آشنایی با گیاه دارویی پنج انگشت

سرویس سبک زندگی فردا: این گیاه با نام اثلق یا بنجنگشت گیاهی است درختی کوچک و یا بوته‌ای، برگ ریز، به ارتفاع حدود ۱ الی ۶ متر، با بویی معطر. دارای برگ‌هایی متقابل، با دمبرگ‌های بلند، پنجه‌ای مرکب، دارای برگچه‌های پایک دار، پهنک برگچه باریک و سر نیزه‌ای با راس و قاعده نوک دار، به طول ۱٫۵ تا ۱۰ سانتیمتر و عرض ۰٫۵ تا ۲ سانتیمتر. برگچه مرکزی بلند‌تر، سبز تیره، در بالا بدون کرک و در پایین مخملی سفید، کناره‌ها دندانه دارد. مشخصات

نام فارسی پنج انگشت نام علمی Vitex agnus-castus نام‌های عمومی Chaste tree، Lilac chaste tree تیره گیاهی Verbenaceae نام تجاری Fructus Agni Casti گیاهشناسی: این گیاه با نام اثلق یا بنجنگشت گیاهی است درختی کوچک و یا بوته‌ای، برگ ریز، به ارتفاع حدود ۱ الی ۶ متر، با بویی معطر. دارای برگ‌هایی متقابل، با دمبرگ‌های بلند، پنجه‌ای مرکب، دارای برگچه‌های پایک دار، پهنک برگچه باریک و سر نیزه‌ای با راس و قاعده نوک دار، به طول ۱٫۵ تا ۱۰ سانتیمتر و عرض ۰٫۵ تا ۲ سانتیمتر. برگچه مرکزی بلند‌تر، سبز تیره، در بالا بدون کرک و در پایین مخملی سفید، کناره‌ها دندانه دار. گل آذین خوشه‌ای با شاخه‌های جانبی فراوان، به طول ۱۲ ال ۱۷٫۵ سانتیمتر. دارای گل‌های کامل، استکانی متقارن، سفید مخملی. کاسه گل دارای ۵ دندانه، استکانی به طول ۲ الی ۲٫۵ سانتیمتر. گلبرگ‌ها آبی، بنفش، زرد یا سفید، سینی شکل، پهنک گلبرگ دارای ۲ لب، لب بالایی متشکل از ۲ لوب و لب پایینی دارای ۳ لوب است. دارای ۴ پرچم، ۲ عدد بلند و ۲ عدد کوتاه که در نزدیک بالای لوله گل برگ قرار دارند. تخمدان فوقانی، کلاله دو شاخه. میوه شفت، کروی یا تقریبا کروی، به قطر ۲ الی ۴ سانتی متر و به رنگ قرمز. بخش مورد استفاده: میوه‌ی رسیده و خشک شده گیاه ChasteTreeBerries_۱۰۲۴x۱۰۲۴ موارد مصرف تاییدشده: سندرم پیش از قاعدگی و مشکلات دوران یائسگی کاربرد در طب سنتی: طبیعت آن گرم و خشک است. قابض، پاد زهر سموم، روان کننده ادرار و خون قاعدگی می‌باشد. افزایش دهنده شیر، باد شکن، ملین و گرم کننده است. نشستن در جوشانده آن برای التهاب رحم و درد آن و التهاب مقعد مفید است. ضماد آن برای التهاب طحال و میوه آن برای انسداد طحال مفید است. هفت برگ آن مسهیل قوی است. دانه خام آن سر درد می‌آورد و خواب آور است. ضمادش برای سر درد مفید است. استفاده مداوم از تخم آن باعث نازایی می‌شود. مضر کلیه و روده و مصلحش صمغ عربی می‌باشد. نحوه آماده سازی برای مصرف: ۱۰۰ گرم از میوه (محتوی ۰٫۲گرم عصاره خشک) به نسبت ۵:۱ با آب مخلوط می‌شود. موارد منع مصرف: در زمان بارداری و شیردهی مصرف آن ممنوع اشت. تداخلات دارویی: از آنجا که اثرات دوپامینرژیک (تقلید کننده اثرات دوپامین) دارد، مصرف دارو‌های آنتاگونیست دوپامین اثر این دارو را می‌کاهد. همچنین می‌تواند باعث تشدید اثر آگونیست‌های گیرنده دوپامینی شود. مصرف گیاه با دارو‌های جلوگیری کننده از حاملگی، تداخل دارد. مهمترین ترکیبات: فلاونوئید‌ها (شامل ویتکسین، ایزوویتکسین، کاستیسین، پندولتین، کریزوسپلنول D.، لوتئولین، سیناروزید و ایزورامنتین)، آلکالوئید‌ها (شامل ویتیسین)، گلیکوزید‌های ایریدوئیدی (شامل آگنوزید و آکوبین)، ترکیبات موجود در اسانس (شامل آلفا پینن، ۱و۸ - سینئول، بتا پینن و لیمونن)، اسید‌های چرب و دی ترپین‌ها. منبع: کشتزار