لاریجانی در تله ۳ قطبی؟

روزنامه خراسان: برخلاف سال گذشته که در یک فضای تقریبا آرام، علی لاریجانی توانسته بود برای دهمین سال پیاپی به ریاست مجلس شورای اسلامی تکیه بزند، امسال، اما زمزمه‌ها از اختلاف نظر‌های فراکسیونی درباره ریاست وی به گوش می‌رسد تاجایی که برخی پیش بینی می‌کنند امسال حتی اگر لاریجانی برای یازدهمین سال در بهارستان بر کرسی ریاست تکیه بزند، آرای او ریزش خواهد داشت. ریزشی که البته از سال گذشته آغاز شده است. لاریجانی در سال اول مجلس دهم هرچند برای هیئت رئیسه موقت مجلس در رقابت با محمدرضا عارف ۱۷۳ رای کسب کرد و رئیس موقت مجلس دهم شد، اما یک روز بعد در جریان رای گیری برای ریاست دایمی سال اول مجلس دهم، در رقابت با مصطفی کواکبیان ۲۳۷ رای گرفت. با این حال در سال گذشته که دومین سال مجلس دهم بود، اختلاف‌های برخی نمایندگان طیف اصولگرایی و نیز نارضایتی برخی اصلاح طلبان سبب شد تا آرای لاریجانی به ۲۰۴ رای برسد. روندی که زمزمه‌های فراکسیونی مجلس نشان می‌دهد امسال نیز او را دچار ریزش آرا خواهد کرد. این که آرای لاریجانی چقدر کاهش یابد بستگی به قدرت لابی فراکسیون مستقلین مجلس (که فراکسیون نزدیک به لاریجانی است) دارد. جایی که این فراکسیون لاریجانی را «خط قرمز» خود اعلام کرده است. عنوانی که تا پیش از این برای انتخابات هیئت رئیسه به کار برده نمی‌شد و شاید نشان از نگرانی این فراکسیون درباره آرای لاریجانی دارد. آرایش فراکسیونی مجلس چگونه است؟ تا این جای کار و براساس اطلاعاتی که طی یک هفته اخیر از نشست‌های فراکسیونی مجلس منتشر شده، در ظاهر شاهد حضور ۳ لیست از ۳ فراکسیون امید، مستقلین و ولایی خواهیم بود. ظاهرا هر ۳ فراکسیون برای همه پست‌های هیئت رئیسه از جمله ریاست مجلس گزینه دارند. موضوعی که باعث می‌شود انتخابات هیئت رئیسه مجلس ۳ قطبی شود؛ اتفاقی که اگر رخ دهد جایگاه لاریجانی را با، اما و اگر مواجه می‌کند. این را حشمت‌ا... فلاحت‌پیشه نماینده اسلام آباد غرب هم تایید می‌کند: «ریاست ایشان زمانی تثبیت نمی‌شود که انتخابات سه قطبی شود. اگر انتخابات ریاست مجلس ۳ قطبی شود در این شرایط امکان دارد که آقای لاریجانی رایش به خطر بیفتد، ولی در انتخابات دو قطبی حتما ایشان رئیس خواهند شد.» او درباره تغییراتی که گفته می‌شود در هیئت رئیسه باید انجام شود به روزنامه اعتماد می‌گوید: «تغییر باید بر اساس برنامه باشد، اما من کسی را ندیدم که برنامه بدهد و بگوید که مجلس را به جایگاه واقعی اش نزدیک می‌کند.» فراکسیون امید چه می‌کند؟ نمایندگان اصلاح طلب که با فراکسیون امید در مجلس دهم حضور دارند، پس از آن که در سال ۹۵ در نخستین سال نتوانستند محمدرضا عارف را رئیس مجلس دهم کنند و او با ۱۰۳ رای از لاریجانی شکست خورد، در سال دوم به رقابت با لاریجانی وارد نشدند. با این حال گلایه‌های یک سال اخیر اصلاح طلبان از برخی تصمیم‌های مجلس ظاهرا آن‌ها را مصمم کرده که یک بار دیگر با رئیس ۱۰ ساله بهارستان رقابت کنند. در همین زمینه، خبرگزاری مهر دو روز پیش به نقل از یکی از اعضای فراکسیون امید نوشت: «کمیته بررسی انتخابات هیئت رئیسه مجلس فراکسیون امید در جلسه اخیر خود بر معرفی محمدرضا عارف به عنوان نامزد این فراکسیون برای انتخابات هیئت رئیسه مجلس به اجماع رسیده است و مسعود پزشکیان و الیاس حضرتی از گزینه‌های فراکسیون امید برای نامزدی