مظلومیت آمادگی دفاعی در دروس آموزش‌وپرورش
همه انسان‌هایی که در کره خاکی زیست می‌کنند در معرض تهدیدات مختلف طبیعی و غیرطبیعی قرار دارند.
خبرگزاری فارس: آنچه این روز‌ها ذهن بسیاری از اهل فن را مورد آزار قرار می‌دهد عدم آموزش مطلوب دانش‌آموزان چه در مقوله تئوری و چه در عملی است که نه‌تن‌ها هرساله زمان زیادی از دانش‌آموزان را گرفته و بازخوردی از آن دیده نمی‌شود بلکه ذهنیت دانش‌آموزان را علیه این کتاب و لزوم آموزش آن تغییر می‌دهد.
همه انسان‌هایی که در کره خاکی زیست می‌کنند در معرض تهدیدات مختلف طبیعی و غیرطبیعی قرار دارند.
جنگ‌های قومی قبیله‌ای، بین‌المللی و درون‌شهری از جمله تهدیداتی است که منجر به مرگ بسیاری از افراد تاریخ کره زمین شده است و به همین دلیل اهمیت آمادگی دفاعی به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین رویکرد‌های بشریت برای مقابله با تعهداتی از این دست و برای مقابله با آن به ضروری است.
آموزش همگانی این آمادگی در برابر تهدیدات ممکن‌الوقوع، در جمهوری اسلامی ایران از دو طریق آموزش‌وپرورش و بسیج محلات به صورت سالانه انجام می‌شود.
آموزش‌وپرورش سال‌هاست با عنوان درسی آمادگی دفاعی در پایه نهم و دهم متوسطه به آموزش تئوری و عملی آن می‌پردازد، آموزش تئوری آمادگی دفاعی بر عهده آموزش‌وپرورش و آموزش و آموزش عملی آن توسط مربیان تحت آموزش سپاه پاسداران و بسیج دانش‌آموزی است.
آنچه این روز‌ها ذهن بسیاری از اهل فن را مورد آزار قرار می‌دهد عدم آموزش مطلوب دانش‌آموزان چه در مقوله تئوری و چه در عملی است که نه‌تن‌ها هرساله زمان زیادی از دانش‌آموزان را گرفته و بازخوردی از آن دیده نمی‌شود بلکه ذهنیت دانش‌آموزان را علیه این کتاب و لزوم آموزش آن تغییر می‌دهد.
دانش‌آموزان ما سال‌هاست جور غفلت آموزش‌وپرورش در تدریس تئوری این درس و جور دغدغه مالی عملی این درس بااهمیت را می‌کشند.
مگر می‌شود دانش‌آموز ما ندانند چرا باید برای هر بحرانی آماده باشند؟ مگر می‌شود به دانش‌آموزان آموزش نداد که هر چقدر هم در درس پایه و فنی قوی باشید، اما در برابر بحران‌های ممکن الوقوع نتوانند از خودتان دفاع کنند.
یکی از مشکلات یه‌کارگیری دبیران غیرتخصصی برای تدریس این درس مهم است، دبیران نشست خورده و نیاز به ساعت کار بیشتر در بدنه آموزش‌وپرورش، دبیران اصلی این درس محسوب می‌شوند و این معلمان ارزشمند با وجود میل باطنی خود مجبور به تدریس این درس تخصصی را هستند که نتیجه این اجبار نیز طبیعتاً خروجی مناسبی ندارد.
یکی دیگر از آسیب‌های موجود در دروس عملی به دلیل دغدغه مالی به‌کارگیری مربیان غیرمتخصص در آموزش عملی عمومی به‌خصوص در دروس جنگ نرم و پدافند غیرعامل است و البته دلیل دیگر بی‌کیفیتی برگزاری این آموزش عملی دغدغه مالی است که منجر به آموزش یک‌باره تعداد زیادی دانش‌آموز در یک ساعت محدود و یک مربی بوده که نتیجه آن صرفاً ارائه گزارش است.
