اشتغالزایی سالانه هر منطقه آزاد؛ فقط ۱۵۰۰ نفر

خبرگزاری فارس: آرمان حاجیان فر، استاد اقتصاد دانشگاه اظهار کرد: مدل تعریف برخی مناطق به عنوان مناطق آزاد تجاری _صنعتی در اغلب کشور‌ها برای توسعه، رشد و شکوفایی اقتصادی با رویکرد‌های ملی و منطقه‌ای از جمله اشتغالزایی، افزایش درآمد ناشی از ارائه خدمات، جذب سرمایه گذار خارجی، کسب درآمد‌های ارزی حاصل از صادرات، رونق تولید، کسب فناوری‌های نوین، ورود به بازار‌های جهانی، رشد تولید ناخالص ملی و.. بوده و دولت‌ها با صرف‌نظر از برخی درآمد‌های مقطعی و ارائه مشوق‌ها ومعافیت‌های مختلف سعی در جذب سرمایه‌های خارجی، راه اندازی کسب و کار‌های تولید محور و سپس صادرات کالا‌ها و خدمات، استراتژی‌های بلند مدت اقتصادی خود را دنبال میکنند. به گفته وی همچنان که مناطق آزاد می‌توانند محرک اقتصاد وتوسعه پایدار کشور‌ها باشند در صورت سوءمدیریت و انحراف از راهبرد‌های اصلی و اقتصادی خود، به پاشنه آشیل اقتصاد کشور تبدیل شده و خود به برخی بحران‌های اقتصادی داخلی از جمله بحران ارزی، بحران کاهش ارزش پول، بحران اشتغال، بحران واردات بی رویه کالا‌های مصرفی، بحران قاچاق کالا و. منجر می‌شود که هریک به مثابه سونامی برای هر اقتصادی است و دولت و مردم کشورمان بابت این چالش‌های مدیریت نشده هزینه‌های فراوانی را پرداخت کرده و میکنند. این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: کشور‌های درحال توسعه ای، چون کره جنوبی، تایوان، سنگاپور، هنگ کنگ و... با تمرکز بر اهداف اصلی تاسیس مناطق آزاد به توسعه اقتصادی دست یافته و با تامین سرمایه، نیروی انسانی ماهر، استفاده از فناوری‌های نوین، همسو با تحولات اجتماعی و فرهنگی با کاهش هزینه تولید و ارتقاء کیفیت تولیدات در قیاس با تولیدات دیگر کشور‌ها به توسعه پایدار دست پیدا کرده اند. حاجیان فر با اشاره به اینکه در کشور ما اقدام مناسبی برای دستیابی به راهبرد‌های تاسیس مناطق آزاد انجام نشده ادامه داد: در برخی مواقع تبعات سوءمدیریت مناطق آزاد را سرزمین اصلی پرداخت کرده است که مهمترین علل عدم موفقیت مناطق آزاد را می‌توان به ضعف دولت در اتخاذ تصمیمات کلان، فضای نامناسب برای جذب سرمایه گذار، ضعف مدیریت منطقه آزاد، عدم توجه به اصل تولید محوری کسب و کارها، مشکلات مراودات مالی و بانکی، مکان یابی نادرست، هزینه زیاد تاسیسات زیربنایی، ضعف در تعمیر و نگهداری تاسیسات، عدم تسهیل امور گمرکات، عدم شفافیت قوانین مناطق آزاد، عدم ارائه پیشنهاد برای سرمایه گذار خارجی و. اشاره کرد. وی در ادامه با اشاره به اهمیت و اهداف اصلی تاسیس مناطق آزاد بر اساس بند ۱۱ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، این موارد را شامل انتقال فناوری‌های پیشرفته، گسترش و تسهیل تولید، صادرات کالا و خدمات و تامین نیازمندی‌های ضروری و منابع مالی از خارج برشمرد و گفت: طبق اظهارات رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس حدود ۱۰۰۰ واحد صنعتی در مناطق آزاد کشور وجود دارد