یک امضای امریکایی دیگر!

روزنامه چوان: طرف کره‌ای وعده خلع سلاح اتمی و طرف امریکایی وعده پایان مانور‌های نظامی و خروج نظامیان خود را از شبه‌جزیره کره داده، اما پایان تحریم‌هارا به پایان فرایند خلع‌سلاح موکول کرده است. امضا‌هایی بین طرفین رد و بدل شد؛ یک امضای امریکایی دیگر در معادلات بین‌المللی! بالاخره رهبران امریکا و کره‌شمالی یکدیگر را در سنگاپور دیدند و دوربین‌ها تا می‌توانستند، دست دادن‌شان را به چشم بینندگان کشیدند. طرف کره‌ای وعده خلع سلاح اتمی و طرف امریکایی وعده پایان مانور‌های نظامی و خروج نظامیان خود را از شبه‌جزیره کره داده، اما پایان تحریم‌هارا به پایان فرایند خلع‌سلاح موکول کرده است. امضا‌هایی بین طرفین رد و بدل شد؛ یک امضای امریکایی دیگر در معادلات بین‌المللی!

روز سه‌شنبه، مدتی کوتاه پس از ساعت ۹ صبح به وقت سنگاپور رئیس‌جمهور امریکا و رهبر کره‌شمالی به مدت حدود ۴۰ دقیقه و تنها با حضور یک مترجم گفت‌وگوی خصوصی کردند و پس از آن، مذاکرات با حضور مقامات همراه دو طرف به مدت دو ساعت ادامه یافت. در این بخش از مذاکرات و همچنین ناهار کاری پس از آن، مایک پمپئو، وزیر خارجه، جان بولتون، مشاور امنیت ملی و جان کلی، رئیس ستاد کارکنان کاخ سفید و از جانب کره‌شمالی کیم یونگ چول، رئیس سابق سازمان اطلاعات کره‌شمالی و از مشاوران نزدیک رهبر آن کشور، بی یونگ‌هو، وزیر امور خارجه، و ری سویونگ، معاون حزب حاکم کارگر رهبران کره‌شمالی شرکت داشتند تا به این ترتیب طرفین در مسابقه عادی‌سازی رابطه نقش خود را به طور کامل جلوی دوربین‌ها بازی کرده باشند. حاصل کار امضای یک توافقنامه چهاربندی بود که بر اساس گزارش رویترز بیشتر تحلیگران و ناظران می‌گویند این توافق بیشتر سمبلیک است و واقعاً هنوز مشخص نیست که این توافق چطور می‌تواند به عاری‌سازی کامل شبه‌جزیره کره از سلاح اتمی حصول منجر شود؟

