اسهال و استفراغ یک روزه خوب نمی‌شود
اسهال و استفراغ شایع‌ترین بیماری گوارشی فصل گرم سال محسوب می‌شود. این بیماری نه تنها آزاردهنده و ناخوشایند است بلکه با ایجاد کم آبی در بدن و به‌دنبال آن برهم خوردن تعادل آب و املاح بدن می‌تواند فرد مبتلا را در شرایط خطرناکی قرار دهد.
سرویس سبک زندگی فردا: اسهال و استفراغ در میان همه گروه‌های سنی دیده می‌شود اما شیرخواران، کودکان، سالمندان و افراد دارای ضعف سیستم ایمنی بیش از سایرین در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند. از سوی دیگر این بیماری مسری است و بسرعت از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود از این‌رو آشنایی با دلایل ایجاد و راه‌های پیشگیری از آن می‌تواند بسیار مفید باشد. در ادامه به نقل از ایران بخوانید.
دکتر فریبا فشندکی در توضیح بیماری اسهال و استفراغ به «ایران» می‌گوید: اسهال وضعیتی است که در آن فرد بیش از حد طبیعی دفع مدفوع روان دارد. عامل ایجاد این بیماری معمولاً ویروس یا باکتری است و معمولاً 5 روز تا یک هفته فرد را درگیر می‌کند و پس از آن علائم بهبودی نمایان می‌شود.
این متخصص کودکان تأکید می‌کند: این بیماری معمولاً در اثر رعایت نکردن بهداشت بروز می‌کند. بهتر است بدانیم که رعایت بهداشت همیشه تمیز شستن دستها نیست بلکه ما باید بهداشت مواد غذایی را نیز بخوبی رعایت کنیم. استفاده از آب و غذای آلوده و میوه و سبزیجاتی که بدرستی شسته نشده‌اند می‌تواند مهم‌ترین عامل ایجاد این بیماری باشد.
وی در ادامه می‌افزاید: اغلب میوه‌های فصل تابستان برخلاف میوه‌های زمستانی با پوست مصرف می‌شوند از این‌رو شستن و ضدعفونی کردن این میوه‌ها بسیار مهم است.
غذاها هم حتماً باید در یخچال نگهداری شوند و بیشتر از یک ساعت بیرون از یخچال نمانند. دکتر فشندکی اظهار می‌کند: فصل تابستان معمولاً فصل سفر و گردش است.
از این‌رو توصیه می‌کنم طی سفر از مواد غذایی سالم و آب معدنی استفاده کنید. در انتخاب رستوران‌ها نیز دقت کنید و مطمئن شوید که نظافت و بهداشت در آن رستوران رعایت می‌شود.
این متخصص کودکان تأکید می‌کند: شایع‌ترین دلیل ایجاد عفونت‌های گوارشی در فصل گرم سال، ویروس است از این‌رو نباید برای درمان از آنتی بیوتیک استفاده کرد. درحقیقت آنتی بیوتیک هیچ تأثیری در درمان یا کاهش دوره اسهال و استفراغ ندارد و تنها بدن را ضعیف‌تر می‌کند.
استفاده از آنتی بیوتیک تنها در موارد خاص مانند ابتلا به اسهال خونی مجاز است که البته باید تحت نظر پزشک تهیه و استفاده شود. وی ادامه می‌دهد: متأسفانه بسیار دیده شده است که برخی برای فرزندشان از داروهای ضد اسهال استفاده می‌کنند.
این گروه باید بدانند استفاده از داروهایی که حرکات روده را کم می‌کند یا همان داروهای ضد اسهال برای کودکان مجاز نیست چون این داروها نه تنها به درمان بیماری کمک نمی‌کنند بلکه با تنبل کردن روده و کم کردن دفعات دفع باعث می‌شوند میکروب در مدت زمانی طولانی‌تر دفع شود و بهبود بیمار به تأخیر بیفتد.
