مقام معظم رهبری مهم‌ترین احیاگر شعر صائب

خبرگزاری فارس: از همین چند سال پیش در سال ۹۲ بود که روز ۱۰ تیرماه به نام شاعر بزرگ سده یازدهم هجری میرزا محمدعلی صائب تبریزی نام‌گذاری شد تا کمی از مهجوریت این شاعر بزرگ کاسته شود، شاعری که در اصفهان زندگی می‌کرده، در اصفهان مدفون است و خیابان، مدرسه و بنا‌هایی به نام او در اصفهان قرار دارد، اما نه تنها مردم ایران که برخی مردم اصفهان هم او را نمی‌شناسند. بیشتر منابع، خبر از تبریزی بودن صائب می‌دهند و در پیشینه وی می‌نویسند که پدرش تاجر بوده است و به دستور شاه عباس اول صفوی خانواده را به همراه هزار خانوار دیگر تبریزی را به اصفهان آورده است و در محله‌ای که به نام «تبارزه» (تبریزی‌ها) بوده، ساکن کرده است. این در حالی است که مصطفی هادوی (استاد شهیر اصفهانی) با اشاره به نقل قول استادش صغیراصفهانی در این باره نظر دیگری دارد؛ وی معتقد است مردم اصفهان به خاطر وجود صد‌ها چهره بنام در دوره‌های تاریخی که داشته است در میان خانه، صاحب‌خانه را گم کردند و این در حالی است که صائب ۲ هزار تک بیتی در مورد اصفهان دارد. البته این موضوعی نیست که در رابطه با جایگاه والای این ادیب بزرگ ایرانی اثر گذار باشد، صائب آن‌قدر بزرگ هست که همه ایران و حتی جهان از هنر و لسان توانایش بهره‌مند باشند؛ خود او نیز خود را جهانی معرفی کرده است. * صائب: نه اصفهانی و نه تبریزی‌ام! وی همچنین خاطره استادش را تعریف می‌کند که روزی صغیر اصفهانی خواب صائب را می‌بیند و از وی می‌پرسد که «من واقعاً نمی‌دانم شما تبریزی هستید یا اصفهانی؟ و پاسخ جالب توجه صائب در عالم خواب جالب است که گفته است «من نه اصفهانی هستم نه تبریزی، من جهانی هستم». همچنین در خصوص جوانی صائب آمده که به حج رفته است و در حدود سن ۳۴ سالگی راهی هندوستان می‌شود و در خلال این سفر به هرات و کابل نیز سفر می‌کند؛ پس از سفر ۸ ساله‌اش به این کشور‌ها و ماجرا‌هایی که پشت سر می‌گذارد به اصفهان باز می‌گردد و از شاه عباس دوم صفوی مقام ملک‌الشعرایی می‌گیرد. صائب پس از هشتاد سال زندگی در حدود سال ۱۰۸۶ هجری قمری در آرامگاهی که در باغ کوچکی در خیابان صائب قرار دارد به خاک سپرده شد و با به خاک سپرده شدنش بی‌مهری‌ها به صائب آغاز شد، به طوری که برخی اهالی ادبیات معتقدند در بین شاعران ایران‌زمین به هیچ شاعری به اندازه صائب دشنام ناروا داده نشده است و این به دلیل نشناختن درست این شاعر از سوی دیگران بود. * رهبری مهم‌ترین احیاگر شعر صائب این در حالی است که برخی علاقه‌مندان به صائب و شعرهایش چندین سال از عمر خود را وقف شناخت این شاعر بزرگ و شعرهایش کردند و امروزه به عنوان صائب شناس از آن‌ها یاد می‌شود؛ در همین راستا مقام معظم رهبری را می‌توان مهم‌ترین احیاگر شعر صائب و دیگر شاعران سبک هندی دانست، این موضوع به وضوح در صحبت‌های ایشان به چشم می‌خورد. مقام معظم رهبری در دیدار جمعی از شعرا در سال ۹۰ از صائب به عنوان شاعر درجه یک یاد می‌کند، همچنین می‌فرماید «ما هنوز چشم‌به‌راه رسیدن صائب‌ها، محمد جان‌قدسی‌ها و نظیری‌ها هستیم و انصافاً هنوز کار دارد تا اینکه شعرای ما به آن رتبهٔ عالیِ ممتازِ کم‌نظیرِ شعریِ کسانی که اسم آوردم و دیگرانی که الی ماشاءاللَّه زیادند، برسند». ایشان همچنین چند سال پیش به مداحان سفارش می‌کردند که به دیوان صائب نگاه کنند و شعر‌های اخلاقی، معرفتی و عرفانی را در آن پیدا کنند، مقام معظم رهبری در صحبت‌هایشان عنوان کرده‌اند که بعد از حافظ، هیچ غزل‌سرایی به عظمت صائب نیامده است و بعد از رودکی، هیچ شاعری به تعداد صائب شعر نگفته است، دویست هزار بیت شعر دارد و صحبت‌های بسیاری از این دست که ایشان در زمان‌های گوناگون در مورد صائب بیان کرده است. شعرا و بزرگان مختلفی در مورد شعر صائب صحبت به میان آوردند و شعر صائب را اخلاقی، منحصر به فرد، مفید، مضمون‌ساز، نصیحت‌آمیز، تأثیرگذار، معرفتی، عرفانی، پخته، روشن‌کننده دل‌ها و دارای معرفت دینی عمیق می‌دانند. * سرایی را که صاحب نیست، ویرانی است معمارش. اما مظلومیت صائب تا جایی است که پس از گذشت سالیان دراز در حدود ۳۵۰ سال که آرامگاه صائب در زیر خاک بدون توجه رها شده بود حدود سال ۴۲ استاد همایی به سراغ آرامگاه صائب آمد، این مقبره را کشف کرد و دستور داد مرمت شود، اما با این حال تا چندین سال این مکان بلااستفاده شده بود. بر روی مقبره صائب دو بیت «در هیچ پرده نیست مباشد نوای تو/ عالم پُر است از تو خالی است جای تو/ هرچند کائنات گدای درِ تواند/ هیچ آفریده نیست نداند سرای تو»، از ابیات زیبای این شاعر صاحب سخن نیز می‌توان به اشعاری مثل «از من‌ای آرام جان، احوال صائب را مپرس/ خاطر آسوده‌ای داری، چه آزارم تو را؟، سرایی را که صاحب نیست، ویرانی است معمارش/ دلِ بی‌عشق، می‌گردد خراب آهسته، من از بی‌قدری خار سر دیوار دانستم/ که ناکس کس نمی‌گردد از این بالانشینی‌ها آهسته». مقبره صائب در سال ۹۵ مرمت شد و در سال ۹۶ نخستین جشن با نام صائبیه در این مکان برگزار شد و از آن زمان در این مکان برنامه‌های متعددی برگزار شده است؛ امسال نیز ششمین همایش بزرگداشت این شاعر بزرگ شامگاه یکشنبه ۱۰ تیر ماه از ساعت ۲۱ در خیابان صائب، مجتمع فرهنگی هنری صائب برگزار می‌شود.