چگونه برای روزه ماه مبارک رمضان نیت کنیم؟

باشگاه خبرنگاران: ماه مبارک رمضان، ماه نزول قرآن و جشن بندگی است. ماهی که بنده نزد معبود خود به میهمانی می‌رود و طی سی روز توشه خود را مهیای رسیدن به قرب الهی می‌کند.

یکی از اعمال ماه مهم و واجب در این ماه، روزه داری است که البته یکی از ارکان مهم عبادت نام برده می‌شود و در کنار آن نماز، تلاوت قرآن، کمک به نیازمندان و اطعام مستمندان و ... واجبات و مستحباتی است که به پربار بودن توشه مسیر ایمان کمک خواهد کرد.

نیت روزه داری و ورود به ماه رمضان چگونه باید باشد؟

آنچه در خصوص نیت کردن مطرح است، این است که اگر شخصی بر انجام کارش واقف باشد و بداند به چه نیت و با چه تفکری آن را انجام می‌دهد، کفایت می‌کند. روزه دار براى انجام فرمان خداوند و نیت ورود به این ماه عزیز و روزه گرفتن، لازم است از اذان صبح تا مغرب، کارى که روزه را باطل می‌کند انجام ندهد.

براى آنکه یقین کند تمام این مدت را روزه بوده، باید مقدارى پیش از اذان صبح و مقدارى هم بعد از مغرب از انجام کارى که روزه را باطل می‌کند، خوددارى نماید.

انسان می‌تواند در هر شب از ماه رمضان برای روزه فردایش نیت کند، اما بهتر است که شب اول ماه نیت روزه همه ماه را بنماید. از اول شب ماه رمضان تا اذان صبح، هر وقت نیت روزه فردا را بکند اشکال ندارد.

نیت کردن به «گفتن» نیست

حجت الاسلام سید محسن ذوالفقاری سخنران و کارشناس علوم قرآنی درخصوص چگونگی نیت روزه داری در ماه مبارک رمضان گفت: انسان می‌تواند از ابتدای ماه رمضان وقتی وارد سحر اول این ماه می‌شود، با این شرط که یک ماه به خاطر اطاعت از فرمان خدا از صبح تا مغرب از بطلان‌ها جلوگیری نماید، نیت روزه کند.

وی در ادامه بیان کرد: در واقع لازم است که در اولین سحر ماه مبارک رمضان نیت ورود به ماه را داشته باشیم و هر فرد در سحرگاه هر روز نیت روزه کند. کلیت نیت در ماه مبارک رمضان، صرفا بحث گفتار نیست و همین که بدانیم چه کاری را انجام می‌دهیم کفایت می‌کند. بحث نیت کردن یک گفته ذهنی است که فقط اگر کسی پرسید چه فعلی را انجام می‌دهیم، بدانیم چه هست و در چه راهی انجام می‌شود.

نیات روزه‌های مستحبی و واجب

* وقت نیت روزه مستحبى از اول شب است تا موقعى که به اندازه نیت کردن به مغرب وقت مانده باشد؛ یعنی اگر تا آن موقع کارى که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد و نیت روزه مستحبى کند، روزه او صحیح است. البته کسى که پیش از اذان صبح بدون نیت روزه خوابیده است، اگر پیش از ظهر بیدار شود و نیت کند، روزه او صحیح است؛ چه روزه او واجب باشد چه مستحب. اگر بعد از ظهر بیدار شود، نمی‌تواند نیت روزه واجب نماید و اگر پیش از اذان صبح نیت کند و بخوابد و بعد از مغرب بیدار شود، روزه‌اش صحیح است.

* اگر فرد نداند یا فراموش کند که ماه رمضان است و پیش از ظهر متوجه شود، چنانچه کارى که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد، باید نیت کند و روزه او صحیح است و اگر کارى که روزه را باطل می‌کند انجام داده باشد، یا بعدازظهر متوجه شود که ماه رمضان است، روزه او باطل می‏‌شود ولى باید تا مغرب کارى که روزه را باطل می‌کند، انجام ندهد و بعد از ماه رمضان هم روزه آن روز را قضا نماید.

* اگر بچه پیش از اذان صبح ماه رمضان بالغ شود، باید روزه بگیرد و اگر بعد از اذان بالغ شود، روزه آن روز بر او واجب نیست.

* کسى که روزه قضا یا روزه واجب دیگرى برعهده خویش دارد، نمی‌تواند روزه مستحبى بگیرد و چنانچه فراموش کند و روزه مستحب بگیرد، در صورتى که پیش از ظهر یادش بیاید، روزه مستحبى او به هم می‌خورد و می‌تواند نیت خود را به روزه واجب برگرداند و اگر بعد از ظهر متوجه شود، روزه او باطل است و اگر بعد از مغرب یادش بیاید روزه‏ اش صحیح است؛ اگر چه بی‌اشکال نیست.

* اگر غیر از روزه ماه رمضان، روزه معین دیگرى بر انسان واجب باشد، مثلا نذر کرده باشد که روز معینى را روزه بگیرد- چنانچه عمداً تا اذان صبح نیت نکند، روزه‏ اش باطل است و اگر نداند که روزه آن روز بر او واجب است یا فراموش کند و پیش از ظهر یادش بیاید، چنانچه کارى که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد، روزه او صحیح است.

*اگر براى روزه واجب غیرمعینى مثل روزه کفاره عمداً تا نزدیک ظهر نیت نکند، اشکال ندارد؛ بلکه اگر پیش از نیت تصمیم داشته باشد که روزه نگیرد یا تردید داشته باشد که بگیرد یا نه، چنانچه کارى که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد، و پیش از ظهر نیت کند، روزه او صحیح است.

* اگر کافری پیش از ظهر ماه رمضان مسلمان شود و حتی از اذان صبح تا آن وقت کارى که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد، نمی‌تواند روزه بگیرد و قضا هم ندارد. اگر مریض پیش از ظهر ماه رمضان خوب شود و از اذان صبح تا آن وقت کارى که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد، باید نیت روزه کند و آن روز را روزه بگیرد و چنانچه بعد از ظهر خوب شود، روزه آن روز بر او واجب نیست.

* روزى را که انسان شک دارد آخر شعبان است یا اول رمضان، واجب نیست روزه بگیرد و اگر بخواهد روزه بگیرد می‌تواند نیت روزه رمضان کند؛ ولى اگر نیت روزه قضا و مانند آن بنماید و چنانچه بعد معلوم شود ماه رمضان بوده، روزه‌ی آن روز جزئی از روزه‌های ماه رمضان حساب می‌شود.

* اگر کسی روزى را که شک دارد آخر شعبان است یا اول رمضان، به نیت روزه قضا یا روزه مستحبى و مانند آن روزه بگیرد و در بین روز بفهمد که ماه رمضان است، باید نیت روزه رمضان کند.

* اگر فرد در روزه واجب معینى مثل روزه رمضان از نیت روزه گرفتن برگردد، روزه‌اش باطل است؛ ولى چنانچه نیت کند که چیزى را که روزه را باطل می‌کند بجا آورد، در صورتى که آن را انجام ندهد روزه‌اش باطل نمی‌شود.

* در روزه مستحب و روزه واجبى که وقت آن معین نیست مثل روزه کفاره، اگر فردی قصد کند کارى که روزه را باطل می‌کند انجام دهد، یا مردد شود که به جا آورد یا نه، چنانچه به جا نیاورد و پیش از ظهر دوباره نیت روزه کند، روزه او صحیح است.