ترویج و حفظ آرمان‌های نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران نسل به نسل از طریق آموزش عمومی این درس بوده که بررسی‌های عینی و مشاهدات میدانی نشان از غفلت زیاد این حوزه آموزشی است.
چگونه است که حفظ آرمان‌ها و اشاعه فرهنگ ایرانی اسلامی را کنار گذاشته و با دادن آمار‌های یکسان و بدون دغدغه، همه کم‌کاری‌ها و غفلت‌ها را به گردن جنگ نرم دشمن می‌اندازیم، بدون اینکه به اهمیت بازنگری در ارائه آموزش، تغییر محتوای کتاب، سوق به سوی کیفی کردن آن و نگاه تخصصی به این درس مهم بیندیشیم، از این رو نهادینه کردن احساس مسؤولیت، همراه با جنبه‌های ارزشی در وجود دانش‌آموزانمان را از اهداف این درس می‌دانیم، اما یادمان می‌رود که با روزمرگی و انجام بی‌کیفیت آن، تحقق احساس مسؤولیت را از دوش خود برمی‌داریم و در ترغیب و آموزش دانش‌آموزان موفق نخواهیم بود
* مظلومیت درس آمادگی دفاعی در بدنه آموزش‌وپرورش
مؤلف کتاب آمادگی دفاعی آموزش‌وپرورش در گفتگو با خبرنگار فارس در رشت با انتقاد از روزمرگی این درس مهم در آموزش عمومی افراد جامعه اظهار کرد: درس آمادگی دفاعی تنها درسی است که مصوبه مجلس را با خود به همراه داشته و آئین‌نامه اجرایی هیئت‌وزیران نیز پشتوانه این درس در آموزش‌وپرورش است.
محمدرضا مقدادی با بیان اینکه آموزش مهارت‌های دفاعی در آموزش عمومی تحصیلی دانش‌آموزان بسیار حیاتی است تصریح کرد: مهارت‌های دفاعی می‌تواند نرم و سخت باشد که دانش‌آموزان در مهارت‌های سخت باید، جهت‌یابی، زندگی در شرایط سخت، تیراندازی، دفاع شخصی، نظام جمع و دیگر مهارت‌های سخت را به بهترین نحو آموزش ببینند.
مؤلف کتاب آمادگی دفاعی آموزش‌وپرورش با تأکید بر اهمیت آموزش پدافند غیرعامل که در چند سال اخیر در کشور موردتوجه قرارگرفته است بیان کرد: پدافند زیستی، اقتصادی، سایبری، پرتوی و شیمیایی از نکات مهم و دلایل اهمیت پدافند غیرعامل در کشور بوده که حدود ۱۰ قرارگاه فعال در کشور نشان از شرایط در حال جنگ با دشمن است.
مقدادی با اشاره به پیش‌بینی قانون مبنی بر اینکه دانش‌آموزان باید در دوره متوسطه اول دو ساعت و دوره متوسطه دوم سه ساعت آموزش ببینند، تصریح کرد: نبود دبیر تخصصی درس آمادگی دفاعی در سیستم آموزشی کشور یکی از معضلات پیش روی این درس و آموزش تخصصی این رشته در مدارس است و متأسفانه باید گفت که از آغاز تدریس این رشته تا به الآن به‌جز در دوره‌های کوتاهی دبیر تخصصی درس آمادگی دفاعی به کار گرفته نشده است.
وی با اشاره به اقدام سپاه پاسداران مبنی بر تربیت مربیان متخصص برای اردو‌های عملی در چند سال اخیر بیان کرد: این موضوع نیز با چالش‌هایی مواجه شده، اما بزرگ‌ترین مظلومیت این درس این است که درس آمادگی دفاعی دبیر تخصصی ندارد و با وجود اینکه دانشگاه فرهنگیان، برای تمام دروس معلم تربیت می‌کند، این درس در مظلومیت به سر برده و معلم متخصص آن تربیت نمی‌یابد.
