حیواناتی که جای فرزندان مردم را گرفته اند!

خبرگزاری فارس: این روزها تنهایی انسان‌ها در جوامع غربی به یک بحران و معضل اجتماعی تبدیل شده است، اگرچه انسان‌ها به هر شرایطی عادت می‌کنند، اما تنهایی مقوله‌ای جداست، چراکه اجتماعی بودن و زندگی اجتماعی در ذات هر انسانی نهادینه شده است. متأسفانه آسیب اجتماعی تنهایی، به جوامع شرقی که نهاد و بنیاد خانواده در آن‌ها از اهمیت بیشتری برخوردار است در حال تسری و گسترش است و برخی از نشانه‌های آن، این روزها در زندگی مردم در کشورهای آسیایی مشاهده می‌شود. هیچ انسانی نمی‌تواند با تنهایی کنار بیاید و با آن خو بگیرد، اگرچه انسان ماشینی امروز خودبه‌خود و بنابه دلایلی تنهایی را تجربه می‌کند و یا در مواردی آن‌ را انتخاب می‌کند، اما این دلیل آن نیست که بتواند به‌ تنهایی از پس همه نیازهای عاطفی و جسمی خود بربیاید. از این روست که در جوامع غربی برخی از مردم برای پر کردن خلأ‌های عاطفی و تنهایی خود اقدام به نگهداری از حیوانات می‌کنند، بعضی دیگر از جمله کودکان یا سالمندان از حیوانات به‌ عنوان همراه و نگهبان استفاده کرده و عده‌ای که مشکلات جسمی و حرکتی دارند از برخی حیوانات برای رفع این مشکل خود استفاده می‌کنند. اما در جوامع شرقی به‌ ویژه کشوری همچون ایران با بافت فوق‌العاده سنتی که نهاد خانواده در مرکز آن قرار گرفته است تنهایی اتفاقی هولناک است که نمی‌توان آن را با هیچ کدام از دستاوردهای غربی پر کرد. این روزها فرهنگ وارداتی نگهداری از حیوانات خانگی بیش از پیش در بین گروه‌های مختلف مردمی به‌ خصوص چهره‌های سرشناس کشور نمود پیدا کرده، این در حالی است که در ایران همچنان این خانواده است که دردها و تنهایی‌های فرد را در خود حل می‌کند. چهارمحال و بختیاری نیر مستثنی از این قضیه نبوده و امروز در شبکه‌های اجتماعی و گروه‌های مختلفی از این استان می‌بینیم به راحتی حیوانات خانگی خرید و فروش می‌شوند یا برخی از افراد آنقدر به این حیوانات خو کرده‌اند برای نگهداری از اینها حاضر هستند هر بهایی را بپردازند.(جزییات بیشتر) عکس‌ها و فیلم‌های زیادی از انس عجیب و غریب برخی چهره‌های سرشناس در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که خود باعث ترویج این فرهنگ خاکستری در بین گروه‌های جوان و نوجوان حامی آن‌ها می‌شود، تا جایی که این گروه‌های با چاشنی افراطی که به اصل قضیه وارد می‌کنند هم‌نشینی با حیوانات را جایگزین بیشتر روابط اجتماعی با خانواده، دوستان و دیگر ارتباطات اجتماعی می‌کنند. گروه اجتماعی خبرگزاری فارس شهرکرد، به بررسی موضوع نگهداری از حیوانات خانگی که این روزها مواردی از آن در جامعه دیده شده است پرداخته است. مدرس و مشاور آموزش خانواده در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در شهرکرد، گفت: تصور می‌شود که نگه‌داری از حیوانات بیشتر یک سنت غربی و مدرن بوده که دلیل آن جدا شدن انسان‌ها از یکدیگر در دوران صنعتی شدن است. رویا صیادی‌فر با اشاره به اینکه تصور می‌شود از زمان آغاز دوران صنعتی مردم به نگهداری از حیوانات روی