عراقچی: بر سر یمن حاضر به مذاکره هستیم/ کوشکی: دولت به دنبال متقاعد کردن نظام برای برجام منطقه‌ای است/دولت در مورد موشک ها مذاکره کرده است/ بهشتی پور: ایران مشکلی برای مذاکره در مورد یمن ندارد

سرویس بین الملل فردا؛ جعفربرزگر: هفته گذشته عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما در مورد مذاکره با اروپایی‌ها برای ادامه دادن برجام صحبت کرد. او در این برنامه با عدول از صحبت‌های پشین مقامات دولت و همچنین خط قرمز نظام یعنی مذاکره در مسائلی به جز هسته‌ای با اروپایی‌ها اعلام کرد با اروپایی سر موشکی و منطقه مذاکره نخواهیم کرد اما در مورد یمن حاضر به گفتگو هستیم. این سخن در حالی از سوی عراقچی مطرح شد که کشور های اروپایی با متهم کردن ایران به مداخله در امور کشور‌های خاورمیانه به دنبال محدود کردن حمایت ایران از محور مقاومت هستند از این رو مقامات کشورمان در صحبت‌های مختلف خودشان اعلام کرده اند که در این مسائل مذاکره نخواهیم کرد. حالا که عباس عراقچی اعلام کرده است سر مسائل یمن مذاکره خواهیم کرد با توجه به سابقه بد عهدی اروپایی‌ها پرسشی که در این میان قابل طرح است این است که آیا این مذاکرات هم به سرنوشت مذاکرات هسته‌ای منتهی خواهد شد یا نه دولت خواهد توانست در این مذاکرات منافع ملی کشورمان را حفظ کند. در این زمینه در گفتگو با دکتر کوشکی استاد مطالعات منطقه‌ای دانشگاه تهران و دکتر بهشتی پور کارشناس مسائل بین المل به تحلیل این مذاکرات پرداخته ایم.

دولت به دنبال برجام منطقه ای است دکتر صادق کوشکی استاد مطالعات منطقه ای دانشگاه تهران در تحلیل مذاکرات ایران با اروپایی در مورد کشور یمن به فردانیوز گفت« دولت به طور جدی به دنبال پذیرش برجام‌های موشکی و منطقه‌ای است. تصمیم آن هم برای الان نیست. تصمیم آن از ابتدای روی کار آمدن آقای روحانی گرفته شده است و آن مقطعی که آقای روحانی بیان می‌کردند که آمریکا کدخدای جهان است و ما باید با کدخدا ببندیم، این را می‌دانستند که بستن با کدخدا یک پروسه است و این گونه نیست که صرف ابراز تمایل و علاقه دولت ایران موجب پذیرش از سوی آمریکایی‌ها شود. یعنی این را پیش فرض می‌دانستند که ایران باید تغییرات جدی و بنیادینی در ساختار خودش بدهد تا اینکه آمریکا و کدخدای جهان ایران را بپذیرد. این نکته به اشکال متفاوتی بیان شده است. مثلا آقای روحانی در آخرین مناظره‌ای که در سال96 به طور زنده از تلویزیون پخش شد به صراحت این را بیان کردند که مردم به من کمک کردید برجام هسته‌ای را پذیرفتم به من رای دهید تا برجام‌های دو و سه را هم بتوانیم داشته باشیم. آقای ظریف بعداز برجام هسته ای، در مورد برجام‌های دیگر صحبت کردند. معاون سیاسی نهاد ریاست جمهوری در فروردین سال 94 در مصاحبه‌ای که با روزنامه ایران داشتند به صراحت این را بیان کردند که برجام هسته‌ای پله‌ای از یک نردبان است که انتهای آن به عادی سازی روابط ایران و آمریکا می‌انجامد و ما بعد از برجام هسته‌ای باید سایر پله‌های برجام را هم طی کنیم. حالا هم نگاه کنیم، دوستان هم بحث موشکی را مذاکره کردند و هم مسائل منطقه‌ای را اعلام کردند که مذاکره می کنند. واقعیت این است که دولتی ها به طور جدی دنبال این هستند که برجام دو و سه را در حوزه مباحث موشکی و منطقه‌ای مطرح کنند.» دولت به دنبال فشار آوردن به نظام برای پذیرش برجام منطقه ای است کوشکی در پاسخ به این سوال که در قبال این رویکرد دولت، نظام چه واکنشی باید داشته باشد هم گفت«دولت به دنبال این است که به نظام فشار بیاورد تا مثل برجام هسته‌ای نظام را متقاعد کند. در این امر دولت به دنبال استفاده از اهرم افکار عمومی برای فشار آوردن به نظام است. در این مورد می توانند به مواردی چون شورش‌های دی ماه سال 96، بحث دراویش ،بحث اعتصاب کامیون داران در اردیبهشت امسال و.. این‌ها همه حلقه‌هایی هستند که دولت از این‌ها استفاده می‌کند تا به نظام فشار بیاورد تا نظام را مجبور به پذیرش برجام منطقه‌ای و هسته‌ای کند.» در مورد موشک ها دولت مذاکره کرده است استاد دانشگاه تهران در مورد مذاکرات موشکی هم معتقد است« در مورد موشک ها مذاکره کردند. دو دوره مذاکره کرده اند. آقای عراقچی این را اعلام کردند البته گفتند مذاکره نکردیم بلکه با اروپایی ها در مورد موشک ها گفتگو کرده ایم»