که بیش از ۷۰ درصد آن‌ها مجموعه‌های کوچکی بوده و بغیر تعداد محدودی، نتوانسته ایم تکنولوژی جدید و یاخاصی در این واحد‌ها بکارگیری کنیم که این از نقص‌های کلیدی و حوزه‌های کم کارکرد مناطق آزاد ما است که خود می‌تواند تاثیرات مثبت و زمینه ساز دیگر برنامه‌های عملیاتی مناطق آزاد باشد. این استاد دانشگاه یادآور شد: با توجه به آمار منتشره از کنفرانس تجارت وتوسعه سازمان ملل (آنکتاد) میانگین سالانه سرمایه گذاری خارجی طی ۴ سال اخیر در مناطق آزاد حدود ۲۰۰ میلیون دلار بوده که با توجه به رقم کل ۳۰۱ میلیارد دلاری سرمایه گذاری خارجی در کشور مناطق آزاد حدود ۶ درصد منابع خارجی را جذب کرده‌اند که این منابع برای راه اندازی شرکت‌های خدماتی به پروژه‌های بزرگ نیز کم است چه برسد به راه اندازی پروژه‌های بزرگ، این در صورتی است که مناطق آزاد دیگر کشور‌ها شاهراه اصلی جذب سرمایه‌های خارجی است.

وی افزود: طبق آمار منتشره در چهارسال اخیر حدود ۷۶ هزار شغل در این مناطق ایجاد شده به عبارتی حدود ۱۸ هزار شغل درهرسال و باتوجه به تعداد ۷ منطقه آزاد، سهم هریک از مناطق در اشتغالزایی حدود ۱۵۰۰ نفر بوده که این تعداد ۴ درصد اشتغال کل کشور را به خود اختصاص داده که برای مناطق آزاد که قطب اقتصادی و صنعتی کشور‌ها محسوب میشود توجیه پذیر نیست. حاجیان فر با اشاره به اینکه از دیگر رویکرد‌های مناطق ازاد گسترش تولید و سپس صادرات کالا و خدمات است که بازخورد‌های بسیار مثبتی بر رشد اقتصادی داشته، ادامه داد:، اما در بررسی‌های به عمل آمده طی چهارسال اخیر حدود ۷ میلیارد دلار واردات و حدود ۲ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار صادرات در مناطق آزاد داشته ایم، که اهم واردات به جای مواد اولیه، تجهیزات تولید محور و یا کالا‌های سرمایه‌ای، واردات کالا‌های مصرفی و در جهت عکس ماموریت‌های مناطق آزاد بوده ودر واقع مناطق آزاد ما واردات غیر ضروری ما را تشدید کرده است وبه جای کسب درآمد‌های ارزی محلی برای خروج ارز از کشور شده است. وی تصریح کرد: از شواهد و سبک مدیریت مناطق چنین استنباط می‌شود که مهمترین هدف دولت از تعریف و ایجاد مناطق آزاد محرومیت زدایی بوده در صورتیکه با مدیریت جهادی و اقتصاد محور با حرکت در چارچوب‌های تعیین شده در اقتصاد مقاومتی عاملی برای پیشرفت وتوسعه اقتصاد ملی خواهد شد. این استاد دانشگاه در پایان گفت: یکی از مهمترین چالش‌های پیش روی مناطق آزاد درآمد زایی از طریق فروش زمین و تعرفه‌های وارادات خودرو بوده که با این سبک در مدت کوتاهی انبوه خودرو‌های خارجی در مناطق آزاد دردسر‌های خاص خود را به دنبال خواهد داشت و ازسوی دیگر پس از مدت زمان معین کل زمین‌های منطقه آزاد واگذار شده و در صورت اتخاذ تصمیم جهت راه اندازی پروژه‌های بزرگ با مشکل کمبود زمین مواجه خواهیم بود. پس باید مدیران منطقه آزاد بجای برنامه ریزی جهت فروش زمین‌ها و اخذ تعرفه‌های وارادت خودرو، به روی درآمد‌های پایدار برنامه ریزی کرده و فقط به جنبه گردشگری مناطق اکتفا نکنند.