آوردند، اما واقعیت این است که انسان‌های باستان هم بسیار به نگهداری از حیوانات تمایل داشتند، افزود: یافته‌های باستان‌شناسی هم نشان از این میل انسان برای نگهداری از حیوانات دارد و نشان می‌دهد که 15 هزار سال پیش انسان‌ها از حیوانات در کنار خود نگهداری می‌کردند. وی با بیان اینکه در یونان، مصر و ایران باستان نگهداری از حیوانات خانگی در میان شاهزادگان و ثروتمندان رواج بسیار داشته است و از سگ و گربه گرفته تا شیر و پلنگ را نگهداری می‌کردند، ادامه داد: این روند ادامه داشت تا زمانی که نگهداری حیوانات خانگی در قرن‌های هفدهم و هجدهم میلادی در اروپا آغاز شد و نقاشی‌های به جا مانده از شاهزادگان اروپایی به‌ همراه حیوانات گواه این موضوع است. دلیل اصلی نگهداری از حیوانات توسط انسان‌ها دور شدن آن‌ها از یکدیگر است این مدرس و مشاور آموزش خانواده با تأکید بر اینکه انسان به نگهداری از موجودات غیرهمسان که آن‌ها را رقیبی برای خودش نمی‌داند تمایل نشان می‌دهد، عنوان کرد: یکی دیگر از دلایلی که انسان به سمت نگهداری از حیوانات خانگی تمایل پیدا می‌کند مباحث منفعتی و اقتصادی آن است، اما شاید دلیل اصلی اینکه انسان‌ها تا به این اندازه به نگهداری از حیوانات تمایل دارند دور شدن آن‌ها از یکدیگر است و بعضا حیوانات را جایگزین این خلا کرده‌اند. بسیاری از انسان‌ها پدرانه‌ها یا مادرانه‌های خود را برای حیوانات خرج می‌کنند صیادی‌فر در ادامه خاطرنشان کرد: امروزه شاهد هستیم بسیاری از انسان‌ها احساس پدرانه یا مادرانه خود را برای حیوانات ابراز می‌کنند و نگهداری از حیوانات سبب شده انسان حس والد بودن خود را بدون قید و شرط به یک حیوان دیگر نشان دهد، همین امر باعث ایجاد احساس قدرت و مالکیت در انسان می‌شود، چراکه حیوانات حس مهرطلبی بیشتری نسبت به انسان‌ها دارند. وی اضافه کرد: انتخاب حیوانات خانگی در بین گروه‌های جوان، نوجوان و حتی کودکان در رده‌های اجتماعی و شغلی تبدیل به مد شده است به‌ ویژه در قشر مرفه که حیوانات خانگی به‌ نوعی اعضای خانواده آن‌ها شده است، تا جایی که شاهدیم این افراد برای حیوانات خود جشن تولدهای پر زرق و برق برگزار می‌کنند. این مدرس و مشاور آموزش خانواده گفت: گاهاً دیده شده است ارتباط و وابستگی روحی بین فرد با حیوان آنقدر عمیق می‌شود که به روابط بین انسان و انسان نیز برتری پیدا می‌کند، این رابطه آنقدر محکم و عمیق می‌شود که فرد حالت‌های روحی و روانی مشابه حیوانات پیدا می‌کند و زمانی که به هر دلیلی حیوان را از دست بدهد عواقب روحی شدیدی متوجه فرد می‌شود. حیوانات به‌ گونه‌ای جایگزین انسان‌ها شده‌اند صیادی‌فر با اشاره به اینکه حیوانات به‌ گونه‌ای جایگزین انسان‌ها شده‌اند، یادآور شد: بسیاری از پزشکان و روانشناسان بر این عقیده هستند که نگهداری از حیوانات می‌تواند بر شرایط افرادی که دچار گوشه‌گیری‌های اجتماعی هستند، افراد سالخورده و افراد دارای ناتوانی ذهنی و جسمی مفید باشد و باعث افزایش تعاملات اجتماعی آن‌ها شود. وی با بیان اینکه زمانی که حیوانی همدم انسان می‌شود نیازها، خلأها و تنهایی‌های