کره شمالی و آمریکا در حال بازی هستند!

روزنامه قانون: کش و قوس سه‌ماهه بین آمریکا و کره‌شمالی برای برگزاری نشست سران دو کشور، دو سفر مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا به پیونگ‌یانگ، لغو نشست سران و طرح احتمال برگزاری آن در همان زمان و محل، بار دیگر چند ویژگی سیاست خارجی ترامپ، یعنی بی‌تصمیمی و اختلافات شدید در تیم امنیتی او را به نمایش گذاشت. برخی ویژگی‌های دیگر ترامپ نیز که در این میان جلب‌توجه کرد، درگیری ما بر سربرجام با ترامپ است. نامه ترامپ به کیم جونگ اون مبنی بر لغو نشست، در مجموع احترام‌آمیز و حاکی از تاسف شدید او از این بابت بود. وی لغو این نشست را «یک فرصت از دست رفته» و «یک لحظه واقعا غمبار در تاریخ»، توصیف کرد. او در این نامه کیم را «عالیجناب» و با اسم و عنوان رسمی‌اش مورد خطاب قرار داد و از کره شمالی نیز با اسم رسمی آن کشور یاد کرد؛ دو بار از کیم به خاطر آزادی «گروگان‌ها» تشکر کرد و در خاتمه خطاب به او نوشت: «اگر نظرتان در مورد برگزاری نشست تغییر کرد، در تلفن زدن یا نامه نوشتن تردید نکنید». کره شمالی نیز در یک واکنش شدیدا مصالحه‌جویانه از زبان معاون وزارت خارجه، تصمیم ترامپ را «غیر‌منتظره و تاسف‌بار» خواند و از آمادگی کره شمالی برای ملاقات با ترامپ «به هر شکل و در هر تاریخی» سخن گفت و اظهار امیدواری کرد که ترامپ در تصمیم خود تجدیدنظر کند. به این ترتیب هر دو طرف راه را برای از سرگیری روند باز گذاشته‌اند. از اوایل مارس که ترامپ به نحو غیر منتظره‌ای دعوت کیم برای ملاقات را پذیرفت، کره شمالی چند اقدام عملی برای تسهیل روند انجام داد که از آن جمله می‌توان به طرح پیشنهاد ملاقات بین رهبران دو کشور، توقف آزمایش‌های هسته‌ای و موشکی، آزادی سه زندانی کره‌ای-آمریکایی و در نهایت انهدام یکی از مراکز آزمایشات هسته‌ای در حضور شماری خبرنگار خارجی اشاره کرد. پیونگ‌یانگ همه این‌ها را بدون اینکه درخواست امتیاز متقابلی از آمریکا داشته باشد، انجام داد. کره شمالی از طریق دیدار‌ها و مصالحه با کره جنوبی، فشاری مضاعف را برآمریکا برای اتخاذ رویه‌ای آشتی‌جویانه اعمال کرد. کره شمالی زمانی که احساس خطر کرد، انعطاف نشان داد و دست به اقداماتی زد که ترامپ از آن‌ها به عنوان «ژست‌های زیبا» یاد کرد. همان‌طور که کسانی، چون بولتون، پمپئو و پنس در قضیه برجام و ایران از ترامپ تندروتر به نظر می‌رسند، در مورد کره شمالی نیز چنین است.

دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا و کیم جونگ اون، رهبر کره‌شمالی، فردا در اولین نشست در نوع خودش دیدار می‌کنند. دو طرف قرار است رو در رو با حضور مترجمان در جلسه‌ای حضور داشته باشند که ممکن است دو ساعت طول بکشد و پس از آن نشست با حضور مشاوران دو طرف ادامه می‌یابد. ترامپ که یک‌شنبه وارد سنگاپور شد، نسبت به نتایج نشست ابراز خوش‌بینی کرده و گفته است اوضاع به خوبی پیش خواهد رفت.

مذاکره کنندگان کره شمالی کار خودشان را به خوبی انجام می‌دهند. آن‌ها با دقت عمل می‌کنند. کیم جونگ اون بی‌شک درباره تاریخ و خود آمریکا بیشتر از آن چیزی می‌داند که ترامپ از کره شمالی مطلع است.

کیم جونگ اون جوان دیدگاه و نقطه نظر خوبی دارد و یک ایدئولوژی‌ای دارد که از آن حمایت می‌کند. او با اطلاع کامل و آگاهی به نیاز‌ها و نگرانی‌های مربوط به منافع کشورش به این نشست می‌رود. هر استراتژی‌ای که اون در برابر ترامپ از آن استفاده کند، بدون شک پیش از نخستین دست دادن‌شان به دقت رسیدگی شده است. اون، یک رییس است. همان‌طور که مقام‌های کاخ سفید تاکید کرده‌اند، اون از فی البداهه عمل کردن، فرار می‌کند. «قانون» برای بررسی بیشتراین موضوع با هادی اعلمی‌فریمان، کارشناس مسائل بین الملل، گفت‌و‌گویی داشته که در ادامه از نظر می‌گذرد:

انعطاف کره شمالی در مقابل رفتار‌ها وتوهین‌های اخیر ترامپ، هدفمند است؟

در سه ماه اخیر مبنای دیدار ترامپ و کیم جونگ اون، تحریم‌های اقتصادی بود. هر واکنش کره شمالی درمقابل آمریکا درواقع واکنش نسبت به تحریم‌ها بود؛ تحریم‌های هدفمندی که آمریکایی‌ها در ٦ ماه به شدت در مقابل کره‌شمالی مطرح کردند. این تحریم‌ها بر واکنش کره‌شمالی تاثیرگزار بود ودیدیم در ٦ ماه اخیر صادرات و واردات کره شمالی را هدف قرار داد؛ به نحوی که کشور طرف ثالث، یعنی چینی‌ها هم مخالفت خود را با این تحریم‌ها مطرح کردند. به نظر من تنها ابزاری که کره شمالی را وادار به مذاکره با آمریکا کرد، بحث تحریم‌های گسترده، همه جانبه وهدفمند آمریکایی‌ها علیه کره شمالی بود. می‌توان نتیجه گرفت که انعطاف کره شمالی ناشی از تحریم هاست.