مؤلف کتاب آمادگی دفاعی با بیان اینکه مقررشده بود که پسران با دیدن این آموزش در پایه نهم و دهم از کسری خدمت در دوران سربازی برخوردار شوند، مطرح کرد: قانون کسری خدمت پسران با گذراندن درس آمادگی دفاعی در دوپایه نهم و دهم تاکنون به مرحله اجرا درنیامده و با وجود اینکه درباره این مطلب مهم بار‌ها مطالبه کرده‌ایم، اما این مهم هنوز به نتیجه نرسیده است.
مقدادی افزود: یکی از کار‌های نامطلوبی که در سال ۹۶ صورت گرفت، انتقال دبیرخانه درس آمادگی دفاعی از تهران به خوزستان بوده است و با وجود اینکه این دبیرخانه در تهران می‌توانست، همکاری و همیاری سپاه، پدافند، هلال‌احمر و سایر ارگان‌ها را به همراه داشته باشد، این انتقال این دسترسی آسان را دچار مشکل کرده است.
وی به برگزاری همایش دروس علوم و معارف آموزش‌وپرورش در اسفندماه سال ۹۶ توسط ستاد کل نیرو‌های مسلح به پیشنهاد معلمان مؤلف اشاره کرد و افزود: سرلشکر باقری و وزیر آموزش‌وپرورش تفاهم‌نامه‌ای را امضا کرده تا حرکت‌های مطلوبی درباره این درس مهم صورت بگیرد.
مؤلف کتاب آمادگی دفاعی با بیان اینکه نیاز به یک اقدام جهادی و انقلابی برای مهارت‌آموزی جوانان به‌شدت احساس می‌شود گفت: اگر یک فرد مزاحم جلوی دختر دانش‌آموز ما را بگیرد او در هیچ مهارت دفاعی، آموزش تخصصی ندیده و نمی‌تواند از خود دفاع کند درصورتی‌که دانش‌آموزان ما از اول ابتدایی درس ورزش را می‌گذرانند که می‌توانستیم از آن بهره جسته و مهارت دفاع عملی را به دانش‌آموزانمان بیاموزیم.
وی با بیان اینکه دانش‌آموزان ما در مقابل حمله میکروبی، شیمیایی، جنگ شهری هیچ مهارتی برای دفاع کردن از خود ندارند بیان کرد: دانش‌آموزان یکی از سه گروه اصلی مهارت‌یابی در مقابل تهدید‌های مختلف هستند که نیازمند داشتن معلم توانمند در دوره آموزش عمومی در سیستم آموزش‌وپرورش است.
مقدادی خانواده‌ها را نیز یکی دیگر از گروه هدف مهارت‌یابی عنوان کرد و افزود: خانواده‌ها نیز دچار مشکلات مهارتی هستند ازاین‌رو، می‌طلبد تا رسانه‌ها با بررسی معضلات و ارائه راهکار‌ها گامی در بیدار کردن مسئولان بردارند و البته باید گفت که بطحایی وزیر آموزش‌وپرورش حمایت خوبی از این درس انجام می‌دهد و ما نیز رضایت بیشتری از او داریم.
*مجالی برای دانش‌آموختگان دانشگاهی در دروس مرتبط با آمادگی دفاعی در آزمون استخدامی آموزش‌وپرورش نیست
وی با بیان اینکه در آزمون‌های استخدامی آموزش‌وپرورش نیز مجالی برای آزمون دانش‌آموختگان دانشگاهی که دروس نزدیک به آمادگی دفاعی را گذرانیده‌اند وجود ندارد تصریح کرد: راهکار حل این مشکل کاملاً مشهود است و وزیر آموزش‌وپرورش به‌عنوان بزرگ سازمان آموزش‌وپرورش باید شورایی را جهت حل این مهم ازجمله شورای عالی آموزش‌وپرورش، رئیس دانشگاه فرهنگیان و سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی تشکیل داده و برنامه‌ای را تعریف کنند تا معلمان شاغل و دانش‌آموختگان دانشگاه‌ها که صلاحیت معلمی دارند مشخص و به‌صورت تخصصی در کلاس‌های درس وارد شوند.
