دروغ گویی ائتلاف، وحشت از پیامد‌های شکست نظامی در یمن

ایرنا: از چهارشنبه دو هفته پیش که پالایشگاه شرکت نفتی 'آرامکو' عربستان در ریاض هدف حمله ارتش یمن قرار گرفت تا حمله موفقیت آمیز پنجشنبه گذشته به فرودگاه ابوظبی، چنان سران عربستان و امارات را سردرگم کرده که چاره‌ای جز صدور اطلاعیه‌های گمراه کننده برای آن‌ها باقی نگذاشته است.

این بیانیه‌ها با آدرس غلط به افکار عمومی در تلاش برای یافتن راهی به منظور فرار از پیامد‌های سهمگین منطقه‌ای و جهانی حملات نیرو‌های یمنی هستند.

واکنش‌های عجیب دو کشور بعد از هر حمله به اهداف نظامی و اقتصادی آن‌ها، باعث تعجب بیشتر ناظران امور شده و آن‌ها را بیش از پیش متقاعد می‌کند که ابوظبی و ریاض قادر به پیشبرد اهداف خود در یمن نیستند و هر چه زودتر باید جنگی که سه سال و اندی پیش به راه انداختند را پایان بخشند.

کارشناسان سیاسی سه دلیل عمده را برای رفتار‌های دو کشور در قبال حملات یمنی‌ها مطرح می‌کنند که به گفته آن‌ها یک دلیل آن مشترک و دو دلیل دیگر به مسایل و شرایط داخلی آن‌ها بر می‌گردد.

۱- بیست و چهارم خرداد ماه گذشته زمانی که 'جنبش انصارالله' با شلیک دو موشک، ناو جنگی و پیشرفته 'سوئیفت' امارات را در ساحل 'الحدیده' هدف قرار داد، ابوظبی تا مدت‌ها از تایید این خبر خودداری کرد و این درحالی بود که حتی نیرو‌های آمریکایی حاضر در منطقه نیز شلیک این موشک‌ها و اصابت آن به ناو اماراتی را تایید کرده بودند.

