کلبههای شناور یا حلبیآباد در تالابهای گیلان!
طرح کلبههای شناور، تالابهای گیلان را هدف قرار داده و این کار با مجوز مدیرکل محیط زیست استان گیلان انجام میگیرد در حالی که طبق نص صریح قانون هرگونه فعالیت گردشگری در این مناطق ممنوع است.
خبرگزاری مهر: هر بار که از کشاورزی و صنعت به عنوان تهدیداتی علیه محیط زیست یاد شده، گردشگری پایدار را جایگزینی برای معیشت جوامع محلی عنوان کردهاند، اما اکنون فعالان محیط زیست از تهدید تالابها و مناطق حفاظت شده استان گیلان با گردشگری ناپایدار و در قالب کلبههای شناور بر تالابها خبر میدهند.
طبق قانون صراحتاً هرگونه فعالیت گردشگری در این مناطق تخلف است و صدور مجوز این فعالیت راه را برای ورود سازمانهای نظارتی برای برخورد با دستگاه صادرکننده مجوز غیرقانونی باز میکند
طرح کلبههای شناور که نخستین بار با حضور استاندار گیلان در تالاب استیل به طور آزمایشی رونمایی شد، اکنون نامش با تالابها و آببندانهای گیلان گره خورده و حتی مناطق حفاظت شده و پناهگاههای حیات وحشی همچون تالاب امیرکلایه را هدف قرار گرفته است. این در حالی است که قانون تصریح کرده طرحهای گردشگری در مناطق چهارگانه تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست ممنوع است مگر در زون تفرجی پارکهای ملی. میخواهیم حلبیآباد انزلی را ساماندهی کنیم
مدیرکل محیط زیست استان گیلان میگوید: بحث کلبههای شناور بیشتر در آببندانها مطرح است و آنچه که قرار است در مناطق تحت مدیریت ما باشد براساس مطالعات طرح تفصیلی جامع مشاور عمل خواهد شد. از جمله ظرفیت پارک ملی بوجاق شناسایی شده و مطالعاتی هم داشته است.
قربانعلی محمدپور تصریح میکند: آنچه از طرف فعالان محیط زیست مطرح شده در تالاب استیل بوده است. یک سازهای به نام کلبه شناور به صورت پایلوت آوردند که خود این کلبه از نظر فنی مشخصاتش مورد تاکید استاندار بود. مطمئنا ایراداتی که وارد کردند وجود دارد، اما قرار است کنار تالاب باشد و داخل منطقه قرار نمیگیرد. بیشتر به عنوان کلبه شناوری است که به صورت مدل اتخاذ شده و نیاز به اصلاح دارد.
وی در خصوص نقاطی که قرار است این طرح اجرا شود میگوید: بحث کلبههای شناور بیشتر در حوزه آببندانها و تالاب انزلی و در خارج از مناطق تحت مدیریت قرار است اتفاق بیفتد. درواقع ما دنبال آن هستیم که کسانی که قبلا به عنوان گردشگری و صیادی آلاچیقهایی در سطح تالاب انزلی داشتند یا مکانهایی که از قبل به عنوان اسکله قایقرانی در بحث گردشگری فعالیت میکردند را از این حالت حلبیآبادی که به ویژه در حوزه تالاب انزلی بوده است خارج کنیم و ساماندهی کنیم. برای این کار هم فکر کنم همراهی خوبی بین همه دستگاهها علی الخصوص محیط زیست هست که بتوانیم با تلاش و حمایت شخص استاندار از این وضعیتی که امروز به صورت ناهنجار در حوزه تالاب انزلی میبینیم در بیاوریم و اینها را برای همیشه جمع کنیم و سازههای چوبی و بومی که با فرهنگ مناطق ما سازگار هست آنجا اجرا کنیم.
فقط در پارک ملی بوجاق، چون پارک ملی هست از نظر قوانین ما میتوانیم در زون سه و چهار یعنی زوم تفرج گسترده و متمرکز به میزان ده درصد گردشگری داشته باشیم. قانون به صراحت میگوید در سایر مناطق شما نمیتوانید گردشگری دایر کنید
مدیرکل محیط زیست استان گیلان در پاسخ به اینکه آیا ملاحظات زیست محیطی در این طرح در نظر گرفته میشود یا نه تأکید میکند: شخص استاندار و دستگاههای اجرایی استان در این زمینه با محیط زیست کاملا هماهنگی و همراهی لازم را دارند تا ان شالله بتوانیم با تعاملی که ایجاد خواهیم کرد وضعیت نابه سامانی که در طول چندین دهه در سطح تالابها اتفاق افتاده را ساماندهی کنیم.
