آیا جهانگیری به پایان خط رسیده است؟

الف: اصحاب رسانه، معاون اول رییس‌جمهوری را از جمله افراد پرحاشیه دولت می‌دانند که یا خودش در حاشیه قرار گرفته یا حاشیه به سراغ او رفته است، مدام نیز برایش عناوین مختلف در طول چند سال اخیر درست شده، از پوششی بودن برای روحانی در ایام انتخابات یا عبارت «یادتان هست» همان ایام یا این روز‌ها که عنوان دلار جهانگیری که برایش آوازه‌ای در میان عامه مردم کسب کرده است؛ حالا خبر‌های جدیدی از وی منتشر شده است، خبری که شاید او را تا مدت‌ها از حاشیه به دور کند... از شایعه تا واقعیت «جهانگیری که معتقد است هیچ‌کاره است و عموم اختیارات در دستان واعظی، رییس دفتر رییس‌جمهوری است، در جلسه‌ای با حضور روحانی و برخی مقامات دولتی، مجدداً آمادگی خود را برای استعفا اعلام کرده؛ اما این بار برخلاف دفعات پیشین، رییس‌جمهوری مخالفتی نکرده و با سکوت خود، از سخنان معاون اول گذر کرده است!» این‌ها خبری است که ۱۷ تیرماه پایگاه اطلاع‌رسانی انتخاب (سایت حامی دولت) تحت عنوان پشت پرده دعوای رسانه‌ای کم‌سابقه «اعتدال و توسعه» با «کارگزاران» منتشر کرده است. خبری که روزنامه «صبح‌نو» نیز از دو هفته پیش زمزمه‌های آن را شنیده بود، اما انتشار این خبر خودداری کرد، اما گویا اصل این استعفا رخ داده است. به گزارش صبح نو هرچند دفتر رییس‌جمهوری یعنی آقای محمد واعظی در جوابیه‌ای این خبر را تکذیب کرد، اما سایت انتخاب اعتقاد دارد به طور طبیعی موضوع استعفای معاون اول رییس‌جمهوری با شرایطی که وصف آن در مطلب آمده، باید از طریق دفتر معاون اول تایید یا تکذیب شود نه دفتر رییس‌جمهوری. در شرایطی که خود رییس‌دفتر رییس‌جمهوری یک طرف دعوا و یکی از عوامل این ماجراست، چگونه می‌توان تکذیبیه نیم‌بند این دفتر را پذیرفت؟ علاوه بر تکذیبیه واعظی، محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت نیز در توئیتی نوشت: حضور دکتر جهانگیری در کابینه، نقطه قوت دولت دکتر روحانی است. همواره شاهد مواضع منطقی و امیدآفرین از ایشان بودم. نکته قابل تامل، اما اینجاست که دفتر معاون اول رییس‌جمهوری در سایت خود، تا کنون هیچ واکنشی به این خبر نشان نداده است. آقای اسحاق جهانگیری، عضو حزب کارگزاران سازندگی در بحبوحه انتخابات سال ۹۲ رییس ستاد انتخاباتی مرحوم هاشمی رفسنجانی شد و بعد‌ها با سفارش آقای هاشمی درحالی‌که گزینه‌های مختلفی برای معاون اولی روحانی مطرح می‌شد، خود را به ساختمان سفید پاستور رساند و معاون اول ریاست جمهوری شد. او معاون اول شد و کارگزارانی‌ها خوشحال‌تر از همیشه که عضوی از ستاد خود را در جایگاه معاون اولی رییس‌جمهوری دارند! جهانگیری نقشی موثر در دولت یازدهم نیز ایفا کرد، در بسیاری از عزل‌ونصب‌ها نقشی موثر داشت و به قولی او را مشاور دولت در همه امور می‌دانستند. آغاز بی‌نقشی با پایان عمردولت یازدهم او با عنوان کاندیدای پوششی برای روحانی وارد صحنه انتخابات شد، پوششی که به اعتقاد روزنامه‌های اصلاح‌طلب در حد یک پدیده ظاهر شد و همین مساله نگرانی‌های زیادی را برای روحانی و نزدیکان او ایجاد کرد، آ‌نها نگران بودند که مبادا جهانگیری از ادامه رقابت‌های انتخاباتی انصراف ندهد، اما او انصراف داد و روحانی رییس‌جمهور شد. سرنوشت جهانگیری در دولت پس از تشکیل کابینه دوازدهم طوری دیگر رقم خورد و این بار حزب اعتدال و توسعه بود که جای کارگزاران را گرفت و در عزل و نصب‌ها در کابینه دوم روحانی نقش‌آفرینی می‌کرد. با تشکیل دولت دوازدهم، گزارش‌ها و تحلیل‌های روزنامه‌های اصلاح‌طلب درباره کاهش نقش جهانگیری در دولت آغاز شد، آ‌نها نوشتند که جهانگیری با رییس دفتر رییس‌جمهوری اختلاف دارد و همچنین رابطه خوبی با آقای محمد نهاوندیان ندارد؛ طوری‌که نهاوندیان در هیچ یک از جلسات اقتصاد مقاومتی و سایر مسائل اقتصادی به ریاست معاون اول شرکت نمی‌کند. همه این‌ها گویای بروز اختلاف در دولت بود، اختلافی که انتقاد برخی چهره‌های اصلاح‌طلب از دولت را نیز داشت. اختلاف یا عدم اختلاف جهانگیری با دولتی‌ها، به زدوخورد نگارشی روزنامه‌های حامی این طیف سیاسی نیز رسید؛ روزنامه آرمان پس از اظهارات واعظی مبنی بر اینکه هیچ اختلافی بین او و جهانگیری نیست، نوشته بود: باز هم به اوت زدند، اختلاف روحانی و جهانگیری شوخی است. واعظی می‌گوید میان همه اعضای