برخی تحلیلگران می‌گویند این توافق مانند همان چیزی است که دو طرف بیش از ۱۰ سال پیش درباره آن مذاکره کردند، اما نتیجه‌ای از آن حاصل نشد. ریچارد هاس رئیس شورای روابط خارجی امریکا در یک توئیت نوشته است: «در بیانیه نشست سنگاپور نه مفهوم خلع سلاح اتمی تعریف شده، نه جدول زمانی مشخص شده، نه جزئیات راستی‌آزمایی مشخص است. آزاردهنده‌ترین چیز این است که امریکا در ازای این بیانیه چیزی ملموس، یعنی رزمایش‌های نظامی با کره بندی را واگزار کرد! گری سیمور، مدیر اجرایی تحقیقات مرکز بلفر برای علم و امور بین‌الملل در مدرسه حکومت‌داری کندی در دانشگاه هاروارد که به مدت چهار سال هماهنگ‌کننده امور کنترل تسلیحاتی و سلاح‌های کشتار جمعی در کاخ سفید در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما بود در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان از کمبریج ماساچوست درباره نشست روز سه شنبه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا و کیم جونگ اون، رهبر کره‌شمالی و اینکه آیا وی انتظار دارد این نشست به تغییراتی در کره‌شمالی که امریکایی‌ها به آن امیدوارند منجر خواهد شد یا خیر، گفته بود: «من چنین فکر نمی‌کنم. من فکر می‌کنم در پایان این نشست یک بیانیه بسیار کلی منتشر خواهد شد که در آن به تعهد هر دو طرف به خلع سلاح هسته‌ای شبه‌جزیره کره و صلح و کامیابی و عادی‌سازی روابط میان امریکا و کره‌شمالی اشاره خواهد شد.» پیش‌بینی او درست درآمد. سیمور می‌گوید:، اما فراتر از این، کار اصلی در مذاکرات آینده برای مشخص کردن جزئیات، شامل یک جدول زمانی، مراحل اقدامات متقابل، راستی‌آزمایی و این قبیل مسائل انجام خواهد گرفت. بنابراین، من فکر نمی‌کنم این نشست به حل و فصل هیچ کدام از این مسائل اساسی منجر شود. حل و فصل این مسائل به گفتگو‌های بسیار دشوار و طولانی نیاز خواهد داشت. ما باید فقط از شروع این روند خوشحال باشیم. اما هنوز خیلی زود است که درباره دستیابی به توافقی برای حل و فصل مسئله برنامه هسته‌ای و موشکی کره‌شمالی جشن بگیریم.» وزیر امور خارجه ژاپن هم گفت: چه بسا روند خلع سلاح هسته‌ای کامل در کره‌شمالی از جمله نابودی تأسیسات هسته‌ای در این کشور چندین دهه طول بکشد. تارو کونو، وزیر امور خارجه ژاپن روز سه شنبه در دیدار با اعضای کمیسیون دفاع و سیاست خارجی مجلس سنا در پارلمان این کشور گفت: چند مؤلفه برای خلع سلاح هسته‌ای وجود دارد و نابودی کامل تأسیسات هسته‌ای شاید چند دهه زمان نیاز داشته باشد، اما نابودی سلاح‌های هسته‌ای و تعطیلی فعالیت تأسیسات مربوط به آن به زمان زیادی نیاز ندارد. کونو افزود: اگر کره‌شمالی به گروه بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجازه دهد از تأسیسات هسته‌ای این کشور دیدن کنند، در این صورت ژاپن آماده است تا کمک‌های ضروری را ارائه کند. با وجود چنین ابهاماتی درباره روند عملی خلع سلاح هم دونالد ترامپ و هم کیم جون اون سعی کردند خود را اهل صلح نشان دهند و خوش‌بینانه صحبت کنند. لغو تحریم‌ها بعد از خلع سلاح دونالد ترامپ در کنفرانسی مطبوعاتی در پی دیدار با رهبر کره‌شمالی در جمع خبرنگاران ضمن توصیف کیم جونگ اون، رهبر کره‌شمالی به عنوان «دوستی نزدیک» گفت: امروز روزی تاریخی است. من از همه کسانی که برای امروز تلاش کردند و از کیم جونگ اون به خاطر این گام تشکر می‌کنم. دیدار من و کیم دیداری بی‌سابقه بود. ما در این دیدار مستقیم همدیگر را شناختیم و آماده آغاز تاریخی جدید و نگارش صفحه‌ای تازه در روابط امریکا و کره‌شمالی هستیم. ترامپ گفت: کره‌شمالی برای خلع سلاح هسته‌ای و آغاز روابط جدید آماده است. ما در مقابلمان فرصتی استثنایی داریم و به جهان یادآور می‌شوم که پکیج جدیدی از صلح داریم. ترامپ از قول رهبر کره‌شمالی گفت که وی برای نابودی پایگاه‌های موشک‌های بالستیک این کشور متعهد شده است و در عین حال تأکید کرد که تحریم‌های کشورش علیه کره‌شمالی تا خلع سلاح هسته‌ای این کشور ادامه خواهد داشت. رئیس‌جمهور امریکا همچنین در پاسخ به سؤال یکی از خبرنگاران درباره جدول زمانی خلع سلاح هسته‌ای کره‌شمالی گفت: ما تحریم‌ها را متوقف نمی‌کنیم. خلع سلاح هسته‌ای زمانی طولانی می‌برد، اما ما خیلی زود و در آینده بسیار نزدیک این روند را تحت نظر ناظران بین‌المللی شروع می‌کنیم و پس از خلع کامل سلاح هسته‌ای در شبه‌جزیره کره، تحریم‌ها لغو می‌شود. وی همچنین عنوان کرد که به مانور‌های نظامی امریکا و کره‌جنوبی خاتمه خواهد داد، چرا که به این ترتیب امریکا می‌تواند از هزینه مبالغ هنگفتی جلوگیری کند. رئیس‌جمهور امریکا با این حال گفت: با کیم جونگ اون درباره حضور نیرو‌های امریکایی در کره‌جنوبی صحبتی نکردیم و نیروهایمان را برای تضمین امنیت کره‌جنوبی خارج نمی‌کنیم. ترامپ همچنین از رهبر کره‌شمالی به خاطر برداشتن «اولین گام شجاعانه در جهت یک آینده جدید و روشن» برای مردمش تشکر کرد. به گفته رئیس‌جمهوری امریکا «اون یک مرد بسیار باهوش و شخصیتی بسیار بزرگ و با استعداد است.»‌وی همچنین گفت که اون دعوتش را برای سفر به امریکا در سریع‌ترین زمان ممکن پذیرفته است و به زودی با یکدیگر درباره نتایج نشست امروز گفتگو می‌کنند.