به گفته دکتر فشندکی، شرایط استفاده از داروهای ضداسهال در بزرگسالان نیز به همین گونه است و استفاده از این داروها توصیه نمی‌شود اما بزرگسالان به‌دلیل مسئولیت‌های اجتماعی و حضور در محل کار ممکن است ترجیح دهند عوارض بیماری کاهش یابد حتی به قیمت طولانی‌تر شدن دوره درمان.
این متخصص خاطرنشان می‌کند: در مورد استفراغ هم همین طور است و بیماری با گذشت زمان بهبود می‌یابد اما افرادی که استفراغ‌های مکرر دارند باید با مراجعه به پزشک بسته به شرایط و شدت بیماری از داروهای خوراکی یا تزریقی استفاده کنند.
آب از دست رفته را جبران کنید
وی با تأکید بر اهمیت استفاده از آب و مایعات طی دوران بیماری می‌گوید: باید مایعات از دست رفته جبران شود. بهترین ماده برای جبران کم آبی بدن که توسط سازمان جهانی بهداشت توصیه شده، ORS است. والدین می‌توانند یک بسته از پودر ORS را در یک لیتر آب جوشیده سرد شده حل کنند و به ازای هر نوبت اسهال بنا به وزن کودک بین ۱۰۰ تا ۲۵۰ سی سی به او بنوشانند.
در مورد بزرگسالان نیز بهتر است بعد از هر نوبت اسهال یک لیوان ORS استفاده شود. اما گاهی هم پیش می‌آید که تحمل ORS برای بیمار امکان ندارد یا کودکان از نوشیدن آن اجتناب می‌کنند در چنین شرایطی بهترین درمان خانگی برای آن دوغ بدون گاز است که نوع ترش و شیرین آن هم خیلی تفاوتی ندارد.
خوردن مواد خوراکی شیرین ممنوع!
اسهال و استفراغ بیماری آزادهنده‌ای است که ناخودآگاه میل و اشتیاق به خوردن غذا یا آشامیدن را از بیمار می‌گیرد، اما از سوی دیگر اطرافیان تلاش می‌کنند با تدارک یک رژیم غذایی صحیح عوارض بیماری را کاهش دهند. در این راستا با دستورات و بایدها و نبایدهای بسیاری مواجه می‌شویم.
دکتر فشندکی در این باره می‌گوید: در زمان بروز اسهال رژیم غذایی خاصی توصیه نمی‌شود اما توصیه اکید خوردن ماست و دوغ بیشتر است.
در میان میوه‌ها هم موز پیشنهاد می‌شود. البته بهتر است بدانید مواد غذایی شیرین مثل آب میوه‌های صنعتی، نوشابه و نبات به علت داشتن قند بالا باعث تشدید اسهال می‌شود به همین جهت برای کاهش عوارض این بیماری توصیه می‌شود طی مدت بیماری، این مواد خوراکی استفاده نشود.
این بیماری در مدت زمان کمتر از ۵ روز بهبود نمی‌یابد
بسیاری از ما گمان می‌کنیم با استفاده از دارو باید بسرعت علائم بهبودی نمایان شود. به همین دلیل اگر در مدت زمان کوتاهی بهبود نیافتیم سعی می‌کنیم با مصرف داروی بیشتر مشکل خود را حل کنیم. در حالی که دکتر فشندکی معتقد است، این بیماری در مدت زمان کمتر از 5 روز بهبود نمی‌یابد و نباید انتظار داشته باشید که به محض استفاده از دارو عوارض بیماری کاهش بیابد.
برای بهبودی کامل باید دوره درمان کامل شود و طی این مدت هم باید ضمن استراحت به اندازه کافی از مایعات استفاده کنید. از سوی دیگر رعایت بهداشت و شست و شوی درست دستها مانع انتقال بیماری به دیگران خواهد شد.
وی درخاتمه تأکید می‌کند: هرچند این بیماری معمولاً با گذراندن دوره بیماری بهبود می‌یابد اما با مشاهده تب بالا، اسهال خونی، بی‌حالی شدید، عدم تحمل خوراکی‌ها و استفراغ مکرر و کاهش سطح هوشیاری در اسرع وقت به پزشک مراجعه و از خود درمانی پرهیز کنید.