موی سفید چه رازهایی را درباره سلامتی شما برملا می‌کند؟
بسیار مهم است که بعد از دیدن اولین موهای سفید در سرتان به جای اینکه به فکر سیاه کردن آن‌ها باشید، بلکه به نشانه‌های که درباره سلامتی شما می‌دهند، توجه کنید. موی سفید می‌تواند عامل خوبی برای سنجش میزان سلامتی شما باشد. در این باره بیشتر بخوانید.
سرویس ترجمه فردا؛ طاها ربانی: موی سفید همیشه نشانه‌ای برای پیر شدن هستند، اما در موارد زیادی موی سفید اطلاعات بیشتری از سن بیولوژیکی ما در اختیارمان قرار می‌دهند. اطلاعاتی درباره سلامت بدن، سیستم ایمنی بدنتان و کمبود ویتامین‌ها. در این مطلب قصد نداریم درباره اینکه آیا موی سفید دوباره سیاه می‌شود یا داروی سیاه شدن موی سفید توضیح بدهیم، بلکه درباره ارتباط موی سفید با سلامتی می‌توانید اطلاعاتی کسب کنید.
اگر گوش دهید می‌فهمید که گیسوان شما حرف هم می‌زنند و از خطر بیماری‌های قلبی تا کمبود انواع ویتامین می‌گویند. هیچ‌کس از دیدن اولین تارهای سفید مو خوشحال نمی‌شود. موی سفید نشانه‌ای از پیرشدن است، فرقی هم نمی‌کند که این موها در ابتدای بیست‌سالگی ظاهر شود یا در نزدیکی‌های چهل‌سالگی. اما گاهی موی سفید فقط از بالارفتن سن حکایت ندارد، بلکه گویای وجود پنج مشکل در سلامتی ما است.
۱. موی سفید در مردها ممکن است نشانه‌ی بیماری قلبی باشد
طبق تحقیقی که در سال ۲۰۱۷ انجام و در مجله‌ی انجمن اروپایی قلب‌شناسی چاپ شد، مشخص شد که موی سفید با افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی در مردان ارتباط دارد. در این تحقیق، ۵۴۵ مرد بزرگسال، براساس اینکه آیا مبتلا به بیماری انسداد شریان‌های کرونری هستند یا نه و اینکه چه مقدار موی سفید یا خاکستری دارند، به گروه‌هایی تقسیم شدند. میزان موهای سفید بر سر هر مرد را از ۱ تا ۵ درجه‌بندی کردند، که عدد ۱ یعنی تقریباً هیچ موی سفیدی وجود نداشته و ۵ یعنی همه‌ی موها سفید بوده‌اند. محققان همچنین داده‌هایی را درباره‌ی فشار خون، دیابت، عادت به سیگارکشی، و سابقه‌ی بیماری‌های خانوادگی این داوطلبین جمع‌آوری کردند.
طبق گزارشی که در این مجله منتشر شد، محققان فهمیده‌اند امتیاز بالای ۳ «نشان‌دهنده‌ی احتمال بیشتر ابتلا به بیماری انسداد شریان کرونری است، و این نتیجه مستقل از سن شناسنامه‌ای و وجود عوامل خطرساز قلبی‌عروقی پیشینی است.» مشارکت‌کنندگانی که از قبل بیماری انسداد شریان داشته‌اند، «به‌لحاظ آماری، امتیاز بالاتری به‌خاطر داشتن موی سفید کسب کرده‌اند و بیش از کسانی که این بیماری را نداشتند دچار آهکی‌شدن شریان‌های کرونری بوده‌اند.»
دکتر ایرینی ساموئل، متخصص قلب در دانشگاه قاهره‌ی مصر، می‌گوید، «پیرشدن یکی از عوامل خطرساز برای شریان‌های کرونری است و نشانه‌های آن که روی پوست ظاهر می‌شود می‌تواند این افزایش خطر را اعلام کند.» او می‌گوید باید تحقیقات بیشتری در این زمینه صورت پذیرد، و «اگر یافته‌های ما تایید شود، با استانداردسازی سیستم امتیازدهی بر مبنای میزان موی سفید می‌توانیم احتمال دچارشدن به بیماری‌های شریان‌های کرونری را پیش‌بینی کنیم.»
