جزئیات نامه برجامی روحانی به سران اروپایی
در هفته‌های اخیر فرستادگان ویژه رییس‌جمهوری کشورمان با سفر به کشور‌های مختلف پیام‌های روحانی به همتایان و روسای کشور‌های مختلف درباره برجام را تسلیم کردند.
صبح نو: حجت‌الاسلام روحانی تا کنون به سران کشور‌های اروپایی و آمریکای لاتین درباره برجام پیام‌هایی را ارسال و مواضع ایران را به این کشور‌ها ابلاغ کرده است.
رییس دفتر رییس‌جمهوری درباره نامه روحانی به کشور‌های اروپایی گفته است: «نامه رییس‌جمهوری به سران اروپا در راستای سیاست‌های نظام است تا در صورتی که مذاکرات‌مان با اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی به نتیجه برسد، بتوانیم برجام را به طریق احسن ادامه بدهیم.» واعظی این را هم تاکید کرده که: «درباره دیدگاه‌های خود نسبت به برجام، مطالبات‌مان و چارچوبی که به آن اعتقاد داریم و اینکه زمان برای حفظ برجام کوتاه است، نامه‌ای خطاب به رییس‌جمهوری فرانسه، صدراعظم آلمان و نخست‌وزیر انگلیس از سوی رییس‌جمهوری نوشته شد.» البته پیش از نیز آقای محمد‌جواد ظریف، وزیر امور خارجه به سران کشور‌های اروپایی نامه نوشته بود، نامه‌ای که او اینگونه آن را توصیف می‌کند: «نامه من به وزرای امور خارجه جهان پیرامون اقداماتی که باید در برابر خروج غیرقانونی آمریکا از برجام انجام شود. زورگویی اقتصادی رو به افزایشِ آمریکا، ضرورت اقدام نه تنها برای حفظ برجام بلکه برای حراست از چندجانبه‌گرایی و حاکمیت قانون را نشان می‌دهد.» صبح‌نو تلاش کرده است تا به جزئیاتی از نامه رییس جمهوری به سران کشور‌های اروپایی دست یابد. این نامه از سه بخش و محور اساسی تشکیل شده است:
بخش اول؛ شروط
روحانی در بخش اول این نامه شروط ایران را برای ماندن در برجام اعلام می‌کند. شروط رییس‌جمهوری برای ماندن ایران در برجام چندان ناآشنا نیست و می‌توان آن را از اظهارات او در سخنرانی‌های مختلف دریافت. پس از خروج آمریکا از برجام، مقامات جمهوری اسلامی ایران به‌صورت رسمی اعلام کردند در صورتی ایران در برجام می‌ماند و از برجام خارج نخواهد شد که اروپا و مشخصاً تروئیکای اروپایی تضمین‌های لازم برای تأمین منافع ایران از ماندن در برجام را به تهران بدهند. روحانی در نشست خبری با رییس‌جمهوری سریلانکا تاکید کرده بود: «اگر پنج کشور دیگر طرف جمهوری اسلامی در این توافق با ایران همراه باشند و به توافقات خودشان عمل کنند و تضمین دهند که منافع ایران با تداوم برجام محقق خواهد شد، این توافق برخلاف میل آمریکا و رژیم صهیونیستی باقی خواهد ماند.» روحانی در سفر به مشهد هم گفته بود: «اگر اهداف ایران از برجام بدون آمریکا محقق شود، بر پایبندی به برجام ادامه خواهیم داد، در غیر این صورت تصمیم دیگری خواهیم گرفت.» همچنین محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در مذاکرات بروکسل گفته بود: «با توجه به اینکه کشور‌های اتحادیه بیشترین درخواست را از ایران داشتند با خارج شدن آمریکا از برجام در این توافق بمانند از این‌رو باید ببینیم چگونه کشور‌های اروپایی می‌خواهند تضمین کنند که منافع ایران از برجام با وجود خروج آمریکا از این توافق حفظ و تأمین می‌شود.» به گفته ظریف: «مهم‌ترین اقدامات ما گرفتن تضمین است و همانطور که رییس‌جمهوری گفتند برای همه انتخاب‌ها آمادگی داریم، اما اگر قرار باشد برجام ادامه پیدا کند باید منافع مردم ایران هم از برجام تضمین شود.»
