص آثار تحریم‌ها می‌گوید: محدود شدن مبادلات مالی با سایر کشور‌ها یکی از مشکلات اصلی صنعت کاغذ به شمار می‌رود که در سایه تحریم‌ها بوجود آمده است. رئیس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا اظهار داشت: اگر خرید و فروش کاغذ به صورت شفاف انجام می‌شد، دیگر شاهد سوءاستفاده از ارز دولتی برای واردات آن نبودیم. دولت از شامگاه بیستم فروردین که سیاست جدید ارزی را در پیش گرفت، واردات کاغذ را مشمول تخصیص یارانه ارزی کرد تا با نرخ ۳۸۰۰ تومان به این بخش اختصاص یابد با این حال انتشار ارز تخصیصی به واردات کاغذ از سوی بانک مرکزی واکنش فعالان این صنعت را برانگیخت، زیرا معتقد بودند که بسیاری از کسانی که ارز دریافت کرده اند، در این صنعت شناخته شده نیستند یا اینکه برخی انحصار واردات را در دست گرفته اند. روغنی گلبپایگانی در ادامه گفت: تاکنون ۱۸۰ هزار تن در سال برای تولید کاغذ تحریر ظرفیت سازی شده و این ظرفیت برای تولید کاغذ روزنامه به سالیانه ۴۰ هزار تن رسیده است، اما به دلیل حمایت نشدن در سال‌های گذشته، برای فعالان این بخش مقرون به صرفه نبوده و تولیدی انجام نمی‌دهند. * سامانه «شفافیت» در راه است «رضا رحمانی» قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت در گفتگو با ایرنا با اشاره به مشکلات این روز‌های کاغذ روزنامه گفت: دولت با هدف حمایت از مقوله دانش و فرهنگ در کشور، ارز یارانه‌ای ۳۸۰۰ تومانی به واردات کاغذ می‌دهد و به عبارتی تنها کالای غیر اساسی است که از این ارز استفاده می‌کند. رحمانی خاطرنشان کرد: در صنعت کاغذ روزنامه با مشکلات قدیمی بودن فناوری‌ها و دستگاه‌ها و کمبود مواد اولیه مواجه هستیم، اما با این حال پارسال ۱۰۰ هزار تن کاغذ بسته بندی صادر شد و قرار است امسال به ۲ برابر افزایش یابد. وی درباره روش تخصیص ارز به واردکنندگان نیز گفت: دولت به این نتیجه رسیده که متقاضیان ارز رسمی باید در معاونت‌های این وزارتخانه ارزیابی مجدد شوند؛ هرچند این موضوع زمانبر است، اما در نهایت به تنظیم بازار ارز می‌انجامد. وی خاطرنشان کرد: در این زمینه مقرر شد درخواست افرادی که پارسال نیز متقاضی ارز بودند با یک نوسان ۲۰ درصدی پذیرفته شود، به این ترتیب نزدیک به ۸۰ درصد درخواست‌ها در مدت کوتاهی به طریق سیستمی پاسخ داده شده و مدارک سایر افرادی که به جمع متقاضیان اضافه شده اند، در سیستم ثبت می‌شود. رحمانی بیان داشت: سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان و سازمان تعزیرات حکومتی، با تشکیل تیم‌های عملیاتی به کنترل افرادی که ارز دولتی دریافت کرده اند، می‌پردازند ضمن آنکه به دستور وزیر صنعت، ستاد مبارزه با احتکار شکل گرفته است. این مقام مسئول همچنین از راه اندازی سامانه «شفافیت» در آینده نزدیک خبر داد که در آن اسامی افرادی که ارز رسمی گرفته اند به اطلاع عموم خواهد رسید. به گزارش ایرنا، بسته جدید ارزی دولت در راه است؛ این بسته دیروز در جلسه هماهنگی اقتصادی سران قوا مورد بررسی قرار گرفت و قرار است امروز در هیات دولت به تصویب برسد و در نهایت رییس کل بانک مرکزی روز دوشنبه و در آستانه عملیاتی شدن این سیاستها، جزئیات آن را به اطلاع مردم برساند. جهت گیری عمده سیاست‌های جدید بر این اصل استوار است که کالا‌های اساسی و مورد نیاز عامه مردم با نرخ رسمی ارز که بانک مرکزی اعلام خواهد کرد، به مقدار مورد نیاز تامین می‌شود و دستگاه‌های اجرایی بر همه مراحل واردات تا توزیع این کالا‌ها به طور دقیق نظارت خواهند داشت. انتظار می‌رود این بسته ارزی جدید بتواند مشکلات را از پیش پای تولیدکنندگان از جمله صنعت کاغذ بردارد.