ریاست مجلس هستند.» خود عارف نیز بر خلاف سکوت‌هایی که عموما از وی سراغ داریم این بار تلویحا برای رقابت با لاریجانی اعلام آمادگی کرده است. او سه روز پیش گفته بود: «موضع ما، موضع جمعی است و من هم به عنوان یک فرد از فراکسیون امید هر تصمیمی که گرفته شود، می‌پذیرم و موظف به اجرای آن هستم.» هرچند در این فراکسیون از پزشکیان نیز به عنوان یک گزینه جدی برای نامزدی پست ریاست مجلس نام برده می‌شود. اگر عارف یا یک گزینه مقتدر از فراکسیون امید، نظیر پزشکیان وارد عرصه رقابت با لاریجانی شود احتمال این که بتواند آرای معتنابهی را به خود اختصاص دهد سخت است، اما خیلی دور از ذهن نیست؛ حتی بیشتر از ۱۰۳ رای عارف در سال ۹۵. موضع فراکسیون ولایی در طیف اصولگرایان برخی نمایندگان نزدیک به پایداری، جزو مخالفان همیشگی لاریجانی هستند. این افراد شاید در سال‌های اول و دوم به لاریجانی رای داده باشند، اما در پی برخی تصمیم‌های هیئت رئیسه درباره برخی طرح‌ها و لوایح همچون رسیدگی به اموال نامشروع مسئولان و لوایح جنجالی اخیر که آن را مرتبط با FATF می‌دانند، به لاریجانی نقد جدی دارند؛ بنابراین اگر فراکسیون ولایی به یک گزینه قابل اعتنا برای ریاست مجلس برسد، خیلی بعید نیست که این گزینه بتواند رای قابل توجهی بگیرد. آرایی که قطعا از حدود ۷۰ رای کمتر خواهد بود، اما می‌تواند آرای لاریجانی را با ریزش جدی مواجه کند. در این طیف ابتدا احتمال نامزدی حاجی دلیگانی مطرح شد، گزینه‌ای که چندان رای آور نیست و رقیبی از پیش شکست خورده مقابل لاریجانی است. با این حال شاید گزینه‌هایی همچون حاجی بابایی را بتوان قابل اعتنا دانست، به این شرط که همه طیف‌های اصولگرایی بخواهند واقعا لاریجانی را با چالش مواجه کنند. خط قرمز درباره صندلی لاریجانی! با این حال در فراکسیون مستقلین که فراکسیون نزدیک به لاریجانی است شرایط متفاوت است. این فراکسیون پیشتر هم اعلام کرده بود که برخلاف نظر برخی اعضای فراکسیون ولایی از پزشکیان و مطهری راضی است و حاضر است در همراهی با فراکسیون امید، این دو نفر را به عنوان نامزد پست نایب رئیسی مجلس معرفی کند. مستقلین البته یک خط قرمز دارند؛ موضوعی که مهرداد بائوج لاهوتی سخنگوی فراکسیون مستقلین به صراحت آن را بیان می‌کند: «ما تنها یک خط قرمز در فراکسیون داریم و آن هم آقای لاریجانی است... ما بالاتر از آقای لاریجانی در مجلس برای کرسی ریاست نداریم». زمزمه‌های دستیابی تفاهم ۳ فراکسیون در دفتر لاریجانی با وجود همه این احتمالات فراکسیونی، اما یک سوی معادله را باید برای لاریجانی در نظر گرفت. جایی که او می‌تواند با تکیه بر قدرت لابی بالای خود، معادلات را تغییر دهد. شب گذشته شنیده‌هایی از رایزنی‌های جدی در دفتر رئیس مجلس با ولایی‌ها وامیدی‌ها برای دستیابی تفاهم به منظور ابقای رئیس و نواب فعلی مجلس به گوش رسید و منابع آگاه از نشست علی لاریجانی با جمعی از اعضای سه فراکسیون اصلی مجلس با موضوع انتخابات هیئت رئیسه خبردادند. اتفاقی که نشان می‌دهد باید برای مشخص شدن تکلیف نهایی ترکیب هیئت رئیسه تا جلسه بامداد چهارشنبه فراکسیون‌ها که دقایقی قبل از رای گیری برگزار می‌شود، منتظر ماند و دید آیا انتخابات مجلس به معنای واقعی کلمه سه قطبی می‌شود و کار برای لاریجانی سخت، یا بازهم دو قطبی خواهد شد و او برای یازدهمین سال ریاست مجلس را برعهده می‌گیرد؟