آیا مسیر «پیونگیانگ» از «تهران» هموارتر است؟
زمانی که دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا از توافق هستهای ایران خارج شد، علت اصلی تصمیم خود را ناکامی این توافق برای مهار "رفتارهای خرابکارانه" ایران اعلام کرد.
خبرگزاری تسنیم: یک روزنامه مشهور آمریکایی به بررسی این سئوال پرداخته است که آیا توافق هستهای کره شمالی میتواند بهتر از توافقی باشد که دونالد ترامپ با ایران آن را لغو کرده است؟
به گزارش روزنامه لسآنجلس تایمز، زمانی که دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا از توافق هستهای ایران خارج شد، علت اصلی تصمیم خود را ناکامی این توافق برای مهار "رفتارهای خرابکارانه" ایران اعلام کرد.
این روزنامه افزود: به زعم ترامپ رفتارهای مخرب ایران شامل برنامه موشکهای بالستیک و حمایت تهران از گروههای شبه نظامی در فراتر از مرزهای این کشور بوده است.
لسآنجلس تایمز در ادامه مطلب خود اینگونه ادعا میکند: "اکنون در شرایطی که رئیسجمهور آمریکا در آستانه دیدار تاریخی با رهبر کره شمالی قرار دارد، همان انتقاداتی که درباره توافق هستهای ایران مطرح کرده بود، میتواند درباره هرگونه توافق با کره شمالی نیز مطرح شود. ترامپ با چالش مشابهی روبرو است که اوباما نیز برای مواجهه با ایران با آن روبرو شد. به اعتقاد بسیاری از اعضای جامعه بینالمللی، کره شمالی نیز رفتارهای خرابکارانهای مثل ایران دارد، شامل تولید موشک، ترور مخالفان در خاک دیگر کشورها، نقض حقوق بشر و تلاش برای صادرات فناوری تسلیحاتی و سایر مسائل دردسرساز و تاکنون دولت ترامپ تمایل کمی برای مقابله با آن مسائل نشان داده است. تحلیلگران و کارشناسان بر این باورند که هرگونه توافق با کره شمالی نیز مانند توافق ایران محدود و متمرکز بر برنامه هستهای خواهد بود. "
این روزنامه در ادامه مینویسد: "ترامپ مجبور است درباره چارچوب توافق با کره شمالی توضیح دهد. وی بارها به توافق هستهای ایران حمله کرده است، توافقی که جامع بود و در زمینه اجرای موارد مورد توافق کشورهای امضا کننده، موفقیتآمیز عمل کرده بود؛ بنابراین توافق با کره شمالی باید بهتر باشد، ولی به اعتقاد کارشناسان سیاسی، شاید ترامپ نتواند به چنین توافق بهتری با کره شمالی دست یابد.
«ژوزف یون» که تا همین اواخر فرستاده ویژه آمریکا برای سیاست شبهجزیره کره بود، در نشستی در کمیته سنا گفت: من واقعا تصور میکنم که این اشتباه است که انتظاری فراتر از واقعیتهای موجود از توافق با کره شمالی داشته باشیم.
وی افزود: مطرح کردن مسائلی مثل حقوق بشر و سلاحهای شیمیایی در کنار مسأله کاملا پیچیده خلع سلاح هستهای کره شمالی، دستورالعملی برای وقوع فاجعه خواهد بود. تمرکز اصلی مذاکرات باید بر روی مسأله خلع سلاح هستهای باشد.
تعدادی از سناتورهای جمهوریخواه نیز کاملا با اظهارات ژوزف یون موافق هستند. «جیمز ریچ» سناتور جمهوریخواه آیداهو در این باره گفت: ما همگی نگران اوضاع حقوق بشر هستیم، ولی اگر بخواهید همه مسائل و مشکلات را به یکباره حل و فصل کنید، تصور میکنم تنها موجب شکست خوردن مذاکرات خواهد شد.
لس آنجلس تایمز نوشت: دلیل اصلی که موجب شد ترامپ بر خلاف توصیه تیم امنیت ملیاش، توافق هستهای با ایران را لغو کند، این بود که توافق هستهای ایران یک پیمان رسمی نبود که از سوی کنگره تصویب شده باشد.
مایک پامپئو وزیر خارجه آمریکا در این باره گفت: هرگونه توافق آتی با ایران باید مورد تصویب کنگره قرار گیرد و به یک پیمان تبدیل شود.
وی خواستار همین اتفاق مشابه برای هرگونه توافقی با کره شمالی شده است. این اقدام موجب خواهد شد تا توافق با کره شمالی از یک حمایت سیاسی قاطع برخوردار باشد، چیزی که توافق هستهای ایران فاقد آن بوده است.
به اعتقاد تحلیلگران سیاسی، مذاکرات با کره شمالی بسیار پیچیدهتر از مذاکره با ایران خواهد بود. برنامه هستهای کره شمالی به مراتب پیچیدهتر و پیشرفتهتر از برنامه هستهای ایران بوده است. ایران هیچ گونه تسلیحات اتمی ندارد، ولی کره شمالی بیش از ۲۰ تا ۶۰ سلاح اتمی در اختیار دارد. هرگونه توافق برای از بین بردن تسلیحات اتمی کره شمالی نیازمند مذاکرات تفصیلی است.
«جیمز کارافانو» کارشناس امور امنیتی و سیاست خارجی در بنیاد هریتیج در این باره گفت: ما با یک روند چند ساله از مذاکرات با کره شمالی روبرو خواهیم بود. من انتظار زیادی از موفقیتآمیز بودن مذاکرات ندارم.
حتی اگر ترامپ و کیم جونگ اون بر سر تعریف "خلع سلاح" به توافق برسند، آغاز اقدامات برای حذف زرادخانه اتمی کره شمالی، بسیار سخت و وقتگیر خواهد بود و نیازمند استفاده از هزاران کارشناس و بازرس است.
تیمهای زیادی لازم است تا تأسیسات هستهای کره شمالی را تعطیل کنند، کلاهکهای اتمی را برچینند. بر خلاف ایران، کره شمالی یک کشور منزوی و بسته است. بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی آخرین بار ده سال قبل از تاسیسات اتمی کره شمالی بازدید کرده اند.
نخستین گام به سوی خلع سلاح این است که رهبر کره شمالی به طور دقیق میزان تسلیحات و مواد هستهای خود را اعلام کند و این مسألهای است که او به راحتی میتواند جامعه بین المللی را فریب دهد. منتقدان توافق هستهای ایران نیز استدلال میکنند که تهران نیز در اعلامیه اولیه خود بازرسان بینالمللی را فریب داده است.
برخی کارشناسان معتقدند که وضعیت کره شمالی به عنوان یک کشور مسلح به تسلیحات هستهای تفاوت زیادی با ایران دارد و مقایسه دو کشور مانند مقایسه سیب با پرتغال است.