بیست و هفتم تیر ماه هم وقتی پهپاد‌های ارتش و کمیته‌های مردمی یمن مخزن ذخیره سازی پالایشگاه نفتی آرامکو در پایتخت عربستان را هدف حملات خود قرار دادند، سعودی‌های تنها به آتش سوزی در بخش کوچکی از این پالایشگاه اشاره کردند و پس از آن هیچ خبری را منتشر نکردند. سعودی‌ها همچنین حمله به ناو جنگی و پیشرفته 'الدمام' را حمله به تانکر نفتکش اعلام کردند و برای رد گم کردن اقدام به منع عبور و مرور نفتکش‌های خود در تنگه 'باب المندب' نمودند. در جدیدترین مورد هم امارات با سانسور خبر حمله پهپاد‌های یمنی به فرودگاه ابوظبی، بروز حادثه در آن را به تصادف یک خودرو در داخل فرودگاه نسبت داد. عربستان و امارات به عنوان دو کشور محوری ائتلاف خود خوانده تجاوز به یمن، بعد از قریب به سه سال و نیم از آغاز حمله نظامی به یمن نه تنها به هیچ یک از اهداف مورد نظر خود دست نیافته اند که معادلات میدان نبرد هر روز ضرر بیشتری را متوجه آن‌ها می‌کند. حمله نظامی به یمن که با مشارکت اطلاعاتی آمریکا و رژیم صهیونیستی همراه بوده، با تبلیغات فراوان و با هدف بازگرداندن دولت مستعفی و فراری یمن و البته مقابله با خواسته‌های مدنی مردم این کشور، آغاز شد. بدیهی است که پذیرش پیروزی‌های مردم یمن در هدف قراردادن مراکز اقتصادی و نظامی دشمنان این کشور چیزی جز اعتراف به شکست در مقابل کشوری نیست که طی سه سال و نیم گذشته تحت شدیدترین بمباران‌ها و محاصره نظامی، سیاسی، غذایی و دارویی قرار داشته است. پذیرش شکست در مقابل یمن با ادعای گزاف این کشور‌ها در خصوص توانایی برای حل مسایل مختلف منطقه از سوی آن‌ها در تضاد است و به همین دلیل آن‌ها فکر می‌کنند با پنهان کاری می‌توانند شکست‌های خود را بی اهمیت نشان دهند یا از اثر آن بکاهند. این تلاش‌های مذبوحانه، اما از نگاه تیزبین ناظرین منطقه دور نمانده است. 'شاهین السلیطی' افسر سابق سازمان اطلاعات قطر با اشاره به حمله پهپاد 'صماد ۳ ' ارتش و کمیته‌های مردمی یمن به فرودگاه ابوظبی در بعداز ظهر پنجشنبه ۴ مرداد ماه در یادداشتی نوشت: 'حوثی ها' (انصارالله) می‌گویند که فرودگاه ابوظبی را چند بار با پهپاد‌های خود هدف قرار داده اند، اما حکومت امارات آن را به حادثه‌ای در داخل فرودگاه نسبت می‌دهد. من در میان این دو ادعا، روایت حوثی‌ها را درست می‌دانم چرا که دولت امارات طی نیم قرن گذشته همواره با حبس اطلاعات، مردم خود را از واقعیت‌های مهم اطراف خود دور نگاه داشته است. 'مجتهد' کاربر فضای مجازی که معمولا اخبار دست اولی از داخل خاندان سعودی منتشر می‌کند، هم در خصوص پنهان کاری دولت عربستان درباره حمله یمنی‌ها به ناو پیشرفته جنگی الدمام، نوشت: کشتی که در نزدیکی باب المندب هدف قرار گرفت، یک ناو جنگی سعودی بود، اما 'محمد بن سلمان' از اینکه اعتراف کند حوثی‌های قدرت نابود کردن ناو جنگی او را دارند، وحشت دارد، به همین دلیل اعلام کردند که یک نفتکش هدف قرار گرفته است. وی در ادامه به تصمیم عربستان برای عدم تردد نفتکش‌های این کشور از باب المندب تا اطلاع بعدی اشاره می‌کند و افزود: این احمق (بن سلمان) نمی‌فهمد که اعتراف به ناکامی در حفاظت از تنگه باب المندب بعد از سه سال جنگ، بسیار خطرناک‌تر از اعتراف به هدف قرار گرفتن یک ناو جنگی عربستان است. ۲- راه اندازی جنگ یمن اولین و شاید مهم‌ترین و سرنوشت سازترین اقدامی است که بن سلمان ولیعهد سعودی، آن را حتی پیش از تکیه بر جایگاه ولیعهدی آغاز کرده و به نوعی موضوعی حیثیتی برای وی محسوب می‌شود. به گفته کارشناسان، در خوشبینانه‌ترین حالت هر روز جنگ برای عربستان ۲۰۰ میلیون دلار هزینه دارد. در سال این رقم به ۷۲ میلیارد و در سه سال گذشته به ۲۱۶ میلیارد دلار رسیده است. هزینه‌های نظامی این جنگ باعث شده عربستان برای اولین بار طی دهه‌های اخیر ناچار به استقراض از بانک‌های خارجی شود، قیمت‌ها را افزایش دهد و حتی بر درآمد‌های کارگران خارجی که دستکم ۸ میلیون نفر برآورد می‌شوند، مالیات وضع کند. رژیم سعودی در بودجه سال ۲۰۱۸ خود از رقم ۲۶۱ میلیارد دلاری ۸۳ میلیارد دلار یا به عبارتی یک سوم بودجه را به هزینه‌های نظامی اختصاص داده است. جنگ همچنین باعث شده تا ذخایر ارزی این کشور به شکل بی سابقه‌ای در سال ۲۰۱۷ کاهش یابد و به ۴۸۷ میلیارد دلار برسد، درحالی که ذخایر ارزی این کشور در سال ۲۰۱۴ میلادی و پیش از آغاز جنگ حدود ۷۳۷ میلیارد دلار بود. از سوی دیگر درحالی که بیکاری درعربستان به بالاترین سطح خود رسیده، جنگ یمن موجب شده این کشور طی سال‌هایی که درگیر جنگ بوده ۷۲۵ میلیارد دلار هزینه خرید تسلیحات نظامی کند. رقمی که با آن می‌توان