تنها کتابی که با همکاری ۶۰۰ نفر تدوین شد!

خبرگزاری فارس: معاون امور استان‌های ستاد همکاری‌های حوزه‌های علمیه و وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه «سند تحول آموزش و پرورش» دارو و درمان بسیاری از آسیب‌های اجتماعی کشور است، گفت: اگر سند تحول به جد پیگیری شود، نه تنها به سند‌های بی پشتوانه آمریکا و اروپا نیاز نداریم بلکه می‌توانیم بطلان و ضدانسانی‌بودن سند‌های آن‌ها را به جهانیان معرفی کنیم. وزارت آموزش و پرورش تا سالیان سال با نسخه عاریه خود از آموزش و پرورش کشور‌های غربی اداره می‌شد تا آنکه بر اساس تأکیدات رهبر معظم انقلاب، دست‌اندرکاران نظام تعلیم و تربیت دست به کار شدند و پس از بررسی‌های طولانی و با حضور کارشناسان و متخصصان متعدد، سند تحول آموزش و پرورش تدوین شد.

در سال ۱۳۹۰، سند تحول رونمایی شد و اجرای آن، کم‌کم آغاز شد، اما اکنون بعد از گذشت ۷ سال، هنوز بخش کمی از سند تحول اجرایی شده است.

رهر معظم انقلاب روز ۱۹ اردیبهشت ماه امسال در جمع فرهنگیان فرمودند: «آموزش‌وپرورش برای رسیدن به اهداف والای خود نیازمند نوسازی است و این نوسازی با تحقق سند تحول آموزش‌وپرورش، امکان‌پذیر است».

رهبر انقلاب اسلامی، تحقق سند تحول را از واجب‌ترین کار‌ها برشمردند و گفتند: «به‌رغم اقدامات انجام‌گرفته، اما گزارش‌ها نشان می‌دهد تاکنون فقط کمتر از ۱۰ درصد از سند تحول آموزش‌وپرورش تحقق یافته است».

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای تأکید کردند: «مطالبه اصلی من از آموزش‌وپروش این است که برای تحقق سند تحول، زمان‌بندی دقیقی معین و این سند اجرا شود».

در خصوص سند تحول و دلایل اجرایی شدن آن به سراغ حجت الاسلام و المسلمین حسین درودی معاون امور استان‌های ستاد همکاری‌های حوزه‌های علمیه و وزارت آموزش و پرورش رفتیم.

حجت‌الاسلام والمسلمین درودی در گفتگو با خبرنگار آموزش و پرورش خبرگزاری فارس با بیان اینکه پیگیری سند تحول بنیادین آموزش و پرورش را که از مطالبات مقام معظم رهبری زید عزه است را در دستور کار داریم، اظهار کرد: سند تحول بنیادین را می‌توانیم به سه بخش تقسیم کنیم که شامل «غنا و ارزش سند تحول»، «انتظارات سند تحول از دستگاه‌های فرهنگی کشور» و «فعالیت‌هایی که درباره سند تحول برای عملیاتی شدن آن تا این لحظه صورت گرفته» است.

وی افزود: در بخش ارزش و غنی بودن سند تحول بنیادین آموزش و پرورش همین بس که اولین مطالبه کننده‌اش مقام معظم رهبری است؛ یعنی ایشان بعد از اینکه سند تهیه و تنظیم و تدوین شد، هر ساله وقتی معلمان گرامی به خدمت معظم له مشرف می‌شوند، یکی از مطالبات ایشان ریل‌گذاری و برنامه نویسی برای سند ملی تحول آموزش و پرورش است.

تنها کتابی که در کشور به سبک گروهی با بیش از ۶۰۰ عضو تدوین شده است

حجت‌الاسلام والمسلمین درودی اضافه کرد: بیش از ۶۰۰ محقق از قشر حوزوی، دانشگاهی و معلمان فرهیخته و صاحب نظران علوم اسلامی و انسانی در این سند پروژه‌دار بودند یعنی تقریباً به جد می‌توانیم بگوییم تنها کتابی که در کشور به سبک گروهی با بیش از ۶۰۰ عضو تهیه، تنظیم و تدوین شده، این سند ارزشمند تحول بنیادین آموزش و پرورش است که در هر ۵ سال یکبار باید بازبینی شود.