امتیازی ندادم رئیس‌جمهور امریکا با اشاره به اظهارات برخی مسئولان و رسانه‌های داخلی و خارجی مبنی بر اینکه ترامپ امتیاز زیادی برای دیدار با اون داد، گفت: من باید بگویم که هیچ امتیازی ندادم. ما برای این دیدار شاهد تلاش‌های زیادی از سوی تیم خود بودیم. ما هیچ امتیازی ندادیم بلکه به امتیاز‌هایی از جمله تعهد برای خلع سلاح هسته‌ای دست پیدا کردیم که دستاوردی عظیم است. ترامپ همچنین بر تعهد کره‌شمالی برای بازگرداندن باقیمانده اجساد سربازان کشته شده امریکایی در جنگ کره پرداخت و در ادامه گفت: به رسانه‌ها و کسانی که مدعی‌اند رئیس‌جمهور امتیازات زیادی برای این دیدار داده یادآور می‌شوم، قبلاً مرتب شاهد آزمایش‌های هسته‌ای و موشکی بودیم، اما ماه‌هاست که خبری از این آزمایش‌ها نیست. کره‌شمالی قرار است پایگاه‌های هسته‌ای را تعطیل کند و این مسئله در آینده‌ای نزدیک اتفاق می‌افتد.

کیم برای نابودی مراکز آزمایش موتور‌های موشکی متعهد شده است. کیم جونگ اون به اندازه دونالد ترامپ سخن نگفت و در مراسم امضای توافق گفت: امروز دیداری تاریخی داشتیم و تصمیم گرفتیم گذشته را فراموش کنیم و قصد امضای یک سند تاریخی را داریم. دنیا شاهد تغییرات بزرگ و اساسی خواهد بود. رهبر کره‌شمالی ادامه داد: مایلم از رئیس‌جمهور امریکا برای عملی شدن این دیدار تشکر کنم. کیم جونگ اون نیز خطاب به ترامپ افزود: رسیدن به این مرحله کار ساده‌ای نبود... تعصبات و اقدامات قدیمی مانعی برای حرکت رو به جلوی ما بودند، اما ما به تمام آن‌ها فائق آمدیم. رهبر کره‌شمالی گفت: ما به تمام بدبینی‌ها و گمانه‌زنی‌ها درباره این نشست فائق آمدیم و معتقدم که این مسئله برای دستیابی به صلح مناسب است.

