مقابله با تحریم‌ها به چه راهکاری نیاز دارد؟

باشگاه خبرنگاران جوان:پس از خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها، تنها راه مقابله با اقدامات خصمانه ایالات متحده توجه به اقتصاد مقاومتی است.

افول آفتاب قدرت دموکرات‌های آمریکایی با آمدن دونالد ترامپ، رویا‌های بسیاری را در داخل و خارج از امپراتوری سلطه تبدیل به کابوس کرد؛ در این بین شاید مهمترین مسئله پس از اقتصاد نیمه ورشکسته داخلی آمریکا موضوع برجام بود که وی بار‌ها و بار‌ها در نطق‌های تبلیغی خود مقابل رقیب از آن با عنوان اشتباه بزرگ اوباما یاد کرده بود. ترامپ در ۱۸ اردیبهشت ماه ۹۷ وعده خروج از برجام را برای تکمیل قطعه آخر پازل بدعهدی‌های سریالی‌اش عملی کرد. خروج آمریکا از برجام موضوع کوچک و نادیدنی نیست؛ زیرا بخشی از تحریم‌ها و فشار‌های اعمال شده در جریان تعهد ایران به این قرارداد در سایه رهبری آمریکا بر قدرت‌های دیگر اعمال شد.

انگشت ایالات متحده همیشه روی ماشه تحریم با خروج آمریکایی‌ها از برجام کلیه تحریم‌های نفتی و غیرنفتی علیه ایران در مقاطع سه و شش ماهه با قوت بیشتری برقرار می‌شود و با توجه به نفوذ اقتصادی و سیاسی ایالات متحده در معادلات جهانی و ارجحیت شرکت‌های بین‌المللی در از دست ندادن معاملات اقتصادی با آمریکا و همچنین اجتناب آن‌ها از ریسک جریمه‌های سنگین مالی این کشور در صورت معامله با ایران به نظر می‌رسد نظام اقتصادی ما شرایط تازه‌ای را تجربه کند، شرایطی که نیازمند تصمیم‌های منطقی مبتنی بر منطق اقتصادی به منظور تخصیص بهینه منابع محدود مالی موجود باشد، البته این بار نخست نیست که ایران شرایط تحریم‌های سنگین اقتصادی را متحمل می‌شود و می‌توان به جرأت شاهد مثال‌های گوناگون تحریمی اعم از تحریم افراد حقیقی و موقعیت‌های حقوقی به بهانه‌های مختلف را مشاهده کرد. در حقیقت انگشت ایالات متحده همواره حتی در زمان برجام بر روی ماشه تحریم بوده و هر بار به اقتضای میل خود ماشه را چکانده است. اکنون نیز بلافاصله پس از خروج آمریکا از برجام وزارت خزانه داری این کشور که متولی اصلی اعمال تحریم‌های سنگین علیه نظام اسلامی ایران است نام ۶ فرد و ۳ نهاد ایرانی را به بهانه حمایت از تروریسم در فهرست تحریم‌هایش قرار داد و همچنین اعلام کرد که ایران از شبکه مبادلات ارز خود برای کمک به فعالیت‌های شرورانه در منطقه استفاده می‌کند.

همه چیز تحت‌الشعاع خروج تحریم‌ها از تعلیق بازگشت و اعمال تحریم‌های تازه آمریکا علیه ایران بدون شک تمام ابعاد اقتصاد را تحت تأثیر مضاعف قرار خواهد داد؛ زیرا به دلیل نقش، اهمیت و تأثیر آمریکا در تصمیم‌گیری سران کشور‌های اروپایی هر آن احتمال نقض قرارداد‌های مختلف با اروپا وجود خواهد داشت، این امور در کنار کاهش صادرات نفت و تحریم حمل و نقل و بیمه در اثر زد و بند آمریکایی‌ها با رقبای ایران در اپک سبب کاهش فروش نفت خواهد شد و اقتصاد مبتنی بر تک محصول نفت را تحت‌الشعاع خود قرار خواهد داد. به عبارت ساده‌تر ایران در حال حاضر در روز بیش از ۲ میلیون بشکه نفت صادر می‌کند که عمده آن به دو کشور چین و هند صادر می‌شود، در حالی که کشور‌های اتحادیه اروپا خریدار یک چهارم نفت ایران هستند. اگر چه ایالات متحده آمریکا خریدار نفت ایران نیست، اما بازگشت تحریم‌ها به طور خاص بر نظام بانکی، شرکت‌های حمل و نقل، پالایشگران و بیمه‌گران و... چاره‌ای جز پایان دادن به مشارکت با ایرانی‌ها برایشان باقی نمی‌گذارد و درست در همین نقطه است که معایب اقتصاد نفت محور رونمایی شده و بی‌اعتباری اعتماد به کشور‌های باقی مانده در برجام خود را به رخ می‌کشد.