به نظرشما خلع سلاح کره شمالی شدنی است؟ آیا به وعده‌های خود در زمینه تسلیحلات هسته‌ای عمل می‌کند؟

بحث کره شمالی به فشاری که می‌تواند متحمل شود، برمی‌گردد. در دراز مدت تحریم‌ها برکره شمالی تاثیر خواهد داشت. کره شمالی در مقاطع میان مدت وکوتاه مدت شاید به دنبال حفظ تسهیلات خود باشد و می‌توان گفت: بی‌شک همین‌طور است. مذاکراتی که پیش رو داریم، مذاکرات پیچیده‌ای است. کره شمالی به ابزار‌هایی که در دست دارد با طرف مقابل (آمریکا) بازی می‌کند. سیاست مذاکره، بازی است. دوطرف مذاکره (آمریکا و کره شمالی) با بازی می‌خواهند امتیازاتی را به دست آورند و امتیازاتی رادر مقابل به طرف دیگر بدهند.

اگربتوانیم مذاکره پیش رو را چند مرحله‌ای تصور کنیم، در مرحله اول ممکن است نتایجی که آمریکا خواهان آن است، به دست نیاورد؛ اما گام‌هایی برخواهند داشت. گام‌های اولیه به اینکه چه امتیازاتی دو طرف به‌هم می‌دهند، بستگی دارد. آمریکایی‌ها نسبت به مسائل تسهیلاتی و در کل سلاح‌های کشتار جمعی، بنابر استراتژی امنیت ملی خود حساس هستند و منطق صفر دنبال می‌کنند. آن‌ها معتقدند کشور مقابل‌شان باید کاملا عاری از این تسهیلات شوند.

بنابراین اگر کره شمالی از وضعیت ایدئولوژیک خود دست بکشد و یک وضعیت متعادلی داشته باشد، ممکن است در این مذاکرات به نتیجه‌ای برسند، اما اگر وضعیت و منطق قبلی خود را حفظ کند، مذاکرات به دشواری پیش خواهد رفت.

در گام‌های اولیه کره شمالی تحت تاثیر تحریم‌ها، یک‌سری امتیازات به آمریکا خواهد داد؛ کما اینکه بحث تخریب دو پایگاه تسهیلات هسته‌ای کره شمالی را عملی سمبلیک می‌دانند. این اقدام، راه را برای مذاکرات باز کرده است. این مذاکرات به اینکه چقدر دو طرف بتوانند چانه زنی و داد وستد کنند، بستگی دارد.

واکنش ژاپن وچین نسبت به مذاکره کیم جونگ اون و ترامپ را چطور ارزیابی می‌کنید؟

ژاپنی‌ها بنابر منطقی که بعد از جنگ جهانی و قانون اساسی خاص خود پیش آمد، همیشه نسبت به تهدیدات منطقه‌ای احساس نا‌امنی داشتند. کره شمالی، یکی از تهدیدات منطقه‌ای برای ژاپن است. ژاپنی‌ها همواره این نگرانی را داشتند وحتی یکی از اصلی‌ترین محور گفتگو‌های دولت ژاپن با ایالات متحده، کره‌شمالی بود.

دولت فعلی نزدیک به صد بار گفت و گوی تلفنی و مراوداتی با آمریکا داشت، تا بتواند تهدیدات منطقه‌ای را کاهش بدهد. ژاپنی‌ها در برابر مساله نا‌امنی که نسبت به کره شمالی دارند، امیدوارند بتوانند آمریکایی‌ها را متقاعد کنند تا امتیازات بیشتری را در رابطه با کره شمالی بگیرند؛ بحث زندانیان ژاپنی در کره شمالی، موشک‌های دوربرد که اولین تهدید را ژاپن حس کرد.

آن‌ها معتقدند آمریکایی‌ها ممکن است مذاکره کنند ومصالحه‌ای به وجود آید؛ اما تهدیدات منطقه‌ای کماکان باقی خواهد ماند. آن‌ها به دنبال امتیازات کامل هستند که اگر قرار بر توافقی باشد، ژاپن را هم دربر بگیرد. سفر نخست‌وزیر ژاپن در گروه هفت که برگزار شد، در همین راستا قابل ارزیابی است.

چینی‌ها بازی پیچیده تری دارند و اهداف اقتصادی را دنبال می‌کنند. بعد از تحولات حزب کمونیسم نسبت به بحث‌های تجارت جهانی، به دنبال تامین اهداف تجاری خود هستند ودر مسائل منطقه‌ای وحتی بین المللی از انعطاف بیشتری برخوردارند. چین همیشه در مناسبات جهانی از اهرم کره شمالی استفاده کرده است.

آن‌هااگر روزی به این نتیجه برسد منافع اقتصادی که با آمریکایی‌ها دارند گسترده‌تر و پیچیده‌تر است؛ قطعا آن‌ها هم به نحوی کنار خواهند آمد.

به نظر من چین نمی‌تواند بازیگر فعالی در این حوزه باشد، چون سابقه عملکردش نشان داده بیشتر از آنکه به روابط با کشور‌ها پایبند باشد، به دنبال رسیدن به اهداف خود در تجارت جهانی، به بحث تعرفه‌ها ومناسبات با آمریکا پایبند بوده است.