جزئیات سند توافق‌شده به گزارش خبرگزاری فرانسه یکی از موارد این سند تعهد کیم جونگ اون به «خلع سلاح کامل اتمی شبه‌جزیره کره» است. رویترز نیز متن این سند جامع را که شامل چهار بند می‌شود، منتشر کرده است. بند نخست: ایالات متحده امریکا و جمهوری دموکراتیک خلق کره متعهد به ایجاد روابطی جدید با توجه به تمایل شهروندان هر دو کشور برای صلح و رفاه هستند. بند دوم: ایالات متحده امریکا و جمهوری دموکراتیک خلق کره برای ایجاد یک رژیم صلح پایدار و ماندگار در شبه‌جزیره کره تلاش خواهند کرد. بند سوم: ضمن تأیید اعلامیه پانمونجوم به تاریخ ۲۷ آوریل ۲۰۱۸، جمهوری دموکراتیک خلق کره، متعهد می‌شود در جهت خلع سلاح کامل اتمی شبه‌جزیره کره کار کند. بند چهارم: ایالات متحده امریکا و جمهوری دموکراتیک خلق کره متعهد به بازیابی و بازگرداندن بقایای افراد مفقود شده از جنگ کره از جمله بازگردان فوری افرادی شده‌اند که هویت‌شان مشخص شده است. ایالات متحده امریکا و کره‌شمالی همچنین متعهد شده‌اند که برای پیاده‌سازی نتایج اجلاس تاریخی سنگاپور مذاکرات را توسط مایک پمپئو، وزیر خارجه امریکا و یک مقام عالی‌رتبه کره‌شمالی در اولین فرصت پیش ببرند. در این سند همچنین ذکر شده رئیس‌جمهور امریکا متعهد می‌شود تضمین‌های امنیتی را برای جمهوری دموکراتیک خلق کره فراهم آورد. در مقابل نیز کیم جونگ اون بر تعهد راسخ و غیرقابل تردید خود برای خلع سلاح کامل اتمی شبه‌جزیره کره تأکید کرده است.

استقبال محتاطانه شرق دوری‌ها وانگ یی، وزیر خارجه چین روز سه شنبه (۱۲ژوئن) گفت: پکن از برگزاری دیدار میان ترامپ و کیم استقبال و حمایت می‌کند و امیدوار است که دو کشور بتوانند به اجماعی اصولی برای خلع سلاح اتمی دست پیدا کنند. وانگ در گفتگو با خبرنگاران همچنین اضافه کرد: «در عین حال وجود یک ساز و کار صلح‌آمیز برای شبه‌جزیره کره ضرورت دارد تا نگرانی‌های معقول امنیتی کره‌شمالی حل و فصل شود.» رهبران کره‌جنوبی، ژاپن و مالزی نیز از دیدار ترامپ و کیم اظهار خرسندی کرده‌اند. مون جائه این، رئیس‌جمهور کره‌جنوبی گفت: «شب گذشته به سختی چشم بر هم گذاشته» و نسبت به «خلع سلاح کامل اتمی و برقراری صلح» ابراز امیدواری کرد. شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن نیز از سند جامع مورد توافق امریکا و کره‌شمالی استقبال کرده و آن را «گام نخست» در جهت خلع سلاح کره‌شمالی دانست. ماهاتیر محمد، نخست‌وزیر جدید مالزی نیز که برای دیداری رسمی به توکیو سفر کرده، به خبرنگاران گفت: «امیدوارم که هر دو طرف این حقیقت را بپذیرند که در مذاکرات، اگر انتظار رسیدن به نتیجه‌ای خوب را دارند، باید آمادگی کوتاه آمدن در برخی موارد را داشته باشند.»