وابستگی ایران به بازار نفت چین، پیامد تحریم نفتی آمریکا

تسنیم: در حالی که نشست اخیر اوپک و تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران دوستان و مشتریان چندانی برای نفت ایران باقی نگذاشته است، موقعیت ایران در بازار جهانی نفت ضعیف‌تر از هر زمان دیگری به نظر می‌رسد. تهران از همه طرف تحت فشار قرار گرفته است. واشنگتن به مشتریان نفت ایران گفته که خرید نفت خود از این کشور را متوقف کنند، و اوپک و متحدانش در برابر فشار‌های آمریکا مبنی بر افزایش تولید و پر کردن جای خالی نفت ایران سر تسلیم فرود آورده اند. احتمالا ایران گزینه‌های چندانی جز متقاعد کردن چین جهت افزایش خرید نفت ندارد که این مسئله نیز موجب وابستگی بیش از پیش ایران به چین خواهد شد. سارا وخشوری، رئیس موسسه اس وی بی انرژی در واشنگت در این باره مدعی شد: «ایران در حال حاضر در وضعیت واقعا نامساعدی قرار گرفته است… واقعا ایران برای حفظ سطح صادرات نفت خود کار زیادی نمی‌تواند انجام دهد.» پیش از نشست هفته گذشته اوپک، ایران با برخی از تولید کنندگان برای محکوم کردن تحریم‌های غیرقانونی دولت ترامپ و مقاومت در برابر فشار‌های آمریکا برای افزایش تولید اوپک لابی‌هایی را انجام داده بود. اما به رغم تلاش‌های ایران، عربستان و روسیه توافق مبهم اوپک را مجوزی برای افزایش یک میلیون بشکه‌ای تولید تفسیر کردند. پس از اقدام اعضای اوپک علیه ایران، وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که از کشور‌ها می‌خواهد خرید نفت خود از ایران را به صفر برسانند. با توجه به ناخرسندی متحدان آمریکا از اقدام واشنگتن مبنی بر خروج یک طرفه از برجام، مشخص نیست که آیا آمریکا خواهد توانست به طور کامل هدف خود یعنی به صفر رساندن صادرات نفت ایران را محقق سازد یا نه. حسین کاظم پور اردبیلی، نماینده ایران در اوپک گفت: کره جنوبی، چین و ژاپن قبلا اعلام کرده‌اند که نمی‌توانند خرید نفت خود از ایران را به صفر برسانند. با این حال، علائم دیگری وجود دارد که نشان می‌دهد، تحریم‌ها احتمالا رقم قابل توجهی از صادرات ۲٫۵ میلیون بشکه‌ای نفت ایران را کاهش خواهد داد. وزیر نفت ایران هفته گذشته گفت، خریدارانی نظیر توتال و رویال داچ شل خرید نفت از ایران را متوقف کرده‌اند. به گفته وخشوری، صادرات نفت ایران در سال جاری حداقل ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار بشکه در روز کاهش خواهد یافت، اما با توجه به هدف‌گذاری وزارت امور خارجه آمریکا این کاهش احتمالا بسیار بیشتر خواهد بود. جان براون، مدیر سابق شرکت بی پی هم پیش‌بینی کرده که صادرات نفت ایران تا ۱٫۵ میلیون بشکه در روز کاهش یابد. حداقل برخی از مشتریان نفت ایران در حال بررسی تبعیت از خواسته‌های ترامپ هستند. به گفته اولیویر جاکو، رئیس موسسه پتروماتریکس، اروپا احتمالا نفت بیشتری از روسیه، عربستان و عراق خواهد خرید. سری پاراوایکاراسو، تحلیلگر موسسه اف جی‌ای در سنگاپور هم معتقد است، چین ممکن است نفت بیشتری از ایران بخرد، اما انعقاد قرارداد‌هایی که بتواند در زمینه تامین مالی و کشتیرانی تحریم‌ها را دور بزند زمان خواهد برد. «پالایشگاه‌های خصوصی هند به وضوح اعلام کرده اند که قصد کاهش خرید نفت از ایران را دارند، و خریداران ژاپنی و کره‌ای هم تحت فشار آمریکا از تحری‌ها تبعیت خواهند کرد.» به گفته وخشوری، تکیه بیش از حد به چین که در دور قبلی تحریم‌ها تا حد زیادی خرید نفت خود از ایران را ادامه داد، موجب به حداقل رسیدن درآمد نفتی ایران خواهد شد. همچنین وابستگی بسیار زیاد به یک خریدار، به ویژه کشوری که خود درگیر مذاکرات تجاری پرتنش با آمریکاست، یک اقدام پرریسک به شمار می‌رود. وخشوری افزود: اگر آمریکا و چین به یک توافق تجاری دست یابند، ممکن است شاهد کاهش قابل توجه خرید نفت چین از ایران باشیم.