۲. موی سفید ممکن است نشان از کمبود ویتامین داشته باشد
پیش از اینکه این مورد را توضیح دهیم، اجازه بدهید اطلاعات لازم را پیدا کنیم. پیازه‌ی هر مو حاوی رنگدانه است (که به آن ملانین می‌گویند؛ همان چیزی که رنگ پوست ما نیز از آن ناشی می‌شود) و رنگ موی ما را همین رنگدانه مشخص می‌کند. هرچه سن بالاتر می‌رود، بدن رنگدانه‌ی کمتری تولید می‌کند، و درنتیجه مو سفید می‌شود. متخصصان پوست معمولاً از قاعده‌ی سرانگشتی «۵۰-۵۰-۵۰» استفاده می‌کنند. طبق این قاعده، حداقل ۵۰درصد از موهای ۵۰درصد از افراد ۵۰ساله سفید است.
بااین‌حال، بعضی افراد خیلی زودتر موی جوگندمی پیدا می‌کنند. زودتر یعنی کی؟ طبق گزارش سایت WebMD، «معمولاً، سفیدپوستان در میانه‌ی دهه‌ی چهارم زندگی [حدود ۳۵سالگی] موهای‌شان جوگندمی می‌شود، آسیایی‌ها [منظور بیشتر شرق آسیا است] در اواخر دهه‌ی چهارم، و آفریقایی-آمریکایی‌ها در میانه‌ی دهه‌ی پنجم.» بنابراین «زودتر» در مقایسه با این معیارها درنظر گرفته می‌شود. اگر تارهای مو طبق این معیار زودتر سفید شده باشند، یعنی که بدن از لحاظ بعضی مواد مغذی کمبود دارد.
دکتر کارتیک کریشنامورتی، مدیر بخش پوست‌شناسی در مرکز پزشکی مونت‌فیور برانکس نیویورک، می‌گوید، «پایین‌بودن ویتامین بی۱۲ از عوامل نابودی رنگدانه‌ها است.» در مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۳ انجام شد، محققان دریافتند افرادی که زودتر موی سفید پیدا می‌کنند دچار کمبود ویتامین دی۳، سرم کلسیم، و سرم فریتین هستند. طبق نوشته‌ی سایت WebMD، موی سفید زودتر از موعد می‌تواند نشانه‌ی مشکلی در غده‌ی هیپوفیز و تیروئید هم باشد.
۳. پیازه مو ممکن است دچار «استرس (یا فشار) اکسیدکننده» باشد
پیازه‌ی مو مقدار بسیار کمی هیدروژن پروکسید تولید می‌کند. ده‌ها سال است که از این ماده برای روشن‌ترکردن و سفیدکردن موها با هزینه‌ی کم استفاده می‌شود. بااین‌حال، اگر هیدروژن پروکسید زیاد شود، مو توانایی تولید رنگ را از دست می‌دهد. در تحقیقی که در سال ۲۰۱۳ در ژورنال فدراسیون انجمن‌های آمریکایی در زمینه‌ی زیست‌شناسی تجربی منتشر شد آمده است:
«تحقیقی جدید این‌طور گزارش کرده که، افرادی که موی‌شان سفید می‌شود دچار فشار اکسیدکننده‌ی شدیدی هستند. این فشار ناشی از انباشتگی هیدروژن پروکسید در پیازه‌ی موی‌شان است. انباشتگی هیدروژن پروکسید باعث می‌شود موها از داخل شروع به سفیدشدن بکنند. از این مهم‌تر، طبق این گزارش، معلوم می‌شود که مشکل انباشتگی شدید هیدروژن پروکسید را می‌توان با روش درمانی خاصی حل کرد... این روش درمانی موضعی است و در آن از ترکیبی فعال‌شده با UVB به‌نام PC-KUS (یک شبه‌کاتالاز اصلاح‌شده) استفاده می‌شود. به‌علاوه، این تحقیق نشان می‌دهد درمان مشابهی را می‌توان برای مشکلی پوستی به‌نام ویتیلیگو نیز به کار گرفت.»
