کلان شهر‌ها خالی از سکنه‏ می‌شوند؟

ایسنا: یک کارشناس حوزه آب هشدار داد: اجرای پروژه‌های بزرگ شیرین‏‌سازی و انتقال آب از خلیج فارس، دریای عمان و خزر (مازندران) به مشهد، فارس، سمنان و بخش‌هایی از فلات مرکزی نه‌تن‌ها به خالی‏ از سکنه‏ شدن بخش عمده‏‌ای از جمعیت کشور می‌انجامد بلکه اجرای این پروژه‌ها با جذب منابع مالی هنگفت، از اجرای راهکار‌های مدیریت مصرف آب شهری (کاهش هدررفت، نصب تجهیزات کاهنده، جداسازی آب شرب از بهداشت و فضای سبز، تعرفه ‏ها، جریمه‏ ها، آموزش و فرهنگ‏ سازی) نیز جلوگیری می‏ کند و یک فرصت ارزشمند را در حوزه مدیریت آب شهری می‌سوزاند. داریوش مختاری در گفتگو با ایسنا، اظهار کرد: جذب اعتبارات بخش آب برای اجرای پروژه‏‌های انتقال آب از یک سو موجب فراموشی و نادیده ‏گرفتن راهکار‌های حوزه مدیریت مصرف آب شهری و روستایی می‌شود و از سوی دیگر، امکان تامین اعتبار برای پروژه‌های مدیریت مصرف آب را به طور تقریبی از بین می‌برد. وی ادامه داد: از این سوی شاید اجرای این پروژه‌ها برای مناطق ساحلی جنوب کشور به ویژه استان بوشهر و هرمزگان، با یک بررسی دقیق و تحلیل منفعت-هزینه سنجیده، اجتناب‏ ناپذیر باشد. اگر چه چنین اقدامی نیز می‏‌باید پس از اعمال مدیریت مصرف آب شهری و روستایی که برای هر استان دست کم چند هزار میلیارد تومان اعتبار اجرایی نیاز دارد، مورد بررسی قرار بگیرد. مساله این است که در یک تحلیل منفعت-هزینه، اعمال مدیریت مصرف برای پایدارسازی تامین آب شهری، آسانترین، ارزانترین، منطقی‏‌ترین و دست ‏یافتنی ‏ترین راهکار است. وی تاکید کرد: اجرای پروژه‏‌های انتقال آب، موجب یک غفلت در مدیریت زمان می ‏شود؛ مبادا خط انتقال آب شیرین به یک قدمی شهر‌های مشهد، یزد، شیراز یا سمنان برسد و، اما این شهر‌ها به دنبال کم‏ آبی شدید در موقعیت رشد یک باره بیماری ‏های واگیردار همانند وبا، سالک و ... قرار بگیرند و تخلیه آن‏ها آغاز شود. همین گونه است که از هم اکنون می‏‌توان گفت: زمان کافی برای اجرای درست و اولویت ‏بندی‏ شده پروژه‏‌های شیرین‏ سازی و انتقال آب فراهم نیست و به احتمال زیاد اجرای این پروژه‏‌ها باعث هدررفت منابع بودجه عمرانی کشور شود. وی با تاکید به اینکه چنانچه مبنای عمل، عقلانیت، دانش ‏محوری و مدیریت مبتنی بر دانایی‏ باشد، مطالعات اجرای چنین پروژه‏‌هایی دست کم هفت سال زمان نیاز دارد، عنوان کرد: پرسش این است که چگونه و با کدام مبانی تحلیل منفعت-هزینه، بحث انتقال آب از دریای عمان به مشهد که فقط یک سال مطالعات تعیین خط پروژه آن انجام گرفته است، با اعتباری بیش از ۱۵ هزار میلیارد تومان در دستور کار قرار گرفته است؟ یا اینکه بر پایه کدام مطالعات زیست‏‌محیطی، فنی، اجتماعی و اقتصادی، پروژه شیرین‏ سازی و انتقال آب از خلیج فارس-دریای عمان به استان فارس برای مسیری حدود ۶۰۰ کیلومتر و با اعتباری بیش از ۲۴۰۰ میلیارد تومان با هزینه تمام‏ شده هر مترمکعب آب برابر با ۱۹۵۰۰ تومان در دستور کار قرار گرفته است؟ اگر استقرار صنایع فولاد در فلات مرکزی از ابتدا تصمیم بسیار اشتباهی بوده است، اکنون باید با اشتباهات فزاینده، دوباره راه غیر کارشناسی و غیر عملی را برای تامین آب این صنایع برگزید؟ به گفته وی، باید توجه داشت تسریع در نابودی بقایای حیات وحش کشور از طریق هموارکردن مسیر‌های شکار برای شکارچیان به سبب احداث جاده دسترسی خطوط انتقال آب در مناطق شکار ممنوع یا حفاظت‏ شده محیط زیست و سایر مناطق ناهموار رشته کوه‏‌های زاگرس و البرز و همین‏طور امکان نابودی زیست‏‌بوم دریای مازندران، خلیج فارس و دریای عمان به سبب بر جا گذاشتن سه تُن نمک به ازای هر متر مکعب آب نمک‏‌زدایی شده (معادل حدود یک تن آب) و تسریع در نابودی جنگل‏‌های شمال و تجارت احتمالی چوب بقایای جنگل‏‌های شمال کشور، از پیامد‌های به شدت نگران‏ کننده اجرای پروژه ‏های شیرین‏‌سازی و انتقال آب از دریاست.