نحوه صحیح تکثیر و پرورش گیاه آکوبا

سرویس سبک زندگی فردا: گیاه آکوبا بومی محیط‌های مرطوب، نواحی نزدیک به رودخانه‌ها و یا مناطق سایه‌دار و صخره‌ای کشور‌های ژاپن و چین است. آکوبا، درختچه‌ای همیشه سبز به طول ۵-۱ متر است که البته به عنوان گیاهی گلدانی حدود ۱۰۰-۹۰ سانتیمتر ارتفاع می‌یابد و برگ‌هایی به طول ۸-۵ سانتیمتر و عرض ۵-۲ سانتیمتر دارد. حاشیه برگ‌ها در بسیاری از ارقام صاف است و برخی ارقام حاشیه برگهایشان دندانه‌دار می‌باشد.

مشخصات

نام فارسی آکوبا نام لاتین Spotted Laurel نام علمی Aucuba Japonica خانواده Garryaceae

گیاهشناسی: گیاه آکوبا بومی محیط‌های مرطوب، نواحی نزدیک به رودخانه‌ها و یا مناطق سایه‌دار و صخره‌ای کشور‌های ژاپن و چین است. آکوبا، درختچه‌ای همیشه سبز به طول ۵-۱ متر است که البته به عنوان گیاهی گلدانی حدود ۱۰۰-۹۰ سانتیمتر ارتفاع می‌یابد و برگ‌هایی به طول ۸-۵ سانتیمتر و عرض ۵-۲ سانتیمتر دارد. حاشیه برگ‌ها در بسیاری از ارقام صاف است و برخی ارقام حاشیه برگهایشان دندانه‌دار می‌باشد. برگ برخی از انواع این گیاه به رنگ سبز هستند، اما برخی دیگر انواع لکه‌های زرد رنگی بر روی پهنه برگ دارند که آنرا تبدیل به گیاهی بسیار زیبا کرده است. برخی از ارقام این گیاه به دلیل طرحدار و رنگین بودن برگسار شبیه برخی از انواع گیاه کروتون می‌باشند. گیاهان نر و ماده این گیاه از هم جدا هستند. گل‌ها ۸-۴ میلیمتر قطر و چهار عدد گلبرگ ارغوانی رنگ دارند و ۳۰-۱۰ عدد از گل‌ها در گل آذین از نوع گرزن (گل آذین گرزن نوعی گل آذین است که در ان گل انتهایی زودتر از گل‌های پایینی محور گل آذین باز می‌شوند مثل گل آذین سیب) شکوفا می‌شوند. هر دو نوع نر و ماده برگ‌های زینتی دارند. اگر گیاهان نر و ماده در نزدیکی یکدیگر باشند و گل‌های ماده بارور شوند میوه‌هایی قرمز رنگ و به قطر ۱ سانتیمتر در فصل پاییز تولید می‌شود.. قسمت‌های مختلف این گیاه سمی است و نباید مصرف شود. آبیاری: این گیاه تا حدودی می‌تواند خشکی را به خوبی تحمل کند، اما برای رشد بهینه نباید به گیاه خشکی داد و می‌بایست رطوبت بستر کاشت را تامین نمود. بنابرای سطح گلدان را بررسی کنید و زمانی که متوجه شدید تا حدودی رطوبت خود را از دست داده است گیاه را آبیاری نماید. هیچ موقع نباید بستر کاشت اوکوبا خیس و غرقابی شود. آبیاری را در طی فصول سرد مقداری کاهش دهید تا خاک غرقابی نشود. نور: گیاهان گلدانی آکوبا را باید در مکانی روشن و پر نور، اما به دور از نور مستقیم آفتاب نگهداشت. تابش نور مستقیم آفتاب بخصوص در طی روز‌های گرم تابستان و یا عصرهنگام در فصل زمستان موجب سوختن و سیاه شدن برگ‌ها می‌شود و برگ‌های جوان به این مسئله حساس‌تر هستند. وجود سایه موجب رشد انبوه گیاه می‌شود. دما: این گیاه در دمای ۷ ال ۱۸ درجه سانتیگراد رشد می‌کند و حتی تا دمای ۱۵- درجه سانتیگراد را هم تحمل می‌کند. گیاهان گلدانی را در داخل خانه در نزدیکی منابع تولید گرما همانند گاز آشپزخانه، پکیج، بخاری یا شوفاژ قرار ندهید و در روز‌های گرم تابستان نیز از پنجره دور نگهدارید. خاک: خاک مورد نیاز این گیاه باید غنی از مواد غذایی باشد و زهکش خوبی نیز داشته باشد. برای فراهم کردن زهکش مناسب بکارگیری شن در ترکیب بستر‌های کاشت پیشنهاد می‌شود. به عنوان مثال می‌توان از یک قسمت شنبه اضافه یک قسمت خاک برگ به اضافه یک قسمت خاک رس استفاده کرد. برای کوددهی می‌توان یکبار در اوایل بهار، اوسط بهار و بار دیگر در اوایل تابستان از کود با فرمول ۶-۶-۱۲ استفاده کرد. تکثیر: از انتهای شاخه‌های جوان حاصل از رشد فصل جاری، در بهار یا تابستان قلمه به طول ۱۵ الی ۲۰ سانتیمتر گرفته می‌شود. مخلوط‌های سبک همانند یک قسمت شن + یک قسمت کمپوست و یا یک قسمت پیت موس+یک قسمت شن برای ریشه زایی قلمه‌ها مناسب هستند. می‌توان از هورمون‌های ریشه‌زایی نیز استفاده کرد. بستر کاشت را درمکانی گرم و بدور از نور مستقیم آفات قرار دهید. ریشه زایی قلمه‌ها ۶-۴ هفته طول می‌کشد. در صورت شکل گیری میوه از بذر گیاه نیز برای تکثیر آن می‌توان استفاده نمود. قبل از کاشت باید پوشش بذر را پاک کرد تا جوانه زنی آن راحت‌تر انجام شود. بذر‌ها بهتر است که قبل از کاشت در طی یک شب خیسانده و سپس به مدت ۲-۱ هفته در دمای ۳ درجه سانتیگراد نگه داشته شوند. بذر‌ها در محیطی سبک و مرطوب کاشته می‌شوند و در دمای ۲۰ درجه حدود ۳-۱ ماه جوانه زنی آن‌ها طول می‌کشد. خوابانیدن روش دیگر تکثیر است که در حدود ۱۲ ماه طول می‌کشد تا شاخه‌ای که در تماس با محیط رشد مرطوب بوده است ریشه بدهد و بتوان آنرا به عنوان گیاهی مستقل جدا کرد و در گلدان دیگری کاشت. آفات و بیماری: زنگ از جمله بیماری‌های این گیاه است که در اثر آن نقاط نارنجی، زرد و یا قهوه‌ای رنگی بر روی سطح زیرین برگ‌ها بوجود می‌آید. هوای مرطوب و یا پاشیدن قطرات آب بر روی برگسار در زمان آبیاری از جمله دلایل شیوع این بیماری است. پوسیدگی ریشه با عامل قارچی پیتیوم یا فیتوفترا با خیس و غرقاب ماندن خاک شایع می‌شود. قسمت پایه ساقه بدرنگ و چروکیده می‌شود. برگ‌ها و ساقه پژمرده و زرد رنگ و در نهایت سیاه رنگ می‌شوند و از بین می‌روند. برگ‌هایی که در نزدیکی سطح خاک قرار دارند علائم را زودتر نشان می‌دهند. ریشه‌ها سیاه می‌شود و از بین می‌روند. البته بجز عامل قارچی عوامل دیگری همانند استفاده بیش از اندازه از کود‌ها و یا غرقاب ماندن خاک به مدت طولانی از دیگر عوامل پوسیدگی ریشه این گیاه هستند.