پنهانکاری در جزییات طرح کلبههای شناور
با این حال روایت فعالان محیط زیست از این طرح با آنچه محمدپور میگوید متفاوت است. نخستین بار دو ماه پیش مصطفی سالاری استاندار گیلان در نشستها و گفتگویی که با رسانهها داشت از رونق گردشگری گیلان از طریق بومگردی خبر داد و گفت: میخواهیم رونق گردشگری به گیلان بیاید تا هم جلوی ویلا سازی گرفته شود و هم در زمینهایی که مردم محلی دارند و مسافران در آن خدمات میگیرند فرهنگ سنتی احیا شود. موضوعی که مورد استقبال فعالان محیط زیست هم واقع شد تا کلبههای بومگردی با معماری سنتی در روستاها ساخته شوند و مسافران از آن استفاده کنند. اما وقتی که یکی از طرحهای بومگردی استفاده از کلبههای شناور و رستورانهای شناور در تالابها و آببندانهای گیلان مطرح شد، تصویر طبیعت در آبهای گیلان به لرزه افتاد.
یک فعال محیط زیست در این باره به خبرنگار مهر میگوید: گیلان حدود ۲۰ تالاب شاخص دارد که سه تالاب انزلی و امیرکلایه و بوجاق بینالمللی هستند.
ماهان مهرو در پاسخ به این پرسش که فعالیت گردشگری قانوناً در این مناطق مجاز است یا نه تأکید میکند: فقط در پارک ملی بوجاق، چون پارک ملی هست از نظر قوانین ما میتوانیم در زون سه و چهار یعنی زوم تفرج گسترده و متمرکز به میزان ۱۰ درصد گردشگری داشته باشیم. قانون به صراحت میگوید در سایر مناطق یعنی پناهگاه حیات وحش، اثر طبیعی ملی و منطقه حفاظت شده شما نمیتوانید گردشگری دایر کنید، چون اساسا براساس ارزیابی توان اکولوژیک آنها این استعداد را نداشتهاند که زون تفرج به آنها تعلق بگیرد و بر همین اساس این عنوانها به آنها داده شده است.
وی تصریح میکند: اتفاقی که الان میافتد و طرحهای توجیهی که برای یک سری از تالابها نوشته میشود که اساساً این زونها را ندارند تخلف است.
این فعال محیط زیست نمونه میآورد: در تالاب بین المللی امیرکلایه که عنوان پناهگاه حیات وحش دارد چندی پیش بازدید انجام شده و بعد هم مجددا سرمایه گذار را دعوت کردند و بازدید کرد.
مهرو در توضیح جزییات طرح میگوید: برای این تالاب پل چوبی و رستوران و کلبههای شناور تدارک دیده اند. البته جزییات طرح هنوز اعلام نشده و اطلاع رسانی در این زمینه از جانب محیط زیست گیلان ضعیف بوده است. اگر به سایت محیط زیست گیلان مراجعه کنید در آن هیچ خبری از این موضوع نیست. یعنی اطلاع نمیدهند و اخبار را بروز نمیدهند.
وی ادامه میدهد: اتفاق بدتری که رخ داده این است که استاندار به همراه نماینده انزلی و مدیر کل محیط زیست و مدیر کل آب منطقهای در دفتر معاون وزیر نیرو جلسهای داشتند که در ۲۵ روستای اطراف تالاب انزلی که حریم شان با تالاب در تعارض است این تعارض برطرف شود و آنها بتوانند طرح هادی روستایی را در تالاب انزلی انجام بدنهد و درواقع ساخت و ساز در بستر تالاب داشته باشند!
این فعال محیط زیست میگوید: اینکه اعلام کردهاند مشکل برطرف شده گویی یعنی که تالابی که باید احیا شود، زمین هایش را هم هبه و هدیه میدهند که ساخت وساز صورت بگیرد. تاسفآور هم این است که بر اساس همه موضعگیریهایی که از جانب فرمانداران مثلا فرماندار آستارا یا لاهیجان عنوان شده تمام این اتفاقات با مجوز مدیر کل محیط زیست استان صورت میگیرد.
اکنون باید دید آیا جزییات طرح گردشگری کلبههای شناور در تالابهای گیلان منتشر میشود و تنها به نقاط خارج از مناطق تحت مدیریت سازمان محیط زیست محدود خواهد شد یا باید در سایه پنهانکاری محیط زیست گیلان شاهد رشد و جولان کلبهها در مناطقی باشیم که طبق قانون صراحتاً هرگونه فعالیت گردشگری در آنها ممنوع و تخلف است و در صورت انجام راه را برای ورود سازمانهای نظارتی برای برخورد با متخلفان باز میکند. چه متخلفانی خصوصی که به ساخت کلبهها اقدام کنند و چه متخلفان دولتی که راه را برای تالابخواری و زمینخواری تازه باز کردهاند و چشمانداز خوشایندی را پیش روی تالابهای گیلان ترسیم نمیکنند.