صدا و سیما مدینه سانسور است / چرا فرهادی تجاوز را نشان نمی دهد اما مدیر سابق گروه کودک و نوجوان شیفته نمایش آن است؟/ «رهایم نکن» برای ماه رمضان گزینه مناسبی است؟

سرویس فرهنگی فردا: حذف یک سکانس بحث برانگیز از سریال رهایم نکن به کارگردانی محمدمهدی عسگرپور که در شب های ماه مبارک رمضان و دقایقی پس از افطار از شبکه سوم سیما پخش می شود، با واکنش کارگردان این مجموعه روبرو شد. عسگرپور درباره حذف بخشی از این سکانس گفت: من این بار نمی‌توانستم خویشتن‌داری کنم و به تهیه‌کننده سریال هم گفتم که تا زمانی که یک مدیر فرهنگی پاسخگوی این اتفاق نباشد من ادامه مونتاژ و صداگذاری سریال را انجام نمی‌دهم.

رکت مدیر پخش شبکه سه به نظرم بسیار غیرفرهنگی و غیرحرفه‌ای بود و او احتمالا طرف مقابلش را نمی‌شناسد که چنین کاری کرده است. من نمی‌دانم سازمان صداوسیما چگونه به این نقطه رسیده که چنین حرکت غیرفرهنگی در آن عادی شده است.

از ابتدای پخش قسمت های اول سریال «رهایم نکن» به نظر می رسید ریتم روایت قصه، فضای سرد و افسرده و سیاه این سریال به همراه بازی های باسمه ای و بی حس و حال بخش قابل توجهی از بازیگران این اثر نمایشی، بیانگر بی دقتی مدیران رسانه ملی در انتخاب یک سریال با مناسبت ماه مبارک رمضان است. تاسف بار بود تلویزیونی که زمانی در ماه مبارک رمضان میوه ممنوعه و متهم گریخت از آن پخش می شد، حالا به «رهایم نکن» رسیده است. اینکه تعداد بینندگان این سریال نسبت به میانگین مخاطبان سریال های نمایشی صداوسیما بیشتر باشد چیز عجیبی نیست. «رهایم نکن» تنها چند دقیقه بعد از اذان مغرب و زمانی که بخش قابل توجهی از مردم پای سفره افطار نشسته اند از شبکه سه پخش می شود و بخش زیادی از مخاطبین مجبورند به تماشای سریال کارگردانی بنشینند که بخش قابل توجهی از سکانس هایش را بدون حتی یک کات و با یک پلان فیلمبرداری کرده است.

بخش قابل توجهی از زمان این سریال در فضایی تاریک و سیاه و با نورپردازی کم فیلمبرداری شده است. شدت پایین نورپردازی در این سریال یکی از اتفاقات نادر تاریخ تلویزیون در جهان است. یکی از مهمترین فاکتورهای سریال های تلویزیونی، استفاده از رنگ بندی و فضاهای متنوع است. رهایم نکن که قرار بوده درباره معضلات اجتماعی باشد و البته کارگردان آن اما از این حیث یک استثنا محسوب می شوند.

حذف سکانس مربوط به تجاوز که با حاشیه هایی روبرو شد باید از چند منظر مورد بررسی قرار بگیرد. اول اینکه آیا نمایش چنین سکانسی (حتی همانطور که به قول کارگردان نصفه و نیمه نمایش داده شد) از رسانه ملی - در شرایطی که اعضای یک خانواده کنار هم پای سفره افطار نشسته اند و تلویزیون جمهوری اسلامی که با پول خودشان اداره می شود را تماشا می کنند- اتفاق مثبتی است؟

دوم اینکه مهارت نویسنده و کارگردان «رهایم نکن» به اندازه ای است که علاوه بر نمایش چنین معضلی، در صدد برطرف کردن آن بربیایند و برای حل این معضل راه حلی ارائه کنند؟

علاوه بر این ها کافی است به کارگردانی و دکوپاژ این سکانس دقت کنید. اگرچه در بسیاری از سکانس های سریال، کارگردان با استفاده از سکانس پلان، (درحالیکه یکنواختی آن به شدت چشم مخاطب را آزار می دهد) کار خودش را راحت کرده و به اصطلاح بزن دررویی گرفته است و پیش رفته، اما در سکانس تجاوز سعی کرده با کات های متعدد خشونت قابل توجهی را به نمایش بگذارد. واضح است که عسگرپور برای صحنه تجاوز وقت زیادی صرف کرده و به این سکانس علاقه زیادی داشته.

مردم در مواجهه با رسانه ملی باید شاهد صحنه تجاوز به یک دختر جوان باشند درحالیکه بسیاری از افراد موجود در جریان فکری وابسته به رسانه ملی به کارگردانی مثل فرهادی که فیلم «فروشنده» و رویدادهای آن را در حاشیه تجاوز به یک زن ساخته بود، دشنام می دادند. آن هم درحالیکه فرهادی حتی یک پلان در ارتباط با آن در فیلم نگنجانده بود و با استفاده از تعلیق در فیلمنامه سعی کرده بود تماشاگر را به فکر در مورد آن وادار کند و نتیجه اخلاقی را به او واگذار کند.

عسگرپور که به عنوان یک کارگردان ارزشی در سینما شناخته می‌شود و آثاری، چون «قدمگاه» و «مهمان داریم» را در کارنامه دارد و زمانی مدیرعامل بنیاد فارابی و مدیر گروه کودک و نوجوان شبکه ۲ سیما بوده بدون شک با رسانه ملی و تفکر حاکم بر آن ناآشنا نیست و در خاطرش هست زمانی را که سریال «ساعت شنی» به کارگردانی بهرام بهرامیان که خیلی بهتر و عمیقتر از رهایم نکن به معضلات اجتماعی می‌پرداخت و پربیننده‌ترین سریال زمان خودش بود چگونه با تیغ سانسور مدیران رسانه ملی مواجه شد. کارگردان «رهایم نکن» چند روز پیش نیز در گفت و گویی، دلیل افت کیفیت سریال های تلویزیون را مدیریت آن اعلام کرده بود.

در سازمانی که پخش تصویر امثال حسین پاکدل و باران کوثری در تیزر تبلیغاتی فیلم های سینمایی ممنوعیت دارد، چگونه می توان انتظار صحنه تجاوز به یک دختر آن هم با آن حد از خشونت بدون سانسور مواجه شود؟

عسگرپور با جدیت مدیران رسانه ملی را تهدید کرده و آنها را ملزم به پاسخگویی کرده است. مدیران صداوسیما قبل از هرگونه پاسخگویی درباره سانسور صحنه تجاوز اما باید دلیلی برای انتخاب چنین فیلمنامه ای برای پخش در ماه مبارک رمضان پیدا کنند.