وی با بیان اینکه سند تحول ۱۲ ویرایش داشته است و مبانی نظری آن ۴۵۰ صفحه است، ادامه داد: در مبانی نظری، منابعی وجود دارد که غنی بودن آن را می‌رساند که از جمله می‌توان به آموزه‌های قرآن کریم و سیره اهل بیت علیهم السلام و کتاب رجل پرور نهج البلاغه و کتاب روح نواز صحیفه سجادیه و هم چنین بیانات معمار کبیر انقلاب اسلامی و آراء و نظرات مفسرین بزرگ مانند تفسیر گرانسنگ علامه طباطبایی و منویات مقام معظم رهبری و شهیدانی همچون شهید مطهری و شهید بهشتی و اندشمندان و صاحب نظران در حوزه علوم اسلامی و انسانی اشاره کرد.

پیروی از «مبانی سند تحول» بسیاری از آسیب‌های اجتماعی را دفع می‌کند

معاون امور استان‌های ستاد همکاری‌های حوزه‌های علمیه و وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: اهمیت سند تحول آنقدر مهم است و ارزش آن به قدری والا و بالاست که می‌توانیم بگوییم تنها سندی است که می‌تواند فهم مشترک برای تمام فعالان فرهنگی در کشور ایجاد کند، یعنی اگر مبانی نظری سند را با کسانی که در سطح کشور فعالیت‌های فرهنگی می‌کنند در میان بگذاریم و بگویم شما که فعالیت‌های فرهنگی دارید مبانی نظری‌تان را بیاورید تا با مبانی نظری سند تحول قیاس شود، یقیناً به اینجا خواهند رسید که اگر از این مبانی مهندسی شده سند تحول پیروی شود، بسیاری از آسیب‌های اجتماعی دفع و مجاری آن جراحی می‌شود.

وی افزود: در این سند ملی سر خط مبانی نظری از سوره نحل (آیه ۹۷) استخراج شده است چرا که در این آیه شریفه خداوند تبارک و تعالی، حیات طیبه را از اهداف خلقت انسان معرفی نموده است؛ البته حیات طیبه در سطح کشور ما امکان دارد به صورت جزئی، بخشی یا فردی صورت گیرد، ولی اینکه ادعا کنیم در کشورمان فعالیت‌های فرهنگی به صورت گروهی تحت عنوان حیات طیبه صورت گرفته است، باید گفت: یا کم و گسسته بوده و یا به عبارتی در برخی از بخش‌های جامعه اصلاً نداشته‌ایم؛ به همین سبب پراکندگی‌های فرهنگی و جزیره‌ای و جزیی، باعث شده محصولات به دست آمده از آنها، در بدنه جامعه بی اثر یا کم اثر باشند.

مبانی سند تحول و ۴ بخش مهم آن

حجت الاسلام و المسلمین درودی افزود: حوزه علمیه متناسب با ظرفیتش، آماده است تا در این رابطه یک سهمی را ادا کند. برای مثال افراد فرهیخته‌ای مثل آیت الله اعرافی که ناظر علمی سند هستند و هم چنین افراد برجسته‌ای که در مبانی نظری سند تحول در بخش‌های مختلف نقش آفرینی نموده‌اند و هم چنین دفتر مراجع عظام تقلید و انجمن‌های علمی حوزه در این میدان‌ها، سابقه درخشانی را در اختیار دارند که در انتظار فضای مناسب جهت مشارکت بیشتر هستند.

حجت‌الاسلام والمسلمین درودی ادامه داد: مبانی سند تحول در ۴۵۰ صفحه در چهار بخش خلاصه شده است که شامل «فلسفه تربیت در نظام جمهوری اسلامی ایران»، «فلسفه تربیت رسمی عمومی در نظام جمهوری اسلامی»، «رهنامه» و «چرخش‌های سند تحول» است ضمن اینکه در سند تحول کلیدواژه‌هایی وجود دارد که غنی بودن خودش را می‌تواند معرفی کند.

چرا باید دانش‌آموزان را ۶ ساحتی تربیت کنیم

معاون امور استان‌های ستاد همکاری‌های حوزه‌های علمیه و وزارت آموزش و پرورش به حیات طیبه در مدرسه، حیات طیبه در خانواده، حیات طیبه در جامعه و حیات طیبه در مدیریت مدارس اشاره کرد و گفت: اگر با توجه به رویکرد تربیتی سند از پیش دبستانی فعالیت‌ها آغاز شود و برای آن تعریف‌های متناسب مبانی صورت گیرد، دانش‌آموزانی که از مدارس فارغ التحصیل می‌شوند بعد از ۱۲ سال دیگر اینطور نیست که قرآن را جلوی چشمشان بگذاریم و نتوانند بخوانند، یا اینکه از آداب زندگی طیب و طاهر در آموزه‌های قرآنی غافل و محروم بوده و در رفتار اجتماعی و محاورات روزمره آنان نشانی از قرآن و عترت مشهود نباشد.