نسخه‌ای شفابخش برای مقابله با نظام تحریم‌های اقتصادی فارغ از ماهیت برجام و عواقب اقتصادی و سیاسی که به کشور مترتب می‌شود باید به نسخه مقابله‌گر اقتصادی در این زمینه اندیشید، زیرا نظام تحریم‌های بین‌الملل به دلیل تقابل فکری با جمهوری اسلامی به عنوان ابزار فشار همواره فعال است. ابراهیم کارخانه‌ای عضو کمیسیون انرژی مجلس نهم در گفتگو با خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان؛ درباره اقدامات خصمانه ایالات متحده علیه کشورمان اظهار کرد: در آمریکا تشکیلاتی به نام قرارگاه فرماندهی براندازی کشور‌های مخالف آمریکا زیر نظر مستقیم کنگره فعالیت می‌کند که از بدو پیروزی انقلاب اسلامی این قرارگاه علیه جمهوری اسلامی ایران در حال برنامه‌ریزی است؛ تحریم، مذاکره، خدعه، فشار، مهار و براندازی استراتژی اصلی آمریکا را در مقابله با این کشور‌ها تعیین می‌کند و بر همین اساس از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی، آمریکا دست به تحریم جمهوری اسلامی ایران زد. رئیس کمیته هسته‌ای مجلس نهم با اشاره به طرح اقتصاد مقاومتی برای مقابله تحریم‌ها توسط رهبر انقلاب گفت: در جریان برنامه هسته‌ای این تحریم‌ها شدت گرفت و مقام معظم رهبری راه مقابله با تحریم‌ها را تکیه بر اقتصاد مقاومتی و استحکام بخشی به قدرت تولید ملی بیان فرمودند: و نسخه عملیاتی آن را در سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی و تشکیل اتاق فرماندهی اقتصاد مقاومتی اعلام کردند، با این حال برای برون رفت از مشکلات اقتصادی ناشی از تحریم‌ها راه مذاکره را نیز باز گذاشتند؛ لیکن متأسفانه در چند سال اخیر به جای تکیه بر توانمندی‌های داخلی در رفع مشکلات اقتصادی بر مذاکره با کشور‌های اروپایی و آمریکا تکیه شد تا حدی که رفع تمامی مشکلات اقتصادی کشور به رفع تحریم‌ها از طرف آمریکا و اروپا در قالب برجام گره خورد، این در حالی است که آمریکا در اعمال تحریم‌ها و مذاکره با ایران هدف اصلی خود را براندازی نظام اسلامی قرار داده است، بنابراین در حالی که هدف اصلی دشمن براندازی نظام اسلامی است تکیه بر گشایش اقتصادی از طرف دشمن در قالب یک توافق امری بعید و به دور از تدبیر است. این نماینده سابق مجلس با بیان توانایی ایران در مقابله با تحریم‌ها در دوران نقض برجام افزود: در شرایط کنونی که آمریکا بر شدت تحریم‌های خود خواهد افزود بدون شک استراتژی جمهوری اسلامی ایران می‌بایست حفظ قدرت دفاعی مبتنی بر توانمندی‌های داخلی بر پایه اقتصاد مقاومتی باشد، درحالی که ایران عظیم‌ترین منابع و ذخایر نفت و گاز و مواد معدنی جهان را در اختیار دارد قطع به یقین می‌تواند در برابر تهدیدات دشمن مقاومت و ایستادگی کند، زیرا در طول چهل سال گذشته همواره دست برتر از آن جمهوری اسلامی ایران بوده است. به هر ترتیب توجه به اقتصاد درون‌زا و مقاومتی از امروز باید بیش از هر زمان دیگری در دستورکار دولتمردان قرار بگیرد و با عزمی ملی و عمومی از این نسخه شفابخش برای مقابله با تحریم‌های آمریکا و آغاز جنگ اقتصادی تازه استفاده کرد و اقتصاد بیمار کشور را با ابزار‌هایی مثل مقابله با فساد و مفسدان اقتصادی درمان کنیم.