در بیماری سوختگی جنوبی زخم‌هایی بر رو‌ی ساقه بخصوص در نزدیکی سطح خاک شکل می‌گیرد. زخم‌ها به سرعت بزرگ می‌شوند و گیاه پژمرده می‌شود. هوای گرم و دمای حدود ۲۹ درجه برای شیوع این بیماری مناسب است. لکه برگی از دیگر بیماری‌های قارچی است که در اثر فعالیت عوامل قارچی همانند آلترناریا بوجود می‌آیدو بر اثر ان لکه‌های قهوه‌ای تا سیاه رنگ بر روی نواحی مختلف برگسار بخصوص حاشیه آن‌ها شکل می‌گیرد. لکه‌ها به هم پیوسته و نواحی بزرگی را به وجود می‌آورند و در نهایت موجب ریزش برگ‌ها می‌شوند. پوسیدگی طوقه بیماری قارچی دیگری است که گاهی روی می‌دهد. این قارچ موجب از بین رفتن گیاه از ناحیه نزدیک به خاک می‌شود و این ناحیه سیاه رنگ می‌شود. بر روی ساقه نیز گاهی پوشش سفید رنگی که نشانه رشد قارچ است مشاهده می‌شود. برگ‌های گیاه پژمرده شده و گیاه از بین خواهد رفت. اگر گیاه دچار بیماری‌های قارچی شد علاوه بر کاربرد قارچشک‌های مناسب می‌بایست در اسرع وقت خاک را نیز عوض کرد و بعد از ضدعفونی کردن ریشه‌ها با قارچکش مناسب از خاک‌های ضدعفونی شده برای کاشت این گیاه استفاده کرد. شته از جمله آفات این گیاه است که از شیره آن استفاده می‌کند و عسلک ترشح می‌کند که قارچ سیاه و دوده‌ای بر روی آن تجمع کرده و به ظاهر گیاه آسیب می‌رساند.

همچنین رشد گیاه ضعیف شده و در صورت شدت حملات برگ‌ها بخصوص برگ‌های جوان بدشکل شده و خواهند ریخت. نماتد‌ها از دیگر آفات این گیاه هستند که به ریشه‌ها آسیب وارد میآورند و موجب کاهش جذب مواد غذایی و در نتیجه کاهش رشد گیاه و ظاهر بیمار ان خواهند شد. انواع کنه‌های گیاهی نیز گاهی این گیاه را مورد حمله قرار می‌دهند که به دلیل استفاده آنان از شیره گیاه، گیاه کم رشد و ضعیف شده و برگ‌های آن به خصوص در نواحی جوان، کم رنگ و بدشکل شده و ممکن است که ریزش برگ نیز مشاهده شود. برای تمامی آفات که از شیره گیاه تغذیه می‌کنند می‌بایست از سموم سیستمیک استفاده کرد. منبع: کشتزار