پایان تجربه اعتماد به آمریکا

روزنامه جام جم: «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا روز سه‌شنبه تصمیم خود را درباره «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) یا توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ اعلام کرد و رسما از برجام خارج شد. ترامپ ایران را «حامی تروریسم» توصیف کرد و درباره برجام گفت: «این توافق در واقع به ایران اجازه داد غنی‌سازی اورانیوم را ادامه دهد و با گذشت زمان به آستانه گریز هسته‌ای برسد.» وی اضافه کرد: «هر کشوری که به ایران برای دستیابی به سلاح کمک کند به شدت توسط ایالات متحده تحریم خواهد شد. آمریکا با رشوه هسته‌ای گروگان گرفته نخواهد شد.» روحانی: این یک تجربه تاریخی بود رئیس جمهوری اسلامی ایران سه شنبه شب پس از سخنان دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا مبنی بر خروج از برجام با تاکید بر این که مردم نباید هیچ‌گونه نگرانی برای آینده کشور داشته باشند گفت: از هفته‌ها و ماه‌ها پیش به این نتیجه رسیده بودیم که ترامپ به برجام وفادار نخواهد ماند و بر این مبنا تصمیمات لازم را برای مسائل اقتصادی کشور اتخاذ کردیم. از این پس برجام توافقی بین ایران و پنج کشور امضاکننده آن خواهد بود. روحانی با اعلام این‌که خروج آمریکا از برجام یک تجربه تاریخی بود تصریح کرد: تصمیم ترامپ آغاز یک جنگ روانی علیه ایران بود و مردم قهرمان ما تحت تاثیر این جنگ روانی قرار نخواهند گرفت. روحانی اضافه کرد: از این لحظه، توافق برجام بین ایران و پنج کشور است و از این لحظه توافق ۱+۵، یک را از دست داده است؛ در این شرایط ما باید منتظر آن باشیم که ۶ کشور بزرگ جهانی نسبت به این توافق چگونه عمل می‌کنند. رئیس جمهور افزود: من به وزارت خارجه دستور دادم که ظرف چند هفته آینده، با مذاکرات با کشور‌های اروپایی و دو کشور بزرگ روسیه و چین، رایزنی‌ها، هماهنگی‌ها و مذاکرات لازم را انجام دهد؛ اگر در پایان این مهلت و زمان کوتاه، ما به این نتیجه رسیدیم که با همکاری پنج کشور می‌توانیم همه آنچه در برجام خواست ملت ایران بوده به دست آوریم، علی رغم میل آمریکا و رژیم صهیونیستی و تلاش‌های آن‌ها و حرف‌های بی نزاکت امشب ترامپ، برجام پایدار خواهد ماند و ما می‌توانیم به نفع صلح و امنیت منطقه و جهان قدم‌های خود را برداریم. موگرینی: اتحادیه اروپا به برجام پایبند است فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بلافاصله پس از اعلام دونالد ترامپ مبنی بر خروج آمریکا از برجام تاکید کرد که اتحادیه اروپا به توافق هسته‌ای با ایران پایبند است. موگرینی افزود: اتحادیه اروپا همچنان به برجام پایبند و مصمم به حفظ آن است. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تصریح کرد: توافق هسته‌ای با ایران نتیجه ۱۲ سال دیپلماسی و متعلق به همه جهان است. از مقامات ایران می‌خواهم اجازه ندهند کسی خدشه‌ای به این توافق وارد کند. وی تاکید کرد که اتحادیه اروپا بر اساس منافع خودش عمل می‌کند. موگرینی با بیان اینکه برجام همچنان کار می‌کند و این اطمینان وجود دارد که ایران به سمت تولید سلاح هسته‌ای نخواهد رفت، گفت: از دیگر طرف‌های برجام و جامعه جهانی انتظار داریم بعد از خروج آمریکا از برجام، به اجرای این توافق ادامه