هزاران فرصت شغلی در کشور ایجاد کرد و اقتصاد بحران زده را از مشکل رهاند. شرایط اقتصادی مردم عربستان در کنار اقدامات ولیعهد ماجراجو در دستگیری شمار زیادی از اعضای خاندان سلطنتی، تجار، بازرگانان، روحانیون و فعالان مدنی موجی از نارضایتی عمومی را ایجاد کرده است. اگر چه نارضایتی عمومی همواره در جامعه عربستان وجود داشته، اما این بار با دستگیری شاهزاده‌های خاندان آل سعود این نارضایتی برای اولین بار در تاریخ این کشور به خانواده سلطنتی هم سرایت کرده است. این شرایط مقامات سعودی را بر آن داشته تا تلاش کنند هر پیروزی ارتش و کمیته‌های مردمی یمن را کم اهمیت جلوه دهند تا مردم عربستان متوجه نشوند که جنگ برای آن‌ها نه تنها دستاوردی نداشته که به تقویت توان رزمی یمنی‌ها منجر شده است. آن‌ها گمان می‌کنند با حبس اطلاعات و دور نگاه داشتن مردم خود از اخبار واقعی، توان جلوگیری از تنش‌های بیشتر را در داخل عربستان خواهند داشت. علنی‌تر شدن شکست بن سلمان در جنگ یمن حتی می‌تواند تلاش‌های بی حد و حصر او برای تکیه بر تخت پادشاهی را با ناکامی مواجه کند. طی یک سال گذشته تمامی امکانات برای جایگزینی احتمالی ولیعهد فراهم شده است و تصور می‌شد که سلمان به زودی کناره گیری از قدرت به نفع پسرش را اعلام کند، اما شرایط جنگ در یمن تاکنون این جابجایی را به تاخیر انداخته و در صورت ناکامی بیشتر در این جنگ، نشستن بر تخت پادشاهی برای بن سلمان با، اما و اگر‌های بیشتری مواجه خواهد شد. ۳- 'محمد بن زاید آل نهیان' ولیعهد ابوظبی که جانشینی نیرو‌های مسلح امارات را هم بر عهده دارد، شرایط بهتری از همتای سعودی خود ندارد. طبق گزارش مراکز مطالعاتی، هزینه جنگ در یمن برای امارات سالانه حدود ۱۶ میلیارد دلار است، یعنی معادل ۱.۳ میلیارد دلار در ماه. این میزان جدای از هزینه‌هایی است که به کشور‌های دیگر برای حمایت از ائتلاف خودخوانده سعودی علیه یمن پرداخت می‌شود. دولتمردان امارات برای حل مشکلات خود به 'صندوق ذخایر ملی' روی آورده اند، به نحوی که دارایی‌های این صندوق از ۵۰۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۴ به کمتر از ۳۵۰ میلیارد دلار در پایان سال ۲۰۱۷ کاهش یافته است. مشکلات اقتصادی در امارات به حدی جدی است که از ابتدای سال جاری میلادی در این کشور قوانین مربوط به مالیات بر ارزش افزوده تصویب شده و حتی به امارت دبی که به قوانین خاص و بدون مالیات بودن فعالیت‌های تجاری مشهور بود نیز سرایت کرده است. این قانون با وجود مخالفت مقامات دبی، با پافشاری ابوظبی به تصویب رسید. همچنین برخی منابع مطلع خبر داده‌اند که در امارات میان سران امارت‌های فقیرتر از جمله عجمان، فجیره، رأس الخیمه و ام القیوین با سران ابوظبی در خصوص جنگ یمن و تلفات ناشی از این جنگ اختلاف نظر وجود دارد. آن‌ها همچنین به تصمیم اخیر ابوظبی برای افزایش دوران خدمت سربازی از ۱۲ به ۱۶ ماه به شدت اعتراض دارند. مقامات چهار امارت شمالی امارات که از ابوظبی و دبی فقیرتر هستند، به تبعیض‌های ساختاری در ارتش امارات در قبال نیرو‌هایی که از این امارت‌ها به جنگ یمن اعزام می‌شوند، اعتراض کرده اند. این درحالی است که بیشتر تلفات نیرو‌های اماراتی در سه سال اخیر جنگ یمن از امارت‌های معترض و فقیرتر بوده و نیرو‌های ابوظبی بیشتر در مسئولیت‌های ستادی و پشتیبانی حضور یافته‌اند که این مسئله خشم دیگر امارت‌ها را برانگیخته است. اختلاف میان امارت‌های این کشور حتی به فرار یکی از شاهزاده‌های آن منجر شده است. 'شیخ راشد بن حمد الشرقی' ۳۱ ساله و فرزند دوم حاکم امارت الفجیره است که از ۱۶ ماه می (۲۶ اردیبهشت) با حضور در فرودگاه 'حمد' دوحه از این کشور درخواست پناهندگی کرده است. وی که پیش از پناهندگی مسئول یک موسسه تبلیغاتی وابسته به دولت در امارت الفجیره بود، در خصوص دلایل درخواست پناهندگی گفت که نسبت به جان خود در هراس است. این شاهزاده علاوه بر فاش کردن بسیاری از اختلافات موجود بر سر جنگ یمن در امارات، گفت که سرویس‌های جاسوسی این کشور فشار‌های زیادی بر وی وارد کرده اند تا میلیون‌ها دلار پول را به نیابت از آن‌ها به اشخاصی ناشناس در کشور‌های دیگر پرداخت کند. بروز مشکلات اقتصادی، فرار شاهزاده اهل فجیره به قطر و نارضایتی رو به گسترش از مصایب جنگ یمن، اختلافات میان شیخ نشین‌های امارات را بیش از گذشته علنی کرده، به نحوی که ناظران احتمال انشقاق و جدایی میان آن‌ها را مطرح کرده اند. در این شرایط رژیم امارات تلاش دارد با وارونه جلوه دادن پیروزی‌های ارتش یمن در این جنگ نابرابر، از بروز اختلافات گسترده‌تر در کشور جلوگیری کند.