انسان را پر می‌کند، افزود: البته نگهداری از حیوانات محدودیت‌هایی را برای صاحبان آن‌ها ایجاد می‌کند، چراکه باید مهر و عاطفه زیادی به آن‌ها ابراز کنند. صیادی‌فر با تأکید بر اینکه یکی از دلایل بسیار مهمی که انسان‌ها حیوانات خانگی را به‌عنوان همدم انتخاب می‌کنند این است که این حیوانات هیچ آسیبی به آن‌ها نمی‌زنند و در واقع یک دوست بی‌ریا برای آن‌ها به‌ شمار می‌روند، گفت: بیشتر مردم حیوانات خانگی را به‌عنوان عضوی از خانواده خود پذیرفته‌اند. مدرس و مشاور آموزش خانواده بیان کرد: نگهداری از حیوانات خانگی برای بچه‌ها هم مفید است و این حیوانات می‌توانند دوست خوبی برای آن‌ها باشند، در بسیاری از کشورها سگ‌ها می‌توانند راهنماهایی برای افراد نابینا یا افراد کم‌توان جسمی باشند، همچنین نگه‌داری از حیوانات خانگی برای سالمندان نیز مفید است و از آن‌ها دفاع می‌کند. وابستگی شدید از ضررهای غیرقابل انکار نگهداری از حیوانات خانگی برای انسان است وی تأکید کرد: تا این قسمت موارد مثبت نگه‌داری از حیوانات خانگی بود، اما طرف دیگر قضیه هم هست که نگهداری از حیوانات همراه یا خانگی چقدر می‌تواند برای انسان مضر باشد؛ یکی از ضررهای غیرقابل انکار نگهداری از حیوانات خانگی برای انسان وابستگی شدیدی است که در این بین ایجاد می‌شود. صیادی‌فر خاطرنشان کرد: قبلاً گفته شد انسان‌ها حس‌های پدرانه و مادرانه خود را نسبت به حیوانات بروز می‌دهند، ابراز حس مادرانه یا پدرانه به حیوان در درازمدت بروز این حس به انسان را از فرد می‌‎گیرد و انسان‌ها راحت‌تر از مسؤولیت بچه‌دار شدن شانه خالی می‌کنند. نگهداری از حیوانات خانگی جایگزین فرزندآوری شده است مدرس و مشاور آموزش خانواده ادامه داد: قطعاً نگهداری از یک حیوان به‌ مراتب راحت‌تر از به‌ وجود آوردن و نگهداری از یک انسان است و مسؤولیت کمتری را متوجه انسان می‌کند، در دنیای امروز، به‌ دلیل افزایش مسؤولیت‌ها، مشکلات اقتصادی و عدم اعتماد مردم نسبت به یکدیگر مردم نمی‌توانند فرزندآوری داشته باشند، لذا به سمت نگهداری از حیوانات روی می‌آورند. وی عنوان کرد: دین اسلام به دلیل اینکه سگ‌ها به سلامت جسمانی انسان‌ها آسیب می‌زنند و ناقل بسیاری از بیماری‌ها هستند نگه‌داری از آن‌ها را نهی کرده است اما هیچ جای اسلام نیامده با حیوانات خانگی همچون سگ‌ها بدرفتاری شود. حیوانات خانگی بیماری‌های انگلی، هاری و عفونت‌های پوستی را به انسان منتقل می‌کنند صیادی‌فر با اشاره به اینکه نگهداری از حیوانات خانگی از آنجایی که جایگزین انسان‌ها می‌شوند خطرناک است، دیده شده برخی از دانشجویانی که در شهرهای دیگر ساکن می‌شوند به جای هم‌اتاقی از سگ‌ها نگهداری می‌کنند، توضیح داد: به‌ لحاظ بهداشتی بسیاری از حیوانات می‌توانند ناقل بیماری‌های زیادی باشند و اکثراً می‌توانند بیماری‌های انگلی، هاری و عفونت‌های پوستی را به انسان منتقل کنند. مدرس و مشاور آموزش خانواده اضافه کرد: بسیاری از افرادی که مبتلا به بیماری‌هایی همچون سرطان هستند یا زنان باردار نباید در مجاورت حیوانات خانگی قرار گیرند. نگهداری از