‌مشکلی با مذاکره بر سر یمن نداریم حسین بهشتی پور کارشناس مسائل بین الملل هم در تحلیل سخنان عراقچی به فردا نیوز گفت« اولا که مسائل دفاعی و موشکی هیچ ربطی به یمن ندارد. چون ایران تاکید دارد که این موشک‌ها را خود ارتش یمن درست می‌کند و استفاده می‌کند و هر جایی که دوست دارد شلیک می‌کند و ربطی به ایران ندارد. نکته دوم، ایران تاکید دارد راجع به توان دفاعی مذاکره نمی‌کند، ولی راجع به یمن و آینده یمن چرا»

ما در چهارچوب اتهام بی ثبات سازی مذاکره نمی کنیم بهشتی پور در مورد لزوم این مذاکرات هم گفت« اروپاهایی یک چیزی درست کرده اند به اسم بی ثبات سازی و ایران را متهم به بی ثبات سازی می کنند در واقع یکی از کار های خوب غربی ها که متاسفم بگویم خوب، اما خوب وقتی دشمن هم کار خوب انجام می‌دهد باید گفته شود این است که غربی‌ها در واژه سازی بسیار موفق هستند. یکی از تکنیک هایشان در رسانه‌ها مفهوم سازی است. مثلا چندین سال است ما را در پرونده هسته ای سر کار گذاشته اند، در حالی که این پرونده سازی هسته‌ای بوده است. می‌خواهند شبهه ایجاد کنند که ایران تخلفی کرده است و پرونده‌ای هم برای او تشکیل داده ایم. یک واژه‌ای هم که دو سه سال اخیر وضع کرده اند بی ثبات سازی منطقه است. می‌گویند ایران عامل بی ثبات سازی در منطقه شده است. در حالی که ایران کمک کرده است داعش در عراق و سوریه سرکوب شود و این در جهت ثبات و امنیت منطقه است. ولی می‌گویند ایران عامل بی ثباتی است پس این چیزی که اروپایی‌ها می‌گفتند و ایران می‌گفت من مذاکره نمی‌کنم، راجع به بحث بی ثبات سازی است و در آن چارچوبی که اروپایی‌ها تعریف می‌کنند. ولی اینکه آقای عراقچی و ایران می‌گوید راجع یمن این است که ایران مستقیما با عربستان گفتگو کند. ایران طرفدار حل مساله یمن از طریق مذاکره است.» ایران در مورد یمن به دنبال مذاکرات منطقه ای است نه فرا منطقه ای بهشتی پور با اشاره به پیشنهادات ظریف در مورد یمن گفت« آقای ظریف 4 بند پیشنهاد در مورد یمن داده است. اولا آن چیزی که اروپا و آمریکا بی ثبات سازی می‌گویند در چارچوب کل منطقه است نه فقط مساله یمن. دو اینکه ایران می‌گوید در مورد یمن مشکل فقط به وسیله یمنی‌ها باید حل شود و اینکه فوقش ایران و عربستان ، امارات و قطر و کشور‌های منطقه که تحت تاثیر این بحران قرار دارند بیایند و کمک کنند به اینکه این بحران حل شود پس چارچوب آن منطقه‌ای است و نه فرا منطقه‌ای و ثانیا محور اصلی آن خود یمنی‌ها هستند اعم از دولت غیر قانونی منصور که بیش از سه سال است از دوره ریاست جمهوری او گذشته است که هنوز خود را رئیس جمهور می‌داند و چه حوثی‌ها و انصارالله و ... این مذاکراتی که آقای عراقچی می‌گوید طرحی است که آقای ظریف در 4 بند داده است، راجع به حل مساله یمن و موضوع آن در مورد یمن است عربستان ، امارات و ایران می‌تواند در آن نظارت داشته باشد و به حل مساله کمک کنند.» برجام ربطی به مسائل منطقه ندارد این کارشناس مسائل بین الملل با انتقاد از کسانی که لفظ برجام منطقه ای را به کار می برند گفت«برجام یعنی برنامه جامع همکاری‌های دو طرف و اصلا ربطی به مباحث منطقه‌ای ندارد. اروپایی‌ها که می‌گویند مذاکره کنیم، در چارچوب همان مفهوم بی ثبات سازی خودشان است. این چیزی که ایران می‌گوید مبتنی بر همکاری همه طرفین برای حل بحران منطقه است. ببینید ایران در حالی متهم به بی ثبات سازی منطقه می شود که با دعوت دولت های خود عراق و سوریه برای مقابله با داعش حضور یافته است پس نمی توان ایران را به سلطه طلبی متهم کرد. این مذاکراتی هم که آقای عراقچی مطرح کرده پذیرش اتهامات اروپایی ها نیست بلکه همکاری با طرف های درگیر در بحران برای کاهش بحران است»