۴. سیستم ایمنی بدن ممکن است باعث سفیدشدن ناگهانی موها شود
مو رنگ خود را از سلول‌های بنیادی ملانوسیت می‌گیرد. این سلول‌ها در پیازه‌ی مو زندگی می‌کنند. وقتی موهای قدیمی می‌ریزند، سلول‌های بنیادی به پیازه‌های جدید ملانوسیت اضافه می‌کنند و در نتیجه موها رنگ می‌گیرند. وقتی این سلول‌ها از کار بیفتند، پیازه‌ها دیگر رنگدانه تولید نمی‌کنند.
طبق تحقیقی که در آوریل ۲۰۱۸ بر روی موش‌ها انجام شد، هنگامی که سیستم ایمنی بدن مورد حمله قرار می‌گیرد، پروتئین‌های MITF، که به عملکرد ملانوسیت یاری می‌رسانند، تحت تاثیر قرار می‌گیرند. محققان دریافته‌اند سیستم ایمنی بدن موش‌هایی که ژن‌های‌شان به‌خاطر این پروتئین دستکاری شده فعالیت شدیدی می‌کند تا با ویروس‌ها بجنگند، و در نتیجه ملانوسیت دیگر تولید نمی‌شود و این اتفاق هم به سفیدشدن ناگهانی موها منتهی می‌شود.
نویسنده‌ی پیش‌رو، ملیسا هریس، به رویترز گفت: «ما تردید داریم که بدون آزمایش‌های بیشتر درباره‌ی انسان‌ها به نتیجه‌گیری خاصی برسیم. بااین‌حال، می‌خواهیم مکانیزم این تحقیق را باز هم بیازماییم تا ببینیم می‌شود با این مکانیزم برای داستان‌هایی که افراد درباره‌ی سفیدشدن پیش از موعد موها تعریف می‌کنند توضیحی منطقی ارائه داد یا نه. آیا ترکیب استعداد ژنتیک با عفونت ویروسی عادی کافی است تا ملانوسیت و سلول‌های بنیادی ملانوسیت تحت تاثیر قرار بگیرند و باعث سفیدشدن پیش از موعد موها شوند؟»
۵. شما سیگاری هستید (یا بوده‌اید)
در تحقیقی که در سال ۲۰۱۳ در ژورنال آنلاین پوست‌شناسی هند منتشر شد، معلوم شد سیگاری‌ها دوبرابرونیم بیشتر از غیرسیگاری‌ها دچار سفیدشدن موی پیش از موعد می‌شوند. و سیگارکشیدن آسیب دیگری هم به گیسوان شما وارد می‌کند: طبق نوشته‌ی روزنامه‌ی نیویورک تایمز، یک سری از مواد شیمیایی خاص در دود سیگار در سلول‌های مو تجزیه و باعث کچلی می‌شوند.
۶. سفید شدن مو در ژن‌تان است
این را دیگر همه‌ی ما می‌دانیم. اگر پدرومادر یا پدربزرگ‌ومادربزرگ موهای‌شان زود سفید شده، احتمالش هست که شما هم موهای‌تان زود سفید شود. اما جدیداً جنبه‌ای دیگر به این قضیه اضافه شده. در مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۶، ژن‌های مسئول سفیدشدن مو دقیقاً مشخص شدند. در این مطالعه، ژنوم بیش از ۶۰۰۰ نفر آمریکای لاتینی بررسی شد و ۱۸ ژن که بر رفتار موها اثر می‌گذارند مشخص شدند. از جمله‌ی این ژن‌ها IRF4 بود که پیش از این در تحقیقاتی دیگر معلوم شده بود باعث رنگ موی روشن در افراد اروپایی می‌شود. اکنون مشخص شده که این ژن با موی سفید نیز ارتباط دارد.
نویسنده‌ی پیش‌رو، دکتر کاستوب آدیکاری، که در یونیورسیتی کالج لندن به تحقیق مشغول است، به نیوزویک اعلام کرد، «این اولین باری است که ژنی مرتبط با سفیدشدن مو در انسان کشف می‌شود. هنگامی که موها سفید می‌شوند اتفاقی می‌افتد که باعث می‌شود این ژن حتی از قبل هم ملانین کمتری تولید کند. اکنون می‌توانیم سوال‌های عملی‌تر و مشخص‌تری بپرسیم.»
پس دوباره می‌گوییم، اگر این روزها جوگندمی رنگ محبوب سروصورت‌تان شده است، احتمالاً یعنی که تجربه‌های زندگی‌تان بالا رفته و «این موها در آسیاب سفید نشده‌اند.»