عراقچی بر بالین برجام

روزنامه جوان: تعبیری که چند هفته قبل محمدجواد ظریف در جلسه غیرعلنی مجلس آن را با کلماتی متفاوت به کار گرفت: «برجام بیماری در حال مرگ است که در آی. سی. یو و شرایط بسیار سختی قرار دارد.»

شش هفته پس از خروج امریکا از برجام، ایران از روند مذاکرات با اروپا راضی نیست. عباس عراقچی برجام را به بیماری تشبیه کرده که در بخش مراقبت‌های ویژه بستری است؛ تعبیری که چند هفته قبل محمدجواد ظریف در جلسه غیرعلنی مجلس آن را با کلماتی متفاوت به کار گرفت: «برجام بیماری در حال مرگ است که در آی. سی. یو و شرایط بسیار سختی قرار دارد.»

دیپلماسی برای حفظ توافق هسته‌ای ایران تشدید شده، عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران دیروز به مسکو رفت تا با سرگئی ریابکوف همتای روس خود درباره شرایط توافق هسته‌ای بعد از خروج امریکا گفتگو کند. پیش از سفر عراقچی، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در مسکو با آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل درباره برجام رایزنی کرده بود. آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان هم که به اردن سفر کرده، در ملاقات با پادشاه اردن، به‌رغم انتقاد از چیزی که او «گرایشات تهاجمی» ایران در خاورمیانه خواند تأکید کرد که توافق هسته‌ای با ایران باید حفظ شود. در لندن، «بوریس جانسون»، وزیر امور خارجه انگلیس در نامه‌ای به یکی از قانونگذاران ارشد این کشور برنامه‌های لندن برای حفظ «برنامه جامع اقدام مشترک» را در شرایط خروج امریکا از آن تشریح کرده است. رسانه‌های ژاپنی هم می‌گویند که شینزو آبه طی هفته‌های آتی (تیرماه) به ایران خواهد آمد تا در اولین سفر یک نخست‌وزیر ژاپن به ایران طی چهار دهه گذشته، با روحانی ملاقات و حمایت ژاپن از توافق هسته‌ای ایران بعد از خروج امریکا را اعلام کند. با همه اینها، اوضاع حول برجام شرایط خوبی ندارد و عباس عراقچی در تازه‌ترین گفت‌وگوی خود، آن را به بیماری تشبیه کرده که در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان قرار دارد. پیش از عراقچی، محمدرضا رضایی‌کوچی، نماینده مجلس شورای اسلامی با اشاره به جلسه اواخر اردیبهشت‌ماه مجلس با وزیر خارجه گفته بود که ظریف معتقد است برجام بیماری در حال مرگ است که در آی. سی. یو و شرایط بسیار سختی قرار دارد. عراقچی روز پنج شنبه پا را از این هم فراتر گذاشت و هشدار داد که ایران ممکن است طی هفته‌های آینده از توافق هسته‌ای خارج شود. او در مصاحبه با شبکه یورونیوز گفته است: «توافق هسته‌ای اکنون در بخش مراقبت‌های ویژه قرار دارد و اگر توافقی با طرف‌های اروپایی حاصل نشود تهران ممکن است از این توافق خارج شود؛ این امکان وجود دارد.» معاون وزیر خارجه ایران از اروپایی‌ها خواسته که اگر خواستار حفظ برجام هستند، فداکاری بیشتری بکنند و گفته است: من نمی‌توانم بگویم که چشم‌انداز روشن و شفافی وجود دارد تا یک بسته خوب داشته باشیم، اما امیدواریم که این بسته پیشن‌های خوب باشد تا برای باقی ماندن ایران در برجام کافی باشد. به گفته عراقچی، ایران مایل است توافق را حفظ کند، اما تعادل و توازن بعد از خروج امریکا از برجام باید حفظ شود. بعد از تصمیم امریکا مبنی بر عقب‌نشینی از برجام، توافق توازن خود را از دست داده است، اگر کشور‌های اروپایی و دیگر طرف‌های توافق هسته‌ای می‌خواهند ایران در این توافق بماند آن‌ها باید غیبت واشنگتن و اعمال دوباره تحریم‌ها علیه ایران را جبران کنند.

بر اساس گزارش یورونیوز، عباس عراقچی که در کنفرانس همکاری ایران و اروپا در هتل اشتاینبرگر بروکسل صحبت می‌کرد اضافه کرد که برجام و تحریم‌ها هیچ گاه نمی‌توانند در کنار هم بنشینند. وی گفته است: «اغلب مردم ایران امروز به اروپا هم اطمینانی ندارند و اروپا برای کسب اطمینان این مردم باید تلاش کنند. ایرانی‌ها می‌گویند خروج امریکا از برجام تنها بازی پلیس بد و پلیس خوب است. نقش پلیس خوب را اروپا بازی می‌کند.»

‌معاون ظریف درباره خواسته‌های ایران از اروپا به یورونیوز گفته است: «آنچه که برای ما اهمیت دارد اجرای کامل و تمام‌عیار برجام است. برای ما اهمیتی ندارد چگونه اروپا قصد دارد برجام را حفظ کند و تحریم‌های امریکا را دور بزند. آنچه که برای ما اهمیت دارد حضور و ماندگاری شرکت‌های اروپایی در ایران است. آنچه که برای ما اهمیت دارد فروش نفت خام است. ما می‌خواهیم که پول‌ها به راحتی به حساب ما واریز شود. باید یک ارتباط بین بانکی بین ما و اروپا باشد. این موضوع با اروپایی‌هاست تا راه اصلی را پیدا کنند.» عباس عراقچی البته گفت که ایران حاضر است برای یافتن راه‌حل حفظ برجام به اروپا کمک کند. معاون سیاسی وزیر امور خارجه افزود: راه‌حل‌های اروپا باید فروش نفت ایران، بازگشت عواید ناشی از فروش نفت و گاز ایران و وجود مجاری بانکی لازم برای انتقال منابع مالی ایران را تضمین کند. عراقچی گفت: زمان بسیار کوتاه است. اروپا برای ارائه پیشنهادات و بسته خود وقت زیادی ندارد.

وی با بیان اینکه حفظ همزمان برجام در کنار تحریم‌ها امکان ندارد، اظهار امیدواری کرد بسته پیشنهادی اروپا و راهکار‌هایی که ارائه می‌دهد، کارآمد باشد و بتواند رضایت ایران را برای تداوم حضور در برجام جلب کند، در غیر این صورت ایران گام‌های بعدی را برخواهد داشت و مسئولیت عواقب آن تماماً بر عهده امریکا خواهد بود.