حیوانات خانگی و هم‌زیستی با آن‌ها فرهنگ غربی است وی با اشاره به اینکه اگر بخواهیم نگاه کلی داشته باشیم نگهداری از حیوانات خانگی یا همراه و هم‌زیستی با آن‌ها فرهنگ غربی است، افزود: همان‌گونه که مشاهده می‌شود در کشورهای خارجی کودکان به جای همبازی با انسان‌ها با حیوانات اوقات خود را می‌گذرانند. صیادی‌فر با بیان اینکه هم‌صحبتی با حیوانات یک‌طرفه است در صورتی که در تعاملات انسانی این هم‌صحبتی دوطرفه است، ادامه داد: متأسفانه خطری که جوامع ما را تهدید می‌کند عدم فرهنگ‌سازی در این خصوص است، این خطر برای جوامعی مثل ایران بسیار بیشتر است و اگر افراطی با این موضوع برخورد شود اثرات سوء بیشتری به‌‌ دنبال دارد. مدرس و مشاور آموزش خانواده خاطرنشان کرد: اهمیت و نقش خانواده، قومیت‌ها و ... در جوامع ایرانی هنوز جایگاه خود را حفظ کرده است، اما این اهمیت‌ها در جوامع خارجی و غربی از بین رفته و شاید آسیب چندانی برای آن‌ها به‌دنبال نداشته باشد و به تنه خانواده آسیبی نزند. محمد مرادی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در شهرکرد، اظهار کرد: امروزه افزایش تمایل به نگهداری از حیوانات خانگی از جمله همستر، خرگوش، گربه، سگ‌های کوچک، برخی دوزیستان و حتی خزندگان در منازل مسکونی منجر به افزایش خرید و فروش این حیوانات بدون داشتن گواهی‌های سلامت از سوی افراد سودجو شده و این حیوانات اگرچه ممکن است حتی از نظر ظاهری سالم به نظر برسند، اما می‌توانند حامل بیماری‌های خطرناکی باشند، این امر باعث افزایش انتقال برخی از بیماری‌های مشترک از حیوانات به انسان شده است. (اینجا بخوانید) خرید حیوانات خانگی بدون اطلاع از سلامت و شرایط نگهداری آن‌ها وی افزود: بسیاری از مردم بدون اطلاع از سلامت و حتی شرایط نگهداری این حیوانات صرفاً از روی علاقه به برخی باورهای فرهنگی که بیشتر در غرب رواج دارد اقدام به خرید و نگهداری از حیوانات خانگی می‌نمایند که این موضوع هم از نظر اخلاقی و هم از نظر بهداشتی می‌تواند جامعه را تحت تأثیر قرار دهد. کارشناس بیماری‌های مشترک انسان و حیوان مرکز بهداشت چهارمحال و بختیاری ادامه داد: برخی بیماری‌های مهم قابل انتقال از حیوانات به اصطلاح خانگی به انسان در بسیاری از موارد درمان بسیار سخت و با هزینه بالا یا ناممکن را برای انسان به دنبال دارد، این بیماری‌های طیف متعددی از بیماری‌های باکتریایی، ویروسی و انگلی را شامل می‌شوند که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم. مرادی عنوان کرد: شایع‌ترین بیماری در خصوص افرادی که در تماس مستقیم با حیوانات خانگی هستند رخ می‌دهد، آلرژی و یا حساسیت به بو، مو و پشم این حیوانات است که علائم آن به صورت عطسه، سرفه، آبریزش بینی و حتی ترشح اشک و قرمزی ملتحمه و ایجاد راش‌های پوستی است بروز می‌کند که در صورت مشاهده این علائم سریعا به پزشک مراجعه و از نگه‌داری و تماس با این حیوانات خودداری شود. هاری مهم‌ترین و کشنده‌ترین بیماری قابل انتقال از سگ و گربه به انسان وی به بیماری‌های قابل انتقال از همستر و خرگوش به انسان اشاره