وی تصریح کرد: این موضوع جمله مرحوم سید جمال الدین اسد آبادی را به ذهن نزدیک می‌کند که "در کشور‌های اسلامی مسلمان دیدم و لکن اسلام مشاهده نکردم" و این معضل کهنه زمانی درمان می‌شود که به ۶ ساحت تربیتی سند ملی اجازه داده شود، دانش‌آموزان را ۶ ساحتی تربیت نموده تا در پایان دوره تحصیلی‌شان با آفاتی مانند بیکاری و بی تفاوتی و بی نظمی و بی‌هویتی که امروز خون جامعه را آلوده کرده درگیر نباشند.

فعالیت‌های فرهنگی از منابع دست اول برخوردار نیستند

حجت‌الاسلام والمسلمین درودی با طرح این پرسش که انتظارات سند تحول از مسئولان کشور و نهاد‌های فرهنگی دیگر وزارتخانه‌ها و دستگاه‌ها چیست، گفت: اگر مسئولان کشور و کسانی که دست اندرکاران فعالیت‌های فرهنگی هستند، نظرشان این است که شهروند نمونه و مؤمن به تمام کلمه در تراز آموزه‌های وحی و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران تربیت کنند، نیاز است که به کمک مبانی سند تحول، فهم‌های مشترک را تولید نمایند و این مهم به دست نمی‌آید مگر با قرائت ساختار سند ملی تحول آموزش و پرورش و اقدام برای برنامه‌ریزی مشترک و اجرای در قالب وحدت رویه و هم چنین در عرصه‌های ۶ گانه تربیت و زیر نظام‌های آن.

وی توضیح داد: منابع در فعالیت‌های فرهنگی نوعاً پراکنده و سطحی و مقطعی است. در حالی که منابع مهندسی شده در سند تحول از قرآن و سیره اهل بیت علیهم السلام و هم چنین ارزش‌های انقلاب اسلامی و دیگر اسناد بالادستی مانند نقشه جامع علمی کشور با حضور بیش ۶۰۰ محقق و صاحب نظر تهیه و تنظیم شده است.

معاون امور استان‌های ستاد همکاری‌های حوزه‌های علمیه و وزارت آموزش و پرورش اضافه کرد: یکی از زمینه‌های بنیادین آسیب‌های اجتماعی، مباحث فرهنگی است چرا که فعالیت‌های فرهنگی از منابع دست اول برخوردار نیستند، به دلیل آنکه از قرآن و سیره اهل بیت (علیهم اسلام) و دیگر ارزش‌ها به عنوان شعار استفاده می‌شود.

وی ادامه داد: شاید این سوال پیش آید که برخی افراد عنوان می‌کنند از قرآن و اهل بیت (علیهم السلام) بهره‌مند می‌شوند و لکن، چون کارشناس این مباحث نیستند، مبانی به‌صورت سلیقه‌ها، قومیت‌ها، قبیله‌ها و منافع حزبی تعریف می‌شود؛ یعنی برای برآورده کردن حاجت کسانی که برپا کنندگان مباحث فرهنگی هستند، صورت می‌گیرد، نه برای تقرب الی الله و دست یازیدن به مراتب حیات طبیه که قرآن در سوره نحل وعده آن را داده است.

لزوم ایجاد وحدت رویه در بحث مبانی و ارتباط با منابع برای فعالیت‌های فرهنگی کشور

معاون امور استان‌های ستاد همکاری‌های حوزه‌های علمیه و وزارت آموزش و پرورش اضافه کرد: بر این اساس سندملی تحول آموزش و پرورش انتظار دارد که ابتدا هر فعال فرهنگی منابع فعالیت خود را مشخص کند بعد به مبانی بر آمده از منابع اقدام نموده و سپس قانونگذاری و برنامه‌ریزی داشته باشند.

وی به ذکر مثالی پرداخت و گفت: مثلاً در مناسب‌های ملی و مذهبی کشور فعالیت‌های فرهنگی لازم و زیادی انجام می‌شود، ولی گاهی اوقات یک نوع مذمت‌هایی را این فعالیت‌ها به خودشان اختصاص می‌دهند که علتش را باید در منابع و مبانی نظری کارشناسان آن‌ها جستجو کرد.

