عملکرد قابل دفاع بورس کالا در حوزه فولاد

خبرگزاری تسنیم: خلیفه سلطان در خصوص نقش بورس کالا در ایجاد شفافیت و حذف رانت از بازار فولاد گفت: افرادی که امروز سعی دارند به بهانه‌های مختلف، بورس کالا را زیر سوال ببرند، باید اوضاع بازار فولاد قبل از تاسیس بورس کالا را به یاد بیاورند؛ در آن زمان رانت‌های زیادی در روند معاملات صنایع مختلف از جمله فولاد وجود داشت و عده‌ای کالا‌ها را در انبار‌های خود احتکار کرده و با گران فروشی ثروت اندوزی می‌کردند. در آن شرایط با صنایعی مواجه بودیم که سود نداشته و روز به روز ضعیف‌تر می‌شدند. دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد افزود: این در حالی است که وقتی ساختار بورس کالا ایجاد شد، رقابت نسبی به وجود آمد و بخش اعظم سود که پیش از این به جیب عده معدودی سرازیر می‌شد، در خود صنعت حفظ شد؛ بعد از آن بود که صنایع توانستند رشد کرده و به سودآوری مطلوبی دست یابند. به گفته این فعال اقتصادی، بورس کالا ساختار قابل دفاعی دارد و نقصان و ایراد جدی که برخی ادعا کرده اند در ساختار این بازار دیده نمی‌شود. وی نقش بورس کالا در حذف رانت، فساد و عدم شفافیت بسیار موثر دانست و گفت: شفافیتی که در بورس کالا وجود دارد در حد قابل قبول و بالای ۸۰ درصد است و ساختار توسعه‌ای بورس کالا به سمت حفظ منافع تولیدکنندگان صنایع بالادست و پایین دست است. این عضو انجمن تولیدکنندگان فولاد در کشور به ادعای مطرح شده در خصوص عرضه‌های قطره چکانی و انحصاری اشاره کرد و گفت: شرکت‌های عرضه کننده در بورس کالا همچون فولاد مبارکه به عنوان بزرگترین قطب فولادی کشور، به صورت سالانه و برنامه ریزی شده محصول خود را در اختیار مصرف کننده نهایی آن قرار می‌دهند؛ در این میان اگر بورس کالا وجود نداشت، این محصولات در بازار به تاجران عرضه شده و به کمک واسطه‌ها و البته با قیمت‌های بالاتر در اختیار شرکت‌های مصرف کننده قرار می‌گرفت. خلیفه سلطان، مکانیسم مچینگ در بورس کالا را یک نقطه قوت برشمرد و اظهار کرد: بورس مکانیسم خرید و فروش را از طریق فرآیند مچینگ و به صورت بنگاه به بنگاه ایجاد کرده و مصرف کننده یک کالا به طور مستقیم بدون حضور واسطه‌ها از تولیدکننده ماده اولیه مصرفی خود را خریداری می‌کند. بدین ترتیب، طی فرآیند مچینگ قیمت کشف شده و تولیدکننده می‌تواند محصول خود را با یک مکانیسم قیمتی مشخص بفروشد. وی معایب نبود مکانیسم مچینگ را اینگونه بیان کرد: اگر چنین فرآیندی نباشد، بین تاجر و خریدار واقعی رقابت شده و به دنبال آن دست تاجران و واسطه‌ها در بازار باز می‌شود. بطوریکه معلوم نمی‌شود کالا به دست مصرف کننده می‌رسد یا خیر و در این شرایط سود واقعی عاید تاجران و واسطه‌ها می‌شود. دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد با بیان اینکه معلوم نیست معترضان به ساختار بورس کالا واقعا از طرح این ادعا‌ها چه هدفی دنبال می‌کنند، گفت: مکانیسم مچینگ شرایط را برای مبادله کالا بین بنگاه تولیدی و بنگاه مصرف کننده فراهم می‌کند و اگر هم معایبی در آن وجود داشته باشد، با کمک و نظارت‌های شورای رقابت، سازمان بورس و وزارت صنعت، معدن و تجارت قابل رفع است. وی در پایان با تاکید بر اینکه باید با این موارد موشکافانه‌تر برخورد کرد، گفت: در محلی مثل بورس کالا که در آن سرمایه گذاری شده و به عنوان یک ساختار توسعه‌ای کشور نقش آفرین بوده، نمی‌توان به همین راحتی ساختار‌ها را زیر سوال برد. اگر برخی افراد خاص با اهدافی که هنوز مشخص نیست قصد تضعیف بورس کالا را دارند، قدری به این موضوع فکر کنند که در چنین شرایطی بنگاهی که می‌خواهد در سال هفت میلیون تن محصول بفروشد، اگر بورسی نداشتیم با چه روشی عرضه می‌کرد؛ آیا در نبود بورس کالا فساد رخ خواهد داد یا در شرایط فعلی که قیمت‌ها در بورس کشف می‌شود؟ بر همین اساس به اعتقاد بنده ضمن پذیرش و بررسی انتقاد‌های سازنده، نباید چندان به ادعا‌ها و انتقاد‌های مغرضانه و رانت جویانه توجه کرد.