و خاطرنشان کرد: این بیماری‌ها شامل تولارمی (Tularemia)، لپتوسپیروز (Leptospirosis)، تب گازگرفتگی موش (Rat-Bite Fever)، کامپیلوباکتریوز (Campylobacteriisis)، عفونت هانتاویروس (Hantavirus Infection) است که از این میان بیماری تولارمی در حال حاضر از طریق سامانه وزارت بهداشت در کل کشور مورد مراقبت و پیگیری قرار می‌گیرد. کارشناس بیماری‌های مشترک انسان و حیوان مرکز بهداشت چهارمحال و بختیاری بیان کرد: بیماری هاری مهم‌ترین و کشنده‌ترین بیماری قابل انتقال از سگ و گربه به انسان است که در صورت بروز علائم هاری در انسان غیرقابل درمان بوده و تنها راه پیشگیری از هاری به‌دنبال هر گونه گزش، چنگ زدن حیوان و ایجاد زخم بر روی پوست و بدن انسان، مراجعه فوری به مراکز درمان و پیشگیری از هاری و انجام واکسیناسیون است. مرادی با بیان اینکه در خصوص انتقال هاری از موش خانگی، همستر و خرگوش خانگی به انسان هیچگونه گزارشی وجود ندارد، تاکید کرد: بیماری انگلی مهمی که از گربه به انسان منتقل می‌شود توکسوپلاسموز (Toxoplasmosis) است که به دلیل آلودگی بالا در جمعیت گربه‌ها افزایش انتقال آن به انسان دیده می‌شود و باعث مشکلات و عوارض متعدد ازجمله تب، تورم غدد لنفاوی، خستگی، درد عضلانی، گلودرد، رتینیت ( التهاب شبکیه)، بثورات جلدی (گاهی) و حتی سقط جنین در زنان حامله می‌شود. انتقال بیماری‌های انگلی و عفونت‌های قارچی از خزندگان به انسان وی اضافه کرد: ازجمله بیماری‌های قابل انتقال از خزندگان به انسان می‌توان به ورخولدریا سودومالیی که قابلیت انتقال از ایگوانا به انسان را دارد، همچنین عفونت‌هایی از قبیل سالمونلا، مایکوباکتریوم، کلامیدوفیلا، آیروموناس و سودوموناس با اهمیت بسیار بالایی در بین بیماری‌های مشترک باکتریایی و همچنین از عفونت‌های قارچی می‌توان به آسپرژیلوس، کاندیدیا، کریپتوکوکوزیس، قارچ‌های مرتبط با کریسوسپوریوم و سایر عوامل قارچی اشاره کرد. کارشناس بیماری‌های مشترک انسان و حیوان مرکز بهداشت چهارمحال و بختیاری یادآور شد: همچنین کریپتوسپوریدیوم و پوروسفالوس ازجمله بیماری‌های انگلی مشترک قابل انتقال به انسان هستند. عبدالمحمد نجاتی امروز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در شهرکرد، اظهار کرد: در حال حاضر دو مرکز تحت عنوان مرکز درمانی دام‌های خانگی یا حیوانات همراه در شهرستان و شهر شهرکرد وجود دارد. (اینجا بخوانید) مدیرکل اسبق دامپزشکی چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه مرکز درمانی دام‌های خانگی یا حیوانات همراه وظیفه واکسیناسیون و درمان حیوانات خانگی را بر عهده دارد، افزود: این حیوانات شامل سگ‌ها، گربه‌ها، سنجاب‌، همستر و... هستند. وی بیان کرد: نگهداری از حیوانات خانگی در دنیا و برخی شهرهای بزرگ در کشور مرسوم بوده و این موضوع اخیرا در شهرکرد هم در حال رواج است. نجاتی ادامه داد: با توجه به رواج نگه‌داری حیوانات خانگی توصیه می‌شود افرادی که حیوانات همراه دارند برای انجام مباحث درمانی، واکسیناسیون و شناسنامه‌دار کردن این حیوانات به مراکز مجوزدار رجوع