حجت الاسلام و المسلمین درودی تصریح کرد: انتظار سند تحول بنیادین آموزش و پرورش از دلسوزان برای نظام تعلیم و تربیت این است که در بحث مبانی و ارتباط با منابع، برای فعالیت‌ها و برنامه‌های فرهنگی کشور یک وحدت رویه‌ای ایجاد شود و این مهم امکان پذیر نیست مگر با عملیاتی شدن سند تحول بنیادین.

باید به سند تحول آموزش و پرورش اولویت اول داده شود

وی با بیان اینکه انتظار دیگر سند تحول این است که پشتوانه‌ای برایش چاره اندیشی شود که از جایگاه و شأن عملیاتی برخودار شود، گفت: اگر قرار است سند ملی تحول آموزش و پرورش عملیاتی شود باید به آن اولویت اول داده شود نه اینکه از اولویت یکی مانده به آخر برخوردار باشد؛ چراکه در تعریف اولویت آمده، بخش اول "همکاری" بخش دوم "هم افزایی" و بخش سوم "همخوانی" است و اگر این مثلث سه ضلعی ایجاد نشود یعنی اولویت نیز ایجاد نشده است.

معاون امور استان‌های ستاد همکاری‌های حوزه‌های علمیه وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: انتظار سند تحول این است که اگر قرار است در کشور فعالیت‌های فرهنگی صورت گیرد منابع آن سند تحول باشد یا اگر اندیشمندانی نسبت به سند ملی تحول نظرات تکمیلی و یا ترمیمی و هم چنین تعویضی دارند باید به مسئولین امر ارجاع داده و از انتقادات بدون پیشنهاد پرهیز کنند.

ایجاد ۳۲ کمیته همکاری حوزه‌های علمیه و آموزش و پرورش در ۳۲ استان کشور

حجت الاسلام و المسلمین درودی با اشاره به اقداماتی که در رابطه با فعال‌سازی سند تحول صورت گرفته است، گفت: برای عملیاتی شدن سند تحول، ستادی تحت عنوان ستاد همکاری‌های حوزه‌های علمیه و وزارت آموزش و پرورش تشکیل شده است که این ستاد ۱۰ سال عمر دارد و حدود دو سال است که به صورت برنامه محور وارد برنامه‌های مصوب وزارت آموزش و پرورش شده است.

وی با بیان اینکه برنامه‌های بر آمده از ۴ کارگروه تخصصی ستاد همکاری توسط وزارت آموزش و پرورش مصوب و به کل مدارس کشور ابلاغ می‌شود، افزود: برای این کار در هر استان، کمیته همکاری تشکیل داده‌ایم یعنی ستاد همکاری در ۳۲ استان کشور، ۳۲ کمیته همکاری دارد؛ این کمیته‌های همکاری به این دلیل تشکیل شده است تا افرادی که کار‌های فرهنگی در استان‌ها و شهرستان‌ها انجام می‌دهند در کنار همدیگر از یک مجموعه علمی - پژوهشی با ضمانت بر خودار باشند و در بحث اجرا از یک صف متحد و یک صدای واحد استفاده کنند.

معاون امور استان‌های ستاد همکاری‌های حوزه علمیه و وزارت آموزش و پرورش به اعضای این ستاد اشاره کرد و گفت: این کمیته ۱۱ عضو ثابت دارد که رئیس کمیته، نماینده محترم، ولی فقیه و امام جمعه استان و نایب رئیس آن، مدیرکل آموزش و پرورش هستند؛ و هم چنین اعضای ثابت آن عبارتند از: رئیس حوزه علمیه برادران، رئیس حوزه علمیه خواهران، مدیرکل اوقاف و امور خیریه، مدیرکل دفتر تبلیغات اسلامی، رئیس دانشگاه فرهنگیان و رئیس اتحادیه انجمن‌های اسلامی و دو معاون مدیر کل و معاون پرورشی و فرهنگی که به عنوان دبیر کمیته همکاری است و هر دو ماه یکبار در استان با دستور کار مشترک شرکت می‌کنند.

وی ادامه داد: محور نشست کمیته‌های همکاری در استان‌ها، منویات مقام معظم رهبری و سیاست‌های ابلاغی معظم له به آموزش و پرورش و هم چنین سند ملی تحول بنیادین است که نیز از مطالبات مهم مقام معظم رهبری است.

اگر سند تحول به جد پیگیری شود به سند‌های بی‌پشتوانه آمریکا و اروپا نیاز نداریم

حجت الاسلام درودی اضافه کرد: برای اینکه سند تحول عملیاتی شود به این کمیته‌ها برنامه داده شده است که با ۳ عنوان و ۲۳ زیر برنامه است که ۱۳ برنامه در سطح ستاد پیگیری می‌شود ۱۰ برنامه در استان‌ها و هفت برنامه در شهرستان‌ها پیگیری و نظارت می‌شود.

