برگ برنده در دست «اون» است

سرویس بین الملل فردا: دیدار رهبران آمریکا و کره‌شمالی در سنگاپور اگرچه یک دیدار تاریخی و بی‌سابقه به شمار می‌رود، اما خروجی توافق و امضای آن و مواضع ترامپ در نشست خبری معنا و مفهوم دیگری را به تصویر می‌کشد که نشان از پیچیدگی این پرونده دارد. برای واکاوی ابعاد گوناگون این دیدار به گفتگو با «داوود آقایی» تحلیلگر مسائل شرق آسیا پرداختیم. او معتقد است ابعاد پنهان و پیدای این پرونده با یک جلسه ملاقات از سوی «دونالد ترامپ» و «کیم جونگ اون» مشخص نمی‌شود و اساساً توافق و تفاهم نهایی اینگونه به دست نخواهد آمد و هر لحظه احتمال دارد مسائلی مطرح شود که باعث فاصله گرفتن طرفین از توافق اصلی شود. وی ادامه داد: به نظر می‌رسد کره‌شمالی به این جمع‌بندی رسیده است که در مقابل تعهدات متقابل آمریکا باید تا حدودی مواضع خود را تعدیل کند، اما واقعیت این است که ترامپ به دلیل خاستگاه تجاری و اقتصادی‌ای که دارد براحتی اقدام به اعطای امتیاز‌های فراوان نمی‌کند و حتی بیشتر به دنبال امتیاز گرفتن است تا امتیاز دادن. درباره برجام هم چنین چیزی صادق است، یعنی دولت دموکرات اوباما توافقی را به امضا رساند که از نظر ترامپ نتوانسته بخوبی منافع ایالات متحده را تامین کند. از سوی دیگر اخباری منتشر شده مبنی بر اینکه 2 طرف توافق کرده‌اند وزیر خارجه آمریکا و مقامات کره‌شمالی با برگزاری جلسات منظم مفاد دیدار ترامپ و اون را پیگیری کنند. در این بین حتی ممکن است ایالات متحده به دنبال امتیازات بیشتر باشد و این می‌تواند بر کلیت پرونده تاثیرگذار باشد. آقایی با بیان اینکه کره‌شمالی برگ برنده اصلی را در این پرونده در دست دارد، گفت: پیونگ یانگ در وضعیت فعلی برگ برنده را در دست دارد و آن هم فناوری هسته‌ای این کشور است که نگرانی آمریکا و متحدانش را در شبه‌جزیره کره افزایش می‌دهد. طبیعتاً آمریکای ترامپ باید امتیاز‌هایی به کره‌شمالی بدهد تا بتواند رهبر این کشور را متقاعد کند تا تصمیمات و اقدامات خود را تعدیل کند. به عنوان مثال در نشست خبری شاهد این بودیم که ترامپ صراحتاً اعلام می‌کند تمرینات نظامی با کره‌جنوبی را تعدیل می‌کند، چرا که پیونگ‌یانگ این نوع اقدامات را نوعی تهدید جدی می‌داند. این در حالی است که ترامپ برای به میدان آوردن کره‌شمالی دست به چنین اقدامی می‌زند، اما واقعیت این است که خروج کامل نظامیان آمریکا از کره‌جنوبی کار آسانی نیست. وی افزود: اگر ایالات متحده قصد خروج از کره‌جنوبی را داشته باشد، بدون تردید مردم ژاپن هم دست به اعتراض خواهند زد و خواستار خروج نیرو‌های آمریکا از ژاپن و بویژه پایگاه اوکیناوا می‌شوند و آنجاست که بحران برای 2 متحد اصلی ایالات متحده در شبه‌جزیره ایجاد خواهد شد. این روند باعث می‌شود آمریکا به صورت کامل از امتیاز دادن به کره‌شمالی خودداری کند. درباره فعالیت هسته‌ای کره هم اگر جامعه جهانی با درخواست ایالات متحده وارد پرونده شود و تضمین‌های لازم را ارائه بدهد، در نهایت شاهد کاسته شدن برخی سطوح فعالیت‌های پیونگ‌یانگ در این عرصه خواهیم بود. کره‌شمالی از پیمان NPT خارج شده است و از این جهت تعهدی برای همکاری با بازرسان آژانس انرژی اتمی ندارد، مگر آنکه در روند جدید مذاکرات و در چارچوب همکاری‌های جدید این موضوع گنجانده شود. کارشناس مسائل بین‌الملل در پاسخ به این سوال که آیا نزدیک شدن واشنگتن به پیونگ‌یانگ می‌تواند باعث به خطر افتادن موقعیت چین شود یا خیر، اظهار کرد: تردیدی نیست که وجود کره‌شمالی که مسلح به سلاح هسته‌ای است، برگ برنده‌ای برای پکن به حساب می‌آید. از این جهت شاهد سفر‌های متعدد رهبر کره‌شمالی به چین بودیم که تمام این ملاقات‌ها قبل از دیدار با ترامپ انجام شد و به نوعی باید گفت: در راستای این سفرها، هماهنگی‌ها و تصمیماتی اتخاذ شده که چین در آن نفوذ داشته است. به عبارت دیگر کره‌شمالی بدون هماهنگی با چین هیچ امتیازی به آمریکا نمی‌دهد. اما باید توجه داشته باشیم اگر کره‌شمالی راهش را از چین جدا کند و به دنبال اختیار داشتن محض باشد، مساله کاملاً متفاوت پیش خواهد رفت و آنجاست که منافع چین و حتی روسیه هم به خطر خواهد افتاد. وی در پایان با اشاره به این موضوع که توافق میان کره‌شمالی و آمریکا تا حدودی جایگاه کره‌جنوبی را تضعیف می‌کند، عنوان کرد: نکته‌ای که به آن اشاره نشده، این است که چین از کره‌شمالی به عنوان اهرم فشار علیه آمریکا استفاده می‌کند و در مقابل ایالات متحده از تایوان برای تهدید چین بهره می‌برد، اما این بدان معنی نیست که بخواهد بر استقلال تایوان مهر تایید بزند. بحثی که در اینجا مطرح می‌شود این است که نزدیک شدن بیش از پیش آمریکا و کره‌شمالی به یکدیگر علاوه بر چین می‌تواند کره‌جنوبی را هم تهدید کند، چرا که در این وضعیت موازنه قدرت میان 2 همسایه شمالی و جنوبی برقرار می‌شود و ایالات متحده دیگر نمی‌تواند از سئول به عنوان اهرم فشار بر پیونگ‌یانگ استفاده کند و همین موضوع می‌تواند آرام آرام بر ژاپن تاثیر بگذارد. مجموع این مولفه‌ها باعث می‌شود روابط کره‌شمالی و آمریکا دارای پیچیدگی‌های خاص خود باشد و نمی‌توان دیدار رهبران 2 کشور را پایان همه چیز دانست، بلکه فعلاً باید آن را تابوشکنی سیاسی و امنیتی نام گذاشت. منبع: وطن امروز