آیا مسکو می‌تواند نقش تهران را برای دمشق بازی کند؟
مذاکرات وزرای خارجه روسیه و اردن در مسکو نشان داد که مسکو و عمان در مورد عملیات نظامی ارتش سوریه برای پاکسازی جنوب این کشور از وجود تروریست‌ها و راه حل مشکلات منطقه اختلاف نظر جدی دارند.
خبرگزاری تسنیم: به نوشته رسانه‌های روسی، در سایه مذاکرات مرکز روسی آشتی نیرو‌های متخاصم در سوریه، اکنون بیش از ۲۷ منطقه مسکونی در سه استان درعا، سویداء و قنیطره بار دیگر تحت کنترل نیرو‌های دولتی قرار گرفته‌اند. ارتش سوریه اکنون با سرعت و بدون مواجه شدن با هیچ مقاومتی به سمت مرز‌های اردن پیش می‌رود. البته این موفقیت انگیزه‌ای برای برخی کشور‌ها شده تا موفقیت دیپلماسی روسیه را مورد سرزنش قرار دهند.
تلاش اردن برای تاثیرگذاری بر اقدامات دمشق از طریق روسیه
روزنامه «کامرسانت» چاپ مسکو، امروز نوشت: روزگذشته (چهارشنبه) "سرگئی لاوروف" وزیر امور خارجه روسیه با "ایمن الصفدی" همتای اردنی خود در مسکو دیدار و گفتگو کرد. اصلی‌ترین موضوع این مذاکرات اوضاع در جنوب سوریه، از جمله کمک به پناهجویان در مناطق مرزی سوریه و اردن بود. طرف اردنی تلاش کرد تا مقامات مسکو را متقاعد کند تا به حل و فصل مشکلات در این رابطه کمک کرده و روی اقدامات دولت سوریه تاثیر بگذارد.
البته برای طرف روسی این مذاکرات امکان دیگری بود تا به مقامات عمان تعهدات خویش در قبال مبارزه با تروریسم در سوریه را گوشزد کند. لاوروف در کنفرانس مطبوعاتی در پایان این دیدار تاکید کرد که مسکو با اجرای وظایفش در قبال منطقه کاهش تنش در جنوب سوریه، انتظار دارند شرکایش نیز همین برخورد را داشته باشند.
این دیدار نشان داد که مسکو و عمان همچنان دارای اختلاف نظراتی در رابطه با اوضاع سوریه هستند، هرچند هر دو طرف بدون تردید علاقمندند که اوضاع در جنوب سوریه حل و فصل گردد، یعنی روی مسائل متفاوتی تمرکز دارند. برای روسیه همانطور که وزیر خارجه این کشور تاکید کرد، مسئله مهم پاکسازی خاک سوریه از وجود تروریست‌هاست و توافق سال گذشته درباره منطقه کاهش تنش در جنوب سوریه، هیچ محدودیتی برای ادامه اقدامات ارتش سوریه در مبارزه با تروریست‌های گروه تروریستی داعش و جبهة النصرة به وجود نمی‌آورد. این در حالی که وزیر خارجه اردن بار دیگر تکرار کرد که در جنوب سوریه باید آتش‌بس برقرار شود و جالب اینکه به طور کلی کلمه‌ای از مبارزه با تروریسم به زبان نیاورد.
وعده مسکو به سوریه درباره بازپس گرفتن مناطق جنوبی این کشور
روزنامه «نیزاویسیمایا گازیتا» نیز در این باره نوشته است: "سرگئی لاوروف" رئیس دستگاه دیپلماسی روسیه روز گذشته در کنفرانس مطبوعاتی با همتای اردنی خود تاکید کرد، مسکو ضروری می‌داند که کنترل مناطق جنوبی سوریه در دست نیرو‌های دولتی این کشور قرار داشته باشد. به گفته وی، توافق درباره منطقه کاهش تنش جنوبی همچنان برقرار است، ولی عملیات ضدتروریستی ارتش سوریه ارتباطی به این مسئله ندارد.
به نوشته این روزنامه، مسلماً عملیات تهاجمی ارتش سوریه در جبهه جنوبی این کشور که با موفقیت نیز در حال پیشرفت است، بر اساس طرح‌های نظامی روسیه انجام می‌شود. در محافل کارشناسی بر این عقیده هستند که پویایی عملیات نظامی نیرو‌های دولتی سوریه در مناطق جنوبی گویای آن است که مسکو قصد دارد نقشی را که پیش از این تهران برای دمشق داشته برعهده بگیرد.
آیا مسکو می‌خواهد نقش تهران را برای دمشق بازی کند؟
"کریل سیمونوف" کارشناس شورای امور بین‌الملل روسیه و رئیس مرکز تحقیقات اسلامی در موسسه توسعه نوآوری‌ها به این روزنامه گفته است، کشور‌هایی که با استان‌های جنوبی سوریه مرز مشترک دارند حاضر نیستند از مواضع خود پایین آمده و شرایط کنونی را بپذیرند. اردن در این شرایط دورنمای روشنی برای خود نمی‌بیند. این یک واقعیت است که این کشور امکاناتی را که ترکیه برای ایجاد منطقه حائل در مرز‌های خود داشته، را ندارد. به همین دلیل وجود جبهه جنوبی برای کشور ضروری بود.
وی افزود: «ولی مسکو از عملیات نظامی ارتش سوریه حمایت می‌کند و در چنین شرایطی تنها چاره طرف اردنی، بستن مرز‌های خود به روی پناهجویان سوری که حدود ۲۰۰ هزار نفر هستند و عدم اجازه به آن‌ها برای ورود به این کشور است. در مورد اسرائیل نیز باید گفت که نگرانی آن‌ها تنها حضور نظامی ایران در جنوب سوریه است و به مسائل دیگر کاری ندارد و در این رابطه نیز وعده مسکو درباره تحت کنترل بودن اوضاع منطقه آن‌ها را آرام کرده است.»
به عقیده این تحلیلگر، حمایت روسیه از عملیات نظامی ارتش سوریه در جنوب گویای این است که مسکو مایل است نقش تهران را برای دمشق بازی کند. وی توضیح داد: «روسیه تلاش می‌کند تا به جای ایران به دمشق تضمین دهند که کنترل مناطق جنوبی را در اختیار خواهد گرفت و آخرین بازمانده‌های گروه‌های مسلح غیرقانونی در منطقه نیز از بین خواهند رفت. البته ایران در مناطق جنوبی سوریه فعالیتی ندارد و بیشتر نظامیان حزب‌الله در منطقه فعال هستند که خود را مسئول تامین امنیت مرز‌های لبنان می‌دانند. در این بین روسیه عملاً به بشار اسد تضمین داده تا سوریه یکپارچگی خود را حفظ کرده و مناطق تحت کنترل مخالفان دولت سوریه بازگردانده شود. ظاهراً با این کار می‌خواهد روابط دمشق ایران را به حداقل برساند تا نگرانی تل‌آویو و غرب نیز برطرف شود.»