بخش دوم؛ گلایه
در بخش دوم این نامه رییس‌جمهوری از بدعهدی‌های اروپا در طول اجرای برجام گلایه کرده است. بدعهدی‌هایی که به‌رغم رفع شدن تحریم‌ها همچنان بانک‌های بزرگ اروپایی از معاملات بانکی با ایران خودداری می‌کردند و امروز نیز پیش از آمدن تحریم‌های جدید، سرمایه‌هایشان را از ایران بیرون می‌کشند. هرچند انگلیس، فرانسه، آلمان در تقابل با مواضع ضد برجامی ترامپ اطلاعیه‌های مشترک صادر کردند، اما در‌عین‌حال کشور‌های غربی در میدان عمل با ایران همسو نیستند و آنان نیز با تکرار بهانه‌های واهی آمریکا همچون توان موشکی و قدرت منطقه‌ای ایران آینده برجام را در هاله‌ای از ابهام قرار داده‌اند. سران کشور‌های اروپایی همچون آمریکا خواهان مذاکره مجدد در برجام یا به قول خود برجام تکمیلی هستند که موضوعات موشکی و منطقه‌ای را هم شامل شود. همچنانکه آقای عراقچی، مذاکره‌کننده ارشد تیم ایرانی در آخرین اظهارنظر خود گفته است: «اغلب مردم ایران امروز به اروپا هم اطمینانی ندارند و اروپا برای کسب اطمینان این مردم باید تلاش کند. ایرانی‌ها می‌گویند خروج آمریکا از برجام تنها بازی پلیس بد و پلیس خوب است. نقش پلیس خوب را اروپا بازی می‌کند.»
بخش سوم؛ تهدید به خروج
تهدید به خروج از برجام در صورتی‌که منافع و اهداف ایران تامین نشود سومین محور نامه رییس‌جمهوری به سران کشور‌های اروپایی است. روحانی خطاب به کشور‌های اروپایی تاکید کرده که اگر اهداف ما از برجام بدون آمریکا محقق شود، چه بهتر؛ در غیر اینصورت تصمیم خود را خواهیم گرفت. به نظر می‌رسد رییس‌جمهوری در نامه برجامی خود یک هدف را دنبال می‌کند و آن نهیب به اروپاست. اینکه وقت تنگ است و هر تصمیمی برای برجام گرفته شده است باید به زودی عملی شود. عراقچی پیش از این گفته بود که اروپا تا آخر ماه جاری میلادی یعنی امروز فرصت دارد بسته پیشنهادی خود را ارائه دهد. بستهای که قرار است ایران را برای ماندن در برجام تشویق کند. چراکه بار‌ها و بار‌ها آژانس تعهد ایران را به توافق هسته‌ای اعلام کرده است، اما همچنان خبری از تعهدات طرف‌های مقابل نیست و ایران در واقع به‌صورت یک‌جانبه برجام را اجرا می‌کند. حال خبر‌های غیرتایید شده‌ای از این بسته به گوش می‌رسد. قرار است آن‌ها تضمین کنند میزان مشخصی از نفت ایران را خرید کنند و همچنین برگشت پول آن نیز با مشکلی مواجه نباشد. همچنین آن‌ها تضمین کرده‌اند مبلغ خاصی را در ایران سرمایه‌گذاری کنند و در حد امکان از خروج شرکت‌های اروپایی از ایران جلوگیری کنند. باید منتظر ارائه شفاف این بسته باشیم و با توجه به نامه روحانی و اتهام حجت او با طرف ۱+۴ این چشم‌انداز وجود دارد که اروپا بستهای را پیشنهاد خواهد که رضایت طرف ایرانی خود را جلب کند در غیر اینصورت همانطور که ایران بار‌ها اعلام کرد در برجام یکطرفه نخواهد ماند و بررسی گزینه‌های روی میز خود را در دستور کار قرار خواهد داد.