روحانی به دنبال تضمین نوچه‌های آمریکا!
روحانی در مناظره‌ها، سخنرانی‌ها و حتی در کتاب خود، اروپا را نوچه‌های امریکا می‌دانست که مذاکره با آن‌ها دشوار است و باید سراغ امریکا که کدخدای آنهاست رفت. حالا کدخدا را مزاحم می‌داند و ظریف را به دنبال تضمین گرفتن از نوچه‌ها فرستاده است. خود ظریف البته قبلاً امضای جان‌کری را تضمین می‌دانست.
روزنامه جوان: روحانی در مناظره‌ها، سخنرانی‌ها و حتی در کتاب خود، اروپا را نوچه‌های امریکا می‌دانست که مذاکره با آن‌ها دشوار است و باید سراغ امریکا که کدخدای آنهاست رفت. حالا کدخدا را مزاحم می‌داند و ظریف را به دنبال تضمین گرفتن از نوچه‌ها فرستاده است. خود ظریف البته قبلاً امضای جان‌کری را تضمین می‌دانست.
ظریف در ماه‌های اخیر چند بار با جان‌کری دیدار داشته است، یعنی او و دولت روحانی امید بسته‌اند که دموکرات‌ها در انتخابات ماه نوامبر کنگره پیروز شوند و آنگاه «مثلاً» کنگره با اکثریت دموکرات مقابل ترامپ بایستد! گفته میشود این همان چیزی است که کری به ظریف در دیدار‌های اخیر گفته و از او خواسته است ایران از برجام خارج نشود و قضیه را کج‌دار و مریز تا شش‌ماه دیگر دنبال کند، چون در آن زمان با توجه به تغییر «محسوس» فضای امریکا به نفع دموکرات‌ها، همه‌چیز به نفع برجام تغییر خواهد کرد!
شکی نیست که صابون رقابت دو حزب داخلی امریکا به تن برجام هم خورده است و یکی از هدف‌های ثانویه ترامپ در خروج از برجام، گرفتن حق مالکیت برجام از دموکرات‌ها و ثبت آن به نام جمهوریخواهان با قراردادی دیگر و با امتیاز‌های بیشتر باشد و بر همین سیاق چه‌بسا دموکرات‌ها از کری خواسته باشند برای حفظ برجام، تحرکاتی داشته باشد، اما این‌ها همه امید بستن به بعید است.
ماجرای دیدار ظریف با کری و دعوای جمهوریخواهان و دموکرات‌ها که از آن امید نفعی به برجام می‌رود، در سمت غربی اقیانوس است. این سوی اقیانوس، ظریف دیروز و دیشب با موگرینی و وزرای خارجه تروئیکای اروپایی دیدار کرد و دیدار‌ها را «سازنده» (constructive) خواند. یک اصطلاح دیپلماتیک که سه سال پیش هر بار طرف‌های پنج به‌اضافه یک از ساختمان هتل معروف مذاکرات خارج می‌شدند، آن را از زبان همه آن‌ها می‌شنیدیم: «گفتگو‌های سازنده» (constructive conversations).
اما حقیقت آن است که «گفتگو‌های سازنده» ظریف با همتایان اروپایی نیز در آن سوی یک اقیانوس خیالی است. سوی دیگر این اقیانوس صوری، وزرای خارجه سه‌کشور اروپایی تقریباً همان حرف‌های ترامپ را با جابه‌جا کردن واژه‌ها می‌زنند: «برجام باید حفظ شود، اما ایران باید تضمین کافی برای برنامه‌های موشکی و حضور منطقه‌ای و بازگشت‌ناپذیری برنامه هسته‌ای و حزب‌الله لبنان بدهد.»
نوچه‌های مورد نظر روحانی حالا با جسارت بیشتری در دهان کدخدا نگاه می‌کنند و حرف‌های دیگری هم می‌زنند. از جمله اینکه «نمی‌توانیم شرکت‌های خصوصی اروپا را بر خلاف میل امریکا وادار به تجارت با ایران کنیم.» در این سوی جهان و در کشور خودمان نیز یک فاصله واقعی به وسعت اقیانوس‌ها بین واژه‌ها دیده میشود. جایی که سخنگوی دولت می‌گوید: «تاریخ قطعاً روحانی را به خاطر شجاعت و خدمت تکریم خواهد کرد.» این واژه‌ها در یک سوی اقیانوسی واقعی است که در سوی دیگر آن نگاه متعجب و خیره مردمان است! این روز‌ها حتی بسیاری از موافقان دیروز برجام با همه سخاوتی که در طرفداری از برجام دارند، با چنین واژه‌هایی که سخنگوی دولت به کار برده است، همدل نیستند و آن را چه بسا عاملی برای قهر مردم از سیاست بدانند. منتقدان برجام نیز معتقدند سخنان سخنگو عامل تحریک منتقدان به سرزنش گسترده دولت و شخص رئیس‌جمهور و باز کردن پرونده سخنان متقابل و متناقض و متعارض برجامی چند سال گذشته دولت است.
دولت و موافقان برجام معمولاً از منتقدان می‌خواهند به جای سرزنش تعارضات برجامی دولت و سرزنش اعتماد به امریکا و سرنوشت برجام، راه‌حلی برای جایگزینی برجام بدهند. حرفی صحیح و عالی! به جای ارجاع ایشان به مجموعه بی‌پایانی از سخنان راهبردی منتقدان در سال‌های گذشته، برای این منظور از خود دولت و جناب ظریف و روحانی کمک می‌گیریم! الآن شما در سفر دور دنیا به دنبال چه هستید؟! به دنبال برجام یا به دنبال چیزی فراتر از آن قول و قرار‌ها و آن متن روی کاغذ برجام؟! اگر به دنبال برجام هستید که کدخدا از آن خارج شد و رعیت کدخدا از آن عاجز شده‌اند و اگر به این نقطه رسیده‌اید که نه متن برجام و نه اعتماد به امریکا و نه قول و قرار‌های شفاهی، هیچ یک شرط کافی برای پایدار ماندن یک توافق با دشمن ملت نبود و حالا در جست‌وجوی چیز دیگری فراتر از آن رفته‌اید، همین تلاش جدیدتان را به عنوان یک پیشنهاد متفاوت از رفتار قبلی‌تان از منتقدان بپذیرید!
رئیس جمهور محترم می‌گوید برجام یک توافق بین‌المللی با شش کشور بود و خروج امریکا از آن کم شدن یک شر است. اگر چنین است پس باید از بابت پنج کشور دیگر مطمئن می‌بودید، پس چرا امروز به سراغ آن پنج کشور رفته‌اید؟! مگر قرار نیست آن‌ها سر قول خود بمانند؟! اگر ظریف را در چین و روسیه و بروکسل می‌بینیم، این یعنی شما خودتان به متن قراردادی که با شش کشور بسته‌اید، امیدی ندارید.
پیشنهاد موقت ما برای برجام این است: به همان احساس واقعی که اکنون در وجودتان نسبت به «اعتماد به امریکا» و «توافق با شش کشور قدرتمند» ایجاد شده است، به آن احساس اعتماد کنید.