کنند. زیاد بودن امکان سرایت بیماری‌های مشترک بین انسان و دام از طریق حیوانات خانگی مدیرکل اسبق دامپزشکی چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه امکان سرایت بیماری‌های مشترک بین انسان و دام از طریق حیوانات خانگی زیاد است، عنوان کرد: به همین دلیل واکسیناسیون به موقع این حیوانات ضروری است تا از گسترش این بیماری‌ها و همچنین شیوع بیماری در بین خود حیوانات جلوگیری شود. وی با تاکید بر اینکه اداره‌کل دامپزشکی چهارمحال و بختیاری روی مراکز درمانی دام‌های خانگی یا حیوانات همراه نظارت دارد، اضافه کرد: از طرف دیگر واکسیناسیون و مایه‌کوبی به‌ویژه برای حیواناتی همچون سگ و گربه به‌منظور جلوگیری از رواج بیماری‌های خطرناکی مثل هاری انجام می‌شود. نجاتی گفت: در حال حاضر همچون سایر نقاط کشور جوانان چهارمحال و بختیاری تمایل زیادی برای نگه‌داری حیوانات خانگی دارند و به نوعی سرگرمی برای آن‌ها به‌شمار می‌رود. تمایل جوانان برای نگهداری حیوانات خانگی ریشه روانشناسی دارد مدیرکل اسبق دامپزشکی چهارمحال و بختیاری خاطرنشان کرد: تمایل جوانان برای نگه‌داری حیوانات خانگی به مباحث روانشناسی نیز بازمی‌گردد برای مثال گفته می‌شود نگاه کردن به آکواریوم‌های آبزیان در کاهش بیماری‌های روانی و افسردگی اثرگذار است. وی افزود: شاید بتوان یکی از دلایل گرایش مردم به نگه‌داری از حیوانات خانگی را کمبود فرزند در خانواده‌ها دانست که مردم مجبور هستند برای پرکردن اوقات فراغت خود به سمت نگه‌داری از حیوانات خانگی سوق پیدا کنند. نجاتی تأکید کرد: همچنین زندگی در آپارتمان‌ها هم می‌تواند دلیلی برای گرایش مردم به سمت نگه‌داری از حیوانات خانگی باشد. به گزارش خبرگزاری فارس از شهرکرد، این روزها با وجود قدرت نهاد خانواده در جوامع ایرانی، هستند عده‌ای که با تاثیرپذیری از فرهنگ غلط غربی سعی دارند به بهانه پر کردن تنهایی، هم‌زیستی با حیوانات را جایگزین روابط بین انسان‌ها کنند. این در حالی است که بسیاری از حیوانات خانگی یا همراه؛ وارداتی بوده و جدای از هزینه‌های زیادی که برای وارد کردن این حیوانات به کشور می‌شود، ممکن است ناقل بیماری‌های مشترک بین انسان و دام و یا برخی بیماری‌های انگلی و پوستی نیز باشند. شرایط به‌گونه‌ای شده که از طرفی برخی کودکان این سرزمین در زباله‌ها به‌دنبال پیدا کردن غذایی برای سیر کردن شکم خود هستند و در خیابان‌ها یا دیگر مکان‌های نامناسب شب را به صبح می‌رسانند و از طرف دیگر حیواناتی همچون سگ، گربه، همستر و... هم‌خواب مرفهین در تختخواب‌ها و هم‌سفره آن‌ها شده‌اند، جشن تولدهای آنچنانی برایشان برگزار می‌‎‌کنند و علاوه بر هزینه‌ خریداری این حیوانات سالانه رقم‌های بسیاری برای بهداشت یا واکسیناسیون این حیوانات انجام می‌دهند. اگر به جای تقلید کورکورانه از عده‌ای که بنابه دلایلی در دریف افراد سرشناس جامعه قرار گرفته‌اند کمی به فرهنگ غنی ایرانی اسلامی خود بازگردیم قطعا تلاش نمی‌کنیم حیوانات را جایگزین انسان‌ها کنیم و برای فرار از مسؤولیت فرزندآوری به نگه‌داری از حیوانات روی آوریم.