فرانسه به ایران خیانت کرد

خبرگزاری فارس: در جریان کشورگشایى‏‌های ناپلئون بُناپارت، امپراتور فرانسه و حمله به کشور روسیه، شکست سختی در ناحیه فریدلَند به روس‌‏ها وارد آمد. از این رو تزار روسیه از ناپلئون تقاضای متارکه جنگ کرد و با امضای معاهده دوستی در شهر تیلسیت بین دو طرف در ۸ ژوئیه ۱۸۰۷ م، روابط دوستانه بین فرانسه و روسیه ایجاد شد. بر اساس این پیمان، که به پیمان اتحاد دو امپراتور معروف شد، روسیه و فرانسه متعهد شدند در صورت حمله کشور ثالث به خاک آنها، یک‏دیگر را یاری کنند. هم‏چنین ناپلئون برای جلب رضایت و دلجویى از تزار روسیه، ایالات مولداوی و والاشی در شرق روسیه را به روس واگذار کرد و متعهد شد که اگر سلطان عثمانی با این امر مخالفت نماید با آن مقابله خواهد کرد. در این میان دولت ایران که بر اساس قرارداد دوستی با فرانسه، خود را برای مقابله با دشمنانی که برای نابودی ناپلئون تحریک شده بود آماده می‏‌کرد، ناگهان در سخت‏ترین زمان، تنها شد. ناپلئون در این عهدنامه نامی از ایران به عنوان متحد خود در منطقه نبرد و دولت فتحعلی شاه را در برابر روسیه رها کرد. پس از امضای این عهدنامه، ارتش روسیه از جبهه اروپا رهایى یافت و تمام توانش را متوجه ایران و عثمانی گردانید. اما دوره دوستی و اتحاد دو کشور تنها تا سال ۱۸۱۰ م. ادامه یافت. در این سال، دولت روسیه به این نکته پی بُرد که هم پیمانی با ناپلئون و هواداری از وی، تجارت خارجی روسیه را مختل خواهد کرد. به همین دلیل این کشور، بندر‌های خود را بر روی کشتی‏‌های بی‏طرف گشود و برای ورود کالا‌های فرانسوی به روسیه نیز مالیات‌‏های سنگین وضع کرد. سرانجام دوران اتحاد این دو امپراتوری با هجوم نافرجام ناپلئون به روسیه در ۲۴ ژوئن ۱۸۱۲، خاتمه یافت. عهد نامه تیلسیت در حالی بین فرانسه و روسیه بسته شد که قرارداد فین‌کنشتاین در تاریخ ۴ مه ۱۸۰۷ م. بین فرستاده فتحعلی‌شاه قاجار و نماینده ناپلئون منعقد شد. این قرارداد حدود هشت ماه بعد که ژنرال گاردان به تهران رسید، توسط فتحعلی‌شاه به امضاء رسید. گاردان، چنان که دیدیم، گروهی کارشناس نظامی و مهندس همراه داشت که وظیفه داشتند ضمن کمک به سازماندهی مجدد قشون ایران و افزایش توان رزمی آن، راه‌ها و امکانات لشکرکشی فرانسه به هندوستان را از طریق ایران بررسی کنند. «افسرانی که مأمور تربیت و تعلیم سپاه جدید ایران بودند در تهران و آذربایجان به کار خود مشغول شدند و به ظاهر در حدود ۳۵ هزار نفر پیاده‌نظام ترتیب دادند، «فابویه» متخصص توپخانه در اصفهان کارخانه توپ‌ریزی تأسیس کرد و به دستور فتحعلی‌شاه ۲۰ توپ سبک صحرایی در مدت ۸ ماه فراهم آورد. «بن‌تان» و «لامی» مأمور شدند که در اردوی عباس‌میرزا خدمت کنند. افواج سمنانی و مازندرانی در تهران و ۲۰ هزار پیاده آذربایجانی در تبریز و ۱۴ هزار نفر سرباز در اصفهان تحت تعلیم نظامی افسران فرانسه قرار گرفتند و بعد از یک سال عده سپاه تعلیم دیده به ۳۵ هزار رسید که با سواران چریک اردوی عباس‌میرزا متحداً در جنگ‌های قفقازیه شرکت کردند». ناپلئون در قرارداد فینکنشتاین متعهد شد که ارتش قاجار را مدرن کند و در ماده سوم پذیرفت گرجستان جزء ایران است و تعهد کرد در برگرداندن گرجستان به ایران تلاش کند. اما فرانسه در نبرد دیپلماتیک در ایران شکست خورد و بعد از پیروزی بر روسیه و اجرای عهد نامه تیلسیت نتوانست به تعهدات خود در ایران عمل کند و انگلستان با قراردای موفق شد همه اتباع فرانسوی را از ایران اخراج کند. منیع: ۱. راسخون ۲. ایران در دوره سلطنت قاجار»، علی‌اصغر شمیم