مراقب بانک‌های بدهکار باشیم

تجارت نیوز: افزایش قیمت و شروع التهاب در بازار‌های طلا و ارز در ماه‌های پایانی سال گذشته تاکنون، باعث غافلگیری مردم، بازاریان و فعالان بازارهای مالی شده است. در نتیجه مشکلات به وجود آمده بانک‌ها در پی جذب نقدینگی به رقابت با یکدیگر پرداخته‌اند، به همین علت بانک‌ها از طریق معاملات بازار بین‌بانکی برای جبران هزینه‌های جذب سپرده، تسهیلات و… حجم قابل توجهی از جریان استقراض نقدینگی بین بانک‌ها را به جریان درآورده‌اند. در پی انتشار خبر رشد دو برابری معاملات بین بانکی در سال ۱۳۹۶ از سوی بانک مرکزی مهرداد سپهوند، مدیر گروه پژوهشی بانکداری پژوهشکده پولی و بانکی در گفت‌وگویی با تجارت‌نیوز به بررسی آثار این رشد می‌پردازد و می‌گو‌ید: مبادلات بین‌بانکی در پی التهابات بازارهای مالی افزایش پیدا کرده است. رشد معاملات بین‌بانکی نشان می‌دهد بازار، بازار ملتهبی است. وی می‌افزاید: این معاملات بین‌بانکی در کل حجم پول تاثیری نمی‌گذارد اما باعث می‌شود ترکیب سپرده‌ها عوض شود. این میزان از وجوه و نقدینگی در جریان بین‌بانکی بازار را متاثر می‌کند و قیمت‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ این اثر را از تورم نقطه به نقطه می‌توان مشاهد کرد. سپهوند ادامه می‌دهد: رشد معاملات بین‌بانکی علامت مثبتی نیست. بالا رفتن تبادلات بین‌بانکی نشان از التهاب بازار دارد و نشان می‌دهد افزایش قیمت‌ها و افزایش تورم به دور از انتظار نیست. مدیر گروه پژوهشی بانکداری پژوهشکده پولی و بانکی می‌گوید: افزایش مبادلات بین‌بانکی و جریان نقدینگی بین بانک‌ها افزایش قیمت‌ها را در پی دارد و این تغییر در ترکیب نقدینگی به معنای عام است و هم پول و هم شبه پول به نفع پول افزایش پیدا می‌کند و این نگران کننده به نظر می‌رسد. با توجه به پتانسیلی که در اقتصاد ما برای نقدینگی و فعال شدن آن وجود دارد این رشد معاملات بین‌بانکی می‌تواند طلاییه یک اثرگذاری شدید نقدینگی و افزایش تورم باشد. سپهوند خاطرنشان می‌کند: رشد استقراض بانک‌ها از یکدیگر یعنی فشاری که نقدینگی به بانک‌ها وارد کرده است. اینکه بانک‌ها برای تامین مالی کوتاه مدت خود به بازار بین‌بانکی روی بیاورند به خودی خود اشکالی ندارد اما افزایش سهم این منابع در تامین مالی بانک‌ها بخصوص بانک‌هایی که مشکلات ساختاری در ترازنامه دارند می‌تواند باعث افزایش ریسک سیستماتیک شود و آسیب پذیری سیستم بانک را بالا می‌برد. وی در پایان پیشنهاد خود را در جهت جلوگیری از آثار نامطلوب رشد معاملات بین‌بانکی اینگونه مطرح می‌کند: بانک مرکزی باید پایش کند یعنی برای بانک‌ها بر اساس اثری که استقراض بانک می‌تواند بر روی ریسک سیستماتیک داشته باشد یک سقف در نظر گرفته شود؛ اگر میزان استقراض بانک‌ها متناسب با سرمایه‌ آن‌ها باشد دیگر آثار مخربی برای اقتصاد کشور نخواهد داشت. سپهوند می‌افزاید: پیشنهادی که می‌شود این است که بانک مرکزی نظارت کند و بانک‌هایی که مشکلات ترازنامه‌ دارند را زیر نظر بگیرد چون این بانک‌ها به‌جای اینکه مساله خود را حل کنند مدام به طور بی‌رویه از بازار بین بانکی استفاده و استقراض می‌کنند.