پژو هم از ایران رفت

خبرگزاری تسنیم: ۸ بهمن ۹۴ بود که رئیس جمهور در قالب هیأتی به فرانسه رفت و در آن نخستین قرارداد شیرین پسابرجامی‌ها برای فرانسوی‌ها رقم خورد و براساس آن همکاری ایران خودرووارد دور جدیدی شد. در آن مقطع یکه زارع مدیر عامل ایران خودرو این قرارداد را که با حضور رییس جمهور، نخست وزیر فرانسه، وزیر صنعت، معدن و تجارت امضاء شده بود را کاملاً متفاوت با رویکرد گذشته توصیف کرد و اعلام نمود " برای نخستین بار است که یکی از خودرو سازان برتر دنیا از طریق سرمایه گذاری مالی مستقیم در صنعت خودرو ایران حضور پیدا می‌کند". از همان ساعات انتشار این مطلب نمایندگان مجلس شورای اسلامی در کنار کارشناسان صنعت خودرو بر محرمانه بودن این قرارداد و عدم دریافت غرامت بابت بی عهدی گذشته پژو برای خروج از کشور انتقادات زیادی را مطرح کردند و از وزارت صنعت و ایران خودرو خواستند تا متن قرارداد را در اختیار آن‌ها هم قرار دهد، اما هر بار که نمایندگان مجلس خواستار بررسی قرارداد پژو و ایران خودرو شدند موارد کلی مطرح و در نهایت خبری از رونمایی قرارداد نشد. در آن مقطع مدیرعامل ایران خودرو در واکنش به انتقادات نمایندگان مجلس، رقم دقیق غرامت ایران از پژو را ۴۲۷ میلیون و ۶۰۰ هزار یورو اعلام کرد که ۱۱۶ میلیون یورو به مسائل جاری و گذشته و ۳۱۱ میلیون ۶۰۰ هزار یورو مربوط به مسائل آتی است. وی تأکید کرد "ما در این قرارداد بیشترین منافع را برای ایران خودرو کسب کرده‌ایم البته باید تأکید کنم پژو در هیئت مدیره خود برای ارائه امتیاز به ما با مشکل روبرو شده و من در همان جلسه‌ای که اخیرا در فرانسه برای انعقاد قرارداد برگزار شده بود به نمایندگان خود گفتم اگر آن‌ها برسر موضوعات خود اصرار دارند میز مذاکره را ترک کنند خوشبختانه در نهایت توانستیم تا حدودی منافع شرکت خود را در این قرارداد تأمین نماییم". این توافق نامه یک هفته پس از لغو تحریم‌های بین المللی بیانگر شروع فصل جدیدی برای طرفین خواهد بود که از سوی شرکت‌های انتقال دهنده فن آوری و فعالان داخلی نیز مورد حمایت قرار گرفته و در اواسط سال ۲۰۱۶ به اجرا درخواهد آمد. ۱۴ مهر ماه ۹۵ کارلوس تاوارس مدیر عامل پژو در نشست خبری در پاسخ به پرسش خبرنگار تسنیم که پرسید مردم ایران از شرکت پژو به دلیل ترک ایران ناراضی هستند در همین زمینه برنامه روشن پژو برای جلب رضایت مصرف کننده ایرانی چیست؟ گفت: مصرف کننده ایرانی به دنبال راحتی و خودروی ایمن و راندمان بالا است ما نیز در این زمینه اقدامات لازم را انجام خواهیم داد. در دور جدید همکاری‌ها تمام تلاش خود را برای جبران گذشته انجام می‌دهیم. وی افزود:بهتر است در مورد گذشته صحبت نکنیم چرا که در دور جدید همکاری‌ها این اختلافات برطرف شده است. ۱۶ مهر ۹۵ تاوارس در مراسم آغاز فعالیت رسمی شرکت ایکاپ مدعی شد که برای جبران گذشته آمده و می‌خواهد حضور پررنگی در بازار ایران داشته باشد، اما وقتی صحبت از چگونگی پرداخت غرامت شد؛ آن را محرمانه دانست و با این استدلال که نباید جزئیات قرارداد را منتشر کنیم از خبرنگاران خواست که در مورد گذشته صحبت نکنند. در آن مقطع تاوارس در سفر چند روزه خود سری هم به شریک سایپا زد و تفاهمنامه تیرماه خود را با این شرکت به امضاء رساند. میزان سرمایه‌گذاری در قرارداد مشترک سایپا با شرکت سیتروئن ۳۰۰ میلیون یورو برای شروع کارتعریف شد که براساس آن نخستین خودروی مشترک سایپا و پژو سیتروئن اوایل سال ۲۰۱۸ میلادی وارد بازار خواهد شد. در این قرارداد سایپا کاشان به عنوان یکی از بهترین کارخانه داخلی به کام فرانسوی‌ها شد تا آن‌ها با آزادی عمل بیشتری نسبت به گذشته به تصاحب بازار ایران بپردازند. به هر حال ذوق زدگی دو خودروساز بزرگ ایرانی برای شراکت با فرانسوی‌ها باعث شد تا سفر تاوارس به ایران بسیار مثبت اعلام شود و عایدی زیادی به این شریک بدقول