دولت صمیمیت وجود دارد، اما روزنامه آفتاب یزد با تایید ماجرا نوشت: در انتخابات امسال، اصلاح‌طلبان از مدت‌ها قبل‌تر طرح نامزد پوششی را برای حسن روحانی مطرح کرده بودند. نامزدی که نقش ضربه‌گیر را در مناظره‌های انتخاباتی بازی کند و یاری‌رسان روحانی باشد و البته اگر به‌هردلیلی حسن روحانی از انتخابات بازماند، او ادامه‌دهنده راهش باشد... همه اختلافات از همین‌جا شروع شد. حسن روحانی حتی با نام‌نویسی آقای احمدی‌نژاد در کنار آقایان قالیباف و رییسی نیز به‌وجود یک نامزد پوششی اعتقادی نداشت. سفارش به کناره‌گیری وضع برای جهانگیری به گونه‌ای شد که هم‌طیفی‌های او -همان اصلاح‌طلبانی که در انتخابات ریاست جمهوری معتقد به حمایت از او به جای حمایت از روحانی بودند- وی را سفارش به کناره‌گیری از دولت می‌کنند. در همان ایام آقای محمدعلی ابطحی، رییس دفتر رییس دولت اصلاحات در گفتگو با «عصر ایران» درباره احتمال کاندیداتوری جهانگیری در انتخابات ریاست جمهوری دوره سیزدهم، معاون اول را به جدایی از دولت ترغیب کرد و گفت: «اگر کاندیداتوری آقای جهانگیری در انتخابات آینده قطعی است، باید از دولت جدا شود و فاصله بگیرد. در این صورت، شرایط بهتری برای رای آوردن، خواهد داشت.» نارضایتی اصلاح‌طلبان از تغییرات صورت‌گرفته در دولت دوازدهم تا جایی بود که شایعه استعفای جهانگیری از کابینه نیز منتشر شد. خبری که خانم الهه کولایی هم آن‌را به‌صورت غیر رسمی تایید کرد. این شایعه آنقدر قوی بود که آقای محمد عطریانفر، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران مجبور به توضیح درباره آن شد. او درباره شایعه استعفای جهانگیری این‌گونه توضیح داد: «اگر چه تیم اقتصادی کابینه دوازدهم مطابق با نظر آقای جهانگیری نیست و نظراتی وجود دارد، اما ایشان در کابینه حضور دارند و خبر استعفا و عدم حضور ایشان در کابینه دوازدهم کاملاً کذب است.» موضوع اختلاف جهانگیری با برخی اعضای دولت زمانی مطرح می‌شد که شاید مشکلات اقتصادی در کشور در این سطح نبود، دلار هنوز به دلار جهانگیری معروف نشده بود و سکه و خودرو و مسکن به این اندازه رشد قیمت نداشتند. حالا وضعیت نه تنها برای جهانگیری، بلکه برای دولت هم کمی متفاوت شده است، رییس‌جمهوری نیز به‌جای پرداختن به مسائل حزبی و سیاسی تلاش دارد تا مردم را به حل کردن مشکلات اقتصادی امیدوار کند، اما به نظر می‌رسد او در این بین بیشتر از آنچه به مشورت‌های معاون اول خود توجه کند به سمت یاران اعتدال و توسعه کابینه‌اش گرایش داشته و همین مساله نیز دلخوری و ناراحتی معاون اول رییس‌جمهوری را در پی داشته است. تسویه حساب! حال جهانگیری هم می‌داند که دیگر حرف او در دولت برو ندارد. همچنانکه معاون اول در ابلاغیه‌ای وزارت کار را نسبت به حذف یارانه نقدی سه دهک بالای درآمدی خانوار‌ها به استثنای روستائیان و عشایر مکلف می‌کند، آقای محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت یک روز بعد در توئیتی آن را تکذیب می‌کند. دلخوری جهانگیری را می‌شود از مصاحبه اخیر او با روزنامه کارگزاران هم فهمید. جهانگیری تغییر را لازمه سیستم کنونی دولت می‌داند و می‌گوید: کسانی که در دولت آقای روحانی هستند، سابقه کار و سابقه فکری آن‌ها نشان می‌دهد که همگی مدافع بخش خصوصی و طرفدار اقتصاد آزاد هستند. ولی اقتصاد آزاد، در یک شرایط باثبات، چه به لحاظ سیاسی، چه به لحاظ بین‌المللی امکان‌پذیر است. او در این مصاحبه سعی کرده خود را از دایره مردان اقتصادی دولت جدا و مبرا سازد و عده‌ای دیگر را مسوول مدیریت اقتصادی و همچنین این نابسامانی‌ها بداند. حال رویارویی تیم حزب اعتدال و توسعه در دولت با حزب کارگزاران در روز‌های اخیر به اوج خود رسیده و یک تسویه حساب سیاسی با جهانگیری در دولت در حال رخ دادن است. حال شاید او این بار بنا را بر رفتن گذاشته و دیگر حاضر نیست به هر قیمتی در دولت بماند. موضوعی که بی‌شک استقبال هم‌طیفی‌های جهانگیری و به‌ویژه کارگزارانی‌ها را نیز در پی خواهد داشت، آ‌نها دوست ندارند در وضعیت اقتصادی کنونی، عناصر خود را دخیل در وضعیت بدانند. به عبارتی نمی‌خواهند ناکارآمدی دولت در رفع مشکلات اقتصادی برای آنان بدنامی داشته باشد و ترجیح می‌دهند به همین دلیل جهانگیری دولت را ترک کند تا قصه معاون اولی او در دولت به خط پایان برسد.