آشنایی با انواع خاک برای گل و گیاه

سرویس سبک زندگی فردا: بدیهی است توده و جسمی که گیاه را نگه داشته و موتد غذایی در اختیار آن قرار می‌دهد خاک نام دارد. عناصر تشکیل دهنده خاک ذرات خاک، هوای بین ذرات و موجودات زنده اعم از میکروسکوپی یا باکتری‌ها و قابل مشاهده یا کرم‌ها و لارو و شفیره حشرات و ... هستند. بهترین تعریفی که برای خاک شده عبارت است از توده معدنی و آلی که حاوی موجودات زنده بسیاری بوده و منبع اصلی تامین آب و مواد غذایی برای گیاه است. مواد معدنی نتیجه تجزیه سنگ‌های مادری است که با تغییرات در درجه حرارت و انقباض و انبساط فرسایش پیدا می‌کنند و تبدیل به ذرات ریز خاک می‌گردند. مواد آلی خاک نتیجه تجزیه بافت‌های حیوانی و بقایای گیاهی و موجودات میکروسکوپی هستند که طی فعل و انفعالاتی کربوهیدرات‌ها (قند و نشاسته) تبدیل به اسید‌های آمینه و ترکیبات آمونیومی می‌گردد که خود برای گیاه قابل جذب هستند. نتیجه نهایی این فرایند تولید ماده سیاه رنگی به نام هوموس است که قدرت زیادی در جذب و نگهداری آب دارد و سیاه رنگ بودن خاک‌های جنگلی که نتیجه تجزیه طولانی بقایای گیاهی است به همین علت است. اگر چاله‌های نسبتا عمیق و در حدود دومتر در خاک حفر شود نیمرخی از بالا به پایین دارد که قسمت بالایی آن منطقه فعالیت ریشه است و دارای مواد آلی فراوان و رنگ آن تیره اس. این قسمت را خاک رویی می‌نامند که در هنگام بیل زدن یا شخم زدن باید مواظب بود که این لایه ارزشمند حاصلخیز با لایه زیرین جابجا نگردد، مواد غذایی این لایه به راحتی شسته شده و با خارج شدن از دسترس ریشه به طبقه پزیرین می‌رود و از این رو این منطقه را بنام لایه فرسایش مواد غذایی نیز نامگذاری کرده اند. لایه زیرین دارای رنگی روشن‌تر و بافتی سخت و سنگین‌تر است که مواد غذایی شسته شده در این منطقه قرار دارد و از دسترس ریشه خارج است. آخرین قسمت لایه سنگ‌های مادری است که فرسایش آن‌ها طبقات رویی و زیرین خاک را می‌سازد. لایه‌های خاک (جهت مشاهده بهتر روی عکس کلیک کنید) لایه‌های خاک (جهت مشاهده بهتر روی عکس کلیک کنید) مواد معدنی خاک به ترتیب کوچکی و بزرگی شامل رس و لای و شن می‌باشند که هرچه ذرات درشت‌تر می‌شوند، خاصیت شیمیایی و تبادل یون‌های عناصر در آن‌ها کمتر می‌گردد، اما در عوض خاصیت فیزیکی خاک یعنی خلل و فرج هوا در بین ذرات بیشتر می‌گردد و در نتیجه تهویه خاک و خارج شدن آب‌های اضافی در آن‌ها بهتر است. بهترین خاک چه نوع خاکی است؟ بهترین خاک خاکی است که در ان موجودات زنده مانند کرم‌ها بتوانند زندگی کنند. بدیهی است هرچه بافت خاک سبکتر و از مواد آلی غنی‌تر باشد موجودات زنده نظیر کرم‌ها نیز در آن یافت می‌گردند. این موجودات با حرکت خود در خاک حفره‌های ریزی درست می‌کنند که اکسیژن را در خود جای می‌دهند و باعث تجزیه مواد آلی می‌گردند.

انواع خاک: برحسب اینکه خاک چه ساختمانی و بافتی داشته باشد تقسیم بندی‌های مختلفی دارد. رس، شن و لای از عوامل مهم تشکیل دهنده خاک هستند که با کم و زیاد شدن آن‌ها خاصیت فیزیکی و شیمیایی آن تغییر میکند و بدیهی است گیاهان متفاوتی در آن‌ها قادر به رشد هستند. هر چه رس خاک زیادتر باشد زهکشی در آن به کندی صورت می‌گیرد و برعکس هرچه شن بیشتر باشد آب اضافی خاک به راحتی خارج می‌گردد. خاک پیت: رنگ آن تیره، مواد آلی آن زیاد و قدرت نگهداری آب در آن‌ها بالا است. خاک شنی: خاکی سبک است که رطوبت در آن به فوریت از بین می‌رود، آب اضافی خاک در آن به راحتی خارج می‌گردد، کارکردن در آن آسان است، اما حاصلخیزی بسیار کمی دارد. خاک لای: مواد غذایی فراوان دارد، و بین خاک‌های رسی و آلی است. قدرت نگهداری آب در آن زیاد است و به راحتی کلوخه‌ای می‌گردد. خاک گچی: رنگ آن پریده استف رگه‌های سفید در ان مشخص، کمی سفت است و زهکشی در آن تقریبا صورت می‌گیرد. خاک رسی: خاک سنگین، کار کردن در آن مشکل، مواد غذایی در آن فراوان، و زهکشی در آن به کندی صورت می‌گیرد. تهویه خاک که در نتیجه ذرات درشت‌تر خاک تامین می‌گردد، برای تنفس ریشه و موجودات ریز میکروسکوپی لازم است و در خاک‌های شنی به علت وجود فضا‌های خالی بین ذرات تهویه بهتر صورت می‌گیرد. در صورتی که در خاک‌های رسی سنگین به علت کوچک بودن این فضا‌ها و پرشدن آن‌ها با آب عمل تهویه به خوبی صورت نمی‌گیرد و در نتیجه تنفس ریشه و موجودات میکروسکوپی کاهش یافته و در عوض گاز کربنیک بالا می‌رود و گیاه صدمه دیده و خفه میگردد.

منبع: کشتزار