دهند. نتانیاهو از تصمیم ترامپ استقبال کرد بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی سه شنبه شب پس از اعلام دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا درباره خروج از برجام اعلان کرد که از اول با این توافق مخالف بوده است. خروج از ان پی تی حسین آبنیکی، رییس سابق مرکز توسعه سازمان انرژی اتمی در گفتگو با جام‌جم از اروپایی‌ها انتقاد و تاکید کرد که ایران باید از اهرم‌هایی که در اختیار دارد استفاده کند. او گفت: آمریکا در طول دو سالی که از انعقاد برجام می‌گذرد به تعهدات خود عمل نکرده بود و امروز دولت ترامپ پس از تحمیل یک دوره طولانی دیپلماسی انتظار بر اقتصاد ایران، به آنچه می‌خواست رسید و اکنون تصمیم ترامپ برای خروج از برجام بدان معنی است که آمریکا فکر می‌کند دیگر برای تحت فشار قرار دادن ایران در حوزه اقتصادی و منطقه‌ای نیازی به برجام ندارد، و به این ترتیب با خارج شدن از توافق هسته‌ای می‌تواند سیاست خود را در این زمینه‌ها دنبال کند. من چندان به پایبندی اروپا به برجام هم خوشبین نیستم. اروپا حتی تا پیش از این هم به برجام پایبند نبود و تحریم‌ها را آنطور که انتظار داشتیم رفع نکرد و قطعا در حال حاضر و با خروج ترامپ از برجام، همکاری اروپا با ایران کمتر خواهد شد؛ بنابراین باید بیشتر در مورد اقدامات مقابله‌ای مثل از سرگیری فعالیت‌های غنی‌سازی فکر کنیم و روی مساله خروج از ان پی تی به عنوان یک ابزار فشار مانور دهیم. بازگشت به سانتریفیوژ امیر علی ابوالفتح، کارشناس مسائل آمریکا هم به اروپایی‌ها خوشبین نیست و تاکید دارد که کشورمان باید به اقدام آمریکا واکنش نشان دهد. او به جام جم گفت: با اعلام تصمیم ترامپ برای خروج از برجام، باید ابراز تاسف کرد که کشوری به این سادگی توافق جمعی را نادیده می‌گیرد. اما در نهایت پس از ۱۵ ماه کشمکش و در ابهام‌بودن برجام، امروز تکلیف دنیا مشخص شد که دیگر برجام بین ایران و ۱+۵ نیست بلکه بین ۶ کشور است. در حال حاضر اتحادیه اروپا برای حفظ منافع ایران اطمینان داده است، اما چندان امیدوار نیستم که اروپا به تنهایی توانایی ایستادگی مقابل فشار آمریکا را داشته باشد. با این حال، ایران هم ابزار‌هایی مثل افزایش تعداد سانتریفیوژ‌ها را در اختیار دارد؛ همانند واکنشی که سال ۸۴ و هنگامی که آمریکا باعث شکست مذاکرات شد، نشان دادیم. شکایت به لاهه الهام امین‌زاده، کارشناس روابط بین‌الملل، اما حامی اقدام حقوقی ایران علیه آمریکاست. امین‌زاده به ما گفت: برجام توافقی بین المللی است و همه طرف‌های مذاکره کننده باید از هر گونه حرکتی مغایر حسن نیت در اجرای برجام اجتناب کنند. از ابتدای تشکیل دولت ترامپ برجام بطور مکرر نقض شده و تکلیف آن مشخص نبود و همین مساله آسیب‌هایی را به جمهوری اسلامی ایران وارد کرد. از سوی دیگر با خروج آمریکا از برجام، ایران در شرایطی قرار می‌گیرد که هم به تعهدات خود تن در دهد و هم تحریم‌های اعمال شده را تحمل کند. در واکنش به این مساله، رئیس‌جمهور ایران فرصتی داده که طرف‌های دیگر مذاکره کننده برجام پایبندی خود به تعهدات خود را به صورت عملی نشان دهند. در غیراینصورت با توجه به اینکه این توافق با قطعنامه شورای امنیت تضمین شده است ایران باید به مراجع قانونی و دیوان لاهه و شورای امنیت شکایت کند.