آخرین وضعیت صیادان ایرانی در سومالی

خبرگزاری مهر: دزدی و غارت دریایی چند سالی است به یکی از پرچالش‌ترین مسائل صیادان چابهاری و کنارکی به‌عنوان قطب‌های صید و صیادی ایران تبدیل شده است. صیادان سیستان و بلوچستان در این سال‌ها کم آسیب از سومالیایی‌ها ندیده‌اند، برخی آزاد شدند و برخی همچنان دربندند. به گفته مدیرکل شیلات سیستان و بلوچستان، از سال ۸۷ تاکنون ۵۴ لنج به‌همراه ماهیگیرانشان اسیر سومالیایی‌ها شدند. اما از میان صیادانی که در این سال‌ها در سومالی اسیر و آزاد شدند، دوره اسارت ۱۸ صیاد بیش از بقیه طولانی و پیچیده شده است. لنج ناخدا «یونس پاره‌جو» و «جمال‌الدین دهواری» به‌همراه ۲۰ صیاد فروردین ۹۴ در بند دزدان دریایی سومالی افتاد لنج ناخدا «یونس پاره‌جو» و «جمال‌الدین دهواری» به همراه ۲۰ صیاد فروردین ۹۴ در تور دزدان دریایی سومالی افتاد، به گزارش منابع خبری، ۴ ملوان این دو لنج بعد‌ها در شهریورماه ۹۴ موفق به فرار شدند و ۱۶ صیاد همچنان اسیر ماندند. از میان این ۱۶ صیاد، ۸ صیاد بعد از فرار رفقایشان به گفته آن‌هایی که آزاد شدند، تحت شکنجه، گرسنگی و تشنگی قرار گرفتند و متأسفانه کشته شدند؛ ۴ صیاد با کمک وزارت اطلاعات و عملیات سربازان گمنام زمان (عج) سه سال بعد در ۱۷ خرداد ۹۷ با استقبال وزیر اطلاعات به ایران برگشتند و همچنان ۴ صیاد اسیر هستند. رئیس هیئت‌مدیره اتحادیه تعاونی‌های صیادی چابهار و کنارک می‌گوید: مالکان لنج‌ها از سال ۹۴ پیگیر آزادی ملوانان و صیادان لنج هایشان بودند؛ آن‌ها به هزار زحمت واسطه‌هایی را در دوبی پیداکرده و دو بار، هر بار ۱۵۰ میلیون تومان در مجموع ۳۰۰ میلیون تومان به این واسطه‌ها برای آزادی و یا تسریع در روند آن پرداختند. ناخدا «علیم افشار» می‌افزاید: متأسفانه واسطه‌ها دزد درآمدند و پول را به جیب زده و ارتباطشان را با ما قطع کردند؛ مالکان از همان ابتدا به دادن پول راضی نبودند چراکه شناختی از واسطه‌ها نداشتند، اما به دلیل فشار خانواده‌های صیادان دربند مجبور شدند پول بدهند. مقدمات برای آزادی ۴ صیاد فراهم شده است مدیرکل شیلات سیستان و بلوچستان نیز درباره این ۸ صیاد می‌گوید: از همان ابتدا با کارگروهی متشکل از وزارت خارجه و سازمان شیلات ایران به‌شدت پیگیر آزادی ملوانان و صیادان لنج ناخدا «پاره‌جو» و «دهواری» بودیم؛ به این دلیل که آن‌ها در بند گروه‌های مختلف دزدان بودند و روابط ما هم با سومالی قطع بود روند آزادی‌شان طولانی شد تا بالاخره با کمک و اقدام پیچیده اطلاعاتی سربازان گمنام امام زمان (عج) از ۸ صیاد ۴ نفر آزاد شدند. هدایت‌الله میرمرادزهی در گفتگو با خبرنگار مهر، می‌افزاید: «شیرمحمدتابه زر»، «احمد بلوچی»، «آدم بلوچی» و «مسعود بلوچی» صیادانی بودند که از ۳ سال پیش دربند دزدان بودند و آزاد شدند و همچنان «عبدالله نوحانی»، «ابراهیم بلوچ‌نیا»، «محمد شریف پناهنده» و ناخدا «جمال‌الدین دهواری» دربند هستند و بنا به آخرین اطلاعی که به من دادند این مذاکرات به جا‌های خوبی رسیده و ان‌شاءالله این‌ها هم به‌زودی آزاد می‌شوند. ۱۴ ملوان در اسارت الشباب اما پیچیده و مبهم‌تر از موضوع صیادان لنج‌های پاره‌جو و دهواری؛ اسارت لنج ناخدا «بشیر» است که به همراه ۱۴ ملوان و ماهیگیر از اردیبهشت ۹۴ تاکنون به اسارت گروه تروریستی «الشباب» درآمده است. مالک لنج ناخدا «بشیر» می‌گوید: لنج ما اواخر اسفندماه ۹۳ با تکمیل تجهیزات و فرآیند قانونی برای ماهیگیری وارد آب‌های آزاد شد، اما چند روز بعد در ۲۰۰ مایلی آب‌های چابهار به دلیل نقص فنی و غیراستاندارد بودن سوخت مصرفی، موتور لنج از کار افتاد و سرگردان شد. لنج ناخدا «بشیر» ۴۷ روز تا ۲ ماه در آب‌ها سرگردان بود تا وارد آب‎‌‎‌های سومالی شد و به گل نشست محمدصالح کرم‌زهی در گفتگو با خبرنگار مهر می‌گوید: هرچند بعد‌ها و در فروردین‌ماه از جا‌های مختلفی پیگیری کردم تا ملوانان لنج را نجات داده و به آن‌ها امدادرسانی شود، اما پیگیری‌هایم به‌جایی نرسید و به دلیل تعلل نهاد‌های امدادرسان، لنج ۴۷ روز تا ۲ ماه در آب‌ها سرگردان بود تا وارد آب‎‌‎‌های سومالی شد و به گل نشست. وی تصریح می‌کند: لنج مرا از همان ابتدا الشبابی‌ها تحت نظر داشتند؛ بار‌ها ناخدا تماس می‎گرفت و اعلام می‌کرد که ساحل را می‌بینم و چند ماشین با دوربین‌های شکاری ما را تحت نظر دارند. لنج در آب‌های شمال سومالی در منطقه «الدهیر» به گل نشست و الشبابی‌ها ملوانان را گرفته و علاوه بر تماس‌های خصوصی با ما، به‌صورت رسمی هم اعلام کردند که ۱۴ ملوان ایرانی را به اسارت گرفتند. کرم‌زهی تصریح می‌کند: آخرین تماس ما به شهریورماه ۹۴ برمی‌گردد، در آن موقع ناخدا به من گفت: «ما مهمانیم» و زمانی که گفتم چرا آزاد نمی‌شوید، گفت: «چون ایرانی هستیم ما را نگه‌داشته‌اند»؛ هرچه پیگیر شدیم که چه خواسته‌ای دارند، هیچ خواسته‌ای مطرح نکردند. مالک لنج با اشاره به فشار‌ها بر خانواده‌اش می‌گوید: از شهریور ۹۴ تاکنون هیچ خبر و تماسی با ناخدا و یا کارکنان لنج نداشته‌ام و مرتب تحت‌فشار خانواده‌های ملوانان هستم، هرچه از دستم برمی‌آمده به آن‌ها کمک کردم و از نهاد‌های مختلف پیگیری کردم، ولی تاکنون دستم به‌جایی نرسیده است. مدیرکل شیلات سیستان و بلوچستان نیز درباره ملوانان لنج ناخدا «بشیر» می‌گوید: روند آزادی این ۱۴ صیاد به این دلیل که دربند یک گروه تروریستی شرور بین‌المللی هستند پیچیده و زمان‌بر است؛ معمولاً صیادان چابهاری در بند گروه‌های مختلف دزدان دریایی می‌افتند که با وساطت واسطه‌ها و گا‌ها پرداخت مبالغی آزاد می‌شوند، اما این ۱۴ صیاد در بند یک گروه تروریستی هستند که هیچ خواسته مشخصی هم نداشته و ندارند. وی می‌افزاید: تا جایی که من می‌دانم و در جریان آخرین جزئیات آزادی این ۱۴ صیاد قرار گرفتم؛ سازمان شیلات، وزارت خارجه و به‌ویژه سربازان گمنام امام زمان (عج) از هیچ کاری برای آزادی آن‌ها کم نگذاشتند و خدا را شکر به‌جا‌های خوبی رسیده‌اند، این اطمینان وجود دارد با درایت نیرو‌های امنیتی و اطلاعاتی، این ۱۴ صیاد هم آزاد می‌شوند. همان‌طور که پیش‌تر هم گفته شد صیادان سیستان و بلوچستان با دزدی، غارت و اسارت دریایی بیگانه نیستند و در این سال‌ها مرتب مورد اخاذی و شکنجه قرارگرفته‌اند و گا‌ها باارزش‌ترین سرمایه انسانی یعنی جان خود را هم ازدست‌داده‌اند. خبرگزاری مهر در گزارش‌های مفصلی با عناوینی هم‌چون «بازی با جان صیادان ایرانی در آب‌های سومالی/حمایت در حد مصوبه است» و «۲۱ ملوان در سومالی آزاد شدند/ ادامه مذاکره برای آزادی ۴صیاد دیگر» به آخرین جزئیات و مشکلات دزدی و غارت دریایی برای صیادان فراساحل سیستان و بلوچستان پرداخته است که امیدواریم با پیگیری‌های مسئولان ذی‌ربط مابقی صیادان هم آزاد شوند و برای جلوگیری از این اتفاقات نیز چاره‌اندیشی شود.