برسد. تاوارس با دستی پر به فرانسه برگشت و وزارت صنعت هم هیچ وقت توضیح نداد در ازای دریافت چه امتیازی حاضر به همکاری و حتی واگذاری کارخانه به فرانسوی‌ها شد. با وجود تمام انتقادات بر عدم مشارکت با فرانسوی‌های بدقول، نگاه خوشبینانه وزارت صنعت و شرکت‌های خودروساز باعث شد تا تمرکز زیادی بر همکاری با فرانسوی‌ها انجام شود و آن‌ها هم فارغ از تعهد داخلی سازی به فروش محصولات خود در بازار کشور اقدام کنند. حتی تعهدات میزان تولید اولین محصول پسا برجامی پژو ۲۰۰۸ هم هنوز محقق نشده و هر روز صحبت‌های مختلفی بر تولید و داخلی سازی این محصول مطرح میشود. تعلل فرانسوی‌ها در اجرای تعهدات خود در حالی انجام می‌شد که موضوع لغو برجام از طرف امریکا به سر زبان‌ها آمد و همین امر باعث شد تا شرکت‌ها و حتی خودروسازان ایرانی به بیان نظرات خود در این رابطه بپرداند. یکه زارع مدیرعامل ایران خودرو در پاسخ به پرسش خبرنگار تسنیم که پرسید "در اواخر اردیبهشت ماه امسال تصمیم نهایی آمریکا در مورد برجام اعلام می‌شود، اگر آمریکا دیگر نخواهد متعهد به برجام باشد و سایر کشور‌های اروپایی هم به‌دلیل منافع خود همکاری خود با ایران را قطع یا کاهش دهند، در این شرایط تکلیف قرارداد ایران خودرو با پژو چگونه است و آیا در قرارداد جدید الزامات لازم برای اجرای تعهدات پژو پیش‌بینی شده است؟ " اظهار داشت: در قرارداد با پژو تمام این مسائل دیده شده، ضمن اینکه ما بحث صادرات و ساخت داخل را هم در این قرارداد درج کرده‌ایم، البته باید تأکید کنم قرارداد یک‌طرفه نیست و فرانسوی‌ها باید تعهدات خود را مطابق قرارداد انجام دهند. مدیرعامل ایران خودرو با اعلام اینکه "قرارداد جدید مانند قرارداد‌های گذشته نیست که پژو یک‌باره بازار ایران را ترک کند و فقط ما متضرر شویم"، افزود: اگر این بار این اتفاق بیفتد که بعید می‌دانم مطمئن باشید خود پژو ضرر خواهد کرد. ۱۸ اردیبهشت ماه امسال دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در سخنرانی خود در کاخ سفید رسماً خروج آمریکا از برجام را اعلام کرد؛ و همین موضوع عاملی شد تا شراکت ایران با شرکت‌های اروپایی هم با ابهام همراه شود. هرچند اروپایی‌ها بعد از اعلام خروج آمریکا از برجام در خصوص پایبندی خود به برجام سخنان متناقضی را مطرح کرده‌اند، اما در عمل برخی از شرکت اروپایی همکاری خود را با ایران معلق کرده و منتظر سرنوشت برجام هستند. لیندا جکسون، مدیر برند سیتروئن در واکنش به این موضوع اعلام کرد: گفت، استراتژی گروه خودروسازی پژو سیتروئن فرانسه در قبال ایران به دلیل تصمیم آمریکا به خروج از برجام و وضع تحریم‌های جدید علیه ایران تغییری نکرده است. البته سیتروئن همچنان در مورد آینده فعالیت تجاری خود در ایران «محتاط» است و در عین حال منتظر است تا اتحادیه اروپا موضعی روشن در قبال تحریم‌های آمریکا و چشم انداز فعالیت‌های تجاری در ایران اتخاذ کند. ۱۰ روز بعد از بیان موضعگیری این مقام مسئول در شرکت پژو سیتروئن روز گذشته شرکت پژو سیتروئن در بیانیه‌ای اعلام کرد: «گروه ما به منظور پیروی از قوانین (تحریمی) آمریکا (علیه ایران) از تاریخ ۶ آگوست (۱۵ مرداد)، شروع به تعلیق فعالیت‌های سرمایه گذاری مشترک (در ایران) خواهد کرد.» با تعلیق همکاری این شرکت با خودروسازان ایرانی عملاً تجربه چند سال گذشته ایرانی‌ها با شریک بدقول فرانسوی تکرار شد. هر چند از همان روز‌های نخست تنظیم قرارداد جدید با پژو هشدار‌هایی داده شد، اما وزارت صنعت و خودروسازان سخن از گرفتن تعهداتی از شریک فرانسوی برای اجرای قرارداد مطرح می‌کردند که هیچ وقت جزئیات این موضوع رونمایی نشد. تکرار تجربه‌های بدقولی فرانسوی‌ها نشان می‌دهد خودروسازان داخلی ضمن تعامل با شرکت‌های خودروساز قدرتمند جهان باید به ارتقاء توانمندی خود توجه کرده و فقط توسعه صنعت خودرو را در همکاری با فرانسوی‌ها نبیند.