مؤلف کتاب آمادگی دفاعی گفت: تا مادامی‌که معلم متخصص و توانمند این درس تربیت و معرفی نشود این درس موفق نخواهد شد و البته دیده می‌شود که گاهی برخی از مدیران به لحاظ اهمیت دروس علوم پایه در کنکور، درس آمادگی دفاعی را فدایی دروس دیگر کرده و ساعت درس آمادگی دفاعی را به دروس دیگر تحویل می‌دهند.
*عدم جذب معلمان متخصص وعدم تربیت‌معلمان آمادگی دفاعی در دانشگاه فرهنگیان از مشکلات موجود در آموزش‌وپرورش است
رئیس بسیج دانش‌آموزی استان گیلان نیز در گفتگو با خبرنگار فارس در رشت با بیان اینکه درس آمادگی دفاعی از طریق آموزش‌وپرورش و سپاه به آموزش تئوری و عملی دانش‌آموزان می‌پردازد اظهار کرد: بیشترین مشکل در حوزه آموزش تئوری در پایه نهم به چشم می‌خورد، ازاین‌رو دبیر تخصصی برای این رشته معین نشده و دبیران از روی علاقه و یا جهت پر شدن ساعت کاری، تدریس این رشته در مدارس را بر عهده می‌گیرند.
سرهنگ علی رفاهتی با اذعان به اینکه درس آمادگی دفاعی به جهت عدم سؤال در کنکور درسی غیرتخصصی محسوب می‌شود بیان کرد: یکی از مشکلات موجود در آموزش‌وپرورش عدم جذب معلمان متخصص در رشته آمادگی دفاعی و همچنین عدم تعریف و تربیت‌معلمان این رشته تخصصی در دانشگاه فرهنگیان است.
وی با اشاره به کمبود منابع از طرف دولت به مجموعه سپاه جهت برگزاری اردوی عملی آمادگی دفاعی تصریح کرد: دولت به دادن اعتبار کامل به سپاه جهت برگزاری باکیفیت اردوی عملی آمادگی دفاعی باور ندارد ازاین‌رو با توجه به منابع مالی اندک برای پوشش عملی این درس مهم، کیفیت برگزاری اردوی عملی چنگی به دل نمی‌زند.
رفاهتی با بیان اینکه برگزاری اردوی عملی به جهت قید هشت نمره اصلی در این اردو به دانش‌آموزان از دیگر برنامه‌های سپاه مجزا است گفت: متأسفانه درس آمادگی دفاعی به جهت کم بودن منابع مالی به حاشیه رفته و حق مطلب در این درس ادانشده و اهداف تدریس این درس در بخش تئوری و عملی به‌درستی محقق نمی‌شود.
* کمبود نیرو در عموم رشته‌های تخصصی در مردان
درس آمادگی دفاعی جزو دروسی است که مراکز تربیت‌معلم و دانشگاه فرهنگیان برای آن تاکنون معلم تخصصی تربیت نکرده است که این روال در آموزش‌وپرورش برای عموم رشته‌های تخصصی در جنس مردان با نیروی متخصص مواجه است.
به گزارش فارس برنامه درسی آمادگی دفاعی شامل برنامه‌ریزی برای آن دسته از آموزش‌ها و مهارت‌هایی است که درزمینه دفاع عامل و غیرعامل در برابر تهدید‌ها و تهاجمات نظامی و غیرنظامی دشمنان نظام و عناصر وابسته به آن‌ها وهم چنین مقابله با برخی مخابرات (طبیعی و انسانی) در قالب اسناد مانند بخشی از آن است مانند کتاب دانش‌آموز، بسته آموزشی و تجربه‌های عملی مانند کلاس درس، اردوی عملی و... ارائه می‌گردد.
از طرف دیگر در عصر حاضر پدافند غیرعامل به‌عنوان دفاع بدون استفاده از سلاح‌های جنگی، یکی از محور‌های مهم دفاع همه‌جانبه در کشور ما است، این امر مهم نیز یکی از اهداف اساسی برنامه درسی آمادگی دفاعی بوده که اهمیت توجه به این رشته تخصصی در بدنه آموزش‌وپرورش را دوچندان می‌کند.