وی تصریح کرد: اگر سند تحول به جد پیگیری شود و سند‌های بالادستی به کمک آن بیایند، ما نه تنها به سند‌های بی پشتوانه آمریکا و اروپا نیاز نداریم بلکه می‌توانیم بطلان سند‌های آن‌ها و نقاط ضعف و ضد انسانی آن‌ها را به جهانیان معرفی نموده و مردم آزاده جهان و علاقه‌مند به فطرت را از اسناد انسانی و الهی خودمان مطلع کرده و آن‌ها را بهره‌مند بسازیم.

چه زمانی می‌توانیم جامعه صالح داشته باشیم؟

معاون امور استان‌های ستاد همکاری‌های حوزه‌های علمیه و وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: اگر سند تحول بر اساس منویات مقام معظم رهبری اجرا شود، می‌توانیم آموزش و پرورش را غنی کنیم و جامعه صالح داشته باشیم و تمدن اسلامی را در کشور خودمان اول به نمایش بگذاریم و سپس شهروندانی در تراز آموزه‌های قرآنی و نظام مقدس جمهوری اسلامی تربیت کنیم؛ در این صورت تمدن اسلامی خودجوش به دیگر کشور‌ها صادر خواهد شد.

وی ادامه داد: در حال حاضر در برخی مدارس کشور شاهد هستیم که توانسته‌اند بخش‌هایی از سند تحول را در کف مدارس، خانواده‌ها و جامعه به نمایش بگذارند؛ در این مدارس رفتار‌های دانش‌آموزان در سفر‌های استانی و شهرستانی ستاد همکاری واقعاً دیدنی و مورد رضایت والدین و مسئولان آموزشگاه‌ها و امید بخش گزارش شده است.

مدرسه صالح دارای ۷ شاخصه است

حجت الاسلام والمسلمین درودی گفت: باید سند تحول را به گونه‌ای عملیاتی کنیم که از مسئولان رده اول فرهنگی در سطح کشور تا کف مدارس بتوانند به صورت یک زنجیره پیونددار و پیوسته جریان سازی نموده تا برای شهروندان داخلی و میهمانان خارجی چشم نوازی کند.

وی با بیان اینکه در صورت اجرای سند تحول می‌توانیم مدرسه صالح داشته باشیم، افزود: مدرسه صالح در سند تحول دارای ۷ شاخصه است و یکی از شاخصه‌های مهم این است که در آموزشگاه، عدالت و احسان باشد.

بسیاری از پژوهش‌های زیربنایی حوزه‌های علمیه در برخی کتابخانه‌ها خاک می‌خورد

معاون امور استان‌های ستاد همکاری‌های حوزه‌های علمیه و وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: برای اینکه بتوانیم مدرسه‌ای را با شاخصه عدالت و احسان اداره کنیم نیاز به پژوهش‌های زیربنایی حوزه‌های علمیه است که الان بسیاری از آن‌ها در برخی کتابخانه‌ها خاک می‌خورد. یا بسیاری از نظرات و پژوهش‌های فرهنگیان و دانشگاهیان خصوصا دانشجویان دانشگاه فرهنگیان که باید به کمک سند تحول بیاید.

وی به بررسی سیره شهدا در سند تحول اشاره کرد و گفت: برخی می‌گفتند سند تحول آموزش و پرورش خیلی ایده‌آل و ایده ئولوژیک و آسمانی و عرشی نگارش شده است. برای اینکه اثبات کنیم این سند ملی عملیاتی و رئالیسم و کاربردی است، تصمیم گرفتیم یک برنامه تدریس وصیت نامه نورانی شهدا را به آن پیوند بزنیم.

حجت الاسلام و المسلمین درودی با بیان اینکه رزمندگان اسلام به جبهه رفتند تا حیات طیبه را کشف کنند و به همین سبب گفته می‌شود ۸ سال دفاع مقدس نه ۸ سال جنگیدن، افزود: برای اینکه به گوش برنامه‌ریزان و فعالان عرصه فرهنگ برسانیم که سند تحول دارو ودرمان بسیاری از آسیب‌های اجتماعی کشور است، بررسی و تدریس سیره شهدای عزیز را در منابع نظری سند و هم چنین در جوار بخش‌های ۴ گانه آن در دستور کار قرار داده ایم که آثار و برکاتی هم در پی داشته است.