نفس پایتخت از زباله‌سوزی به شماره افتاد! +تصاویر

خبرگزاری مهر: با رسیدن فصل زیبای بهار و کاهش سرمای هوا و نیز بارندگی‌های بهاری اخیر، روز‌های آلوده دیگر بحث اصلی محافل تهرانی‌ها نیست و تقریباً همه مردم و البته مسئولین روز‌های آلوده زمستانی استان تهران را فراموش کرده‌اند. بهارِ تهران همواره زیبا بوده و از قدیم‌الایام مطالب زیادی در خصوص بهار در شهر کوهپایه‌ای تهران و نیز این استان شنیده شده است، چراکه وجود رشته‌کوه عظیم و استوار البرز در شمال و دشت‌های پهناور ورامین و شهریار در جنوب شرق و غرب این استان، منظره‌ای سبز و دل‌نشین ایجاد کرده و آرامش بهاری را به انسان هدیه می‌کند. این زیبایی و پاکیزگی سبب سوءاستفاده برخی در جنوب پایتخت شده است، جایی به نام «آراد کوه»، اسمی آشنا برای «زباله سوزان». «آراد کوه» در جنوب پایتخت، ۲۰ کیلومتری جاده قدیم تهران-قم و در بخش «کهریزک» از توابع شهرستان ری و ابتدای محور تهران- قم واقع شده است، که تقریباً از ۶۲ سال پیش میزبان صبور پسماند‌های تهران نشینان در مناطق ۲۲ گانه این شهر و شهرک‌های اطراف بوده است.

درست است، که جمع‌آوری زباله و دور کردن آن از محل زندگی مردم شهرنشین یکی از ضروریات زندگی شهری امروز است، اما متأسفانه گاهی چنان درگیر برخی سوءاستفاده‌ها و عدم مدیریت‌ها در بحث مدیریت زباله و پسماند می‌شویم، که هوایی که تنفس می‌کنیم، را فراموش کرده و طوری عمل می‌کنیم، که چیزی از «آراد کوه» و هوایی در پایتخت باقی نمی‌ماند. متأسفانه همواره زباله‌سوزی و نخاله ریزی در فشافویه و آرادکوه با آغاز فصل زیبای بهار شتاب می‌گیرد و از زیبایی‌های این فصل می‌کاهد. برای دیدن این مناظر ناخوشایند کافی است، یک‌شب به آرادکوه مراجعه کرده و سوختن ضایعات، زباله‌ها و کابل‌ها را مشاهده کنید. توپوگرافی تهران جمع کننده آلودگی است یک کارشناس محیط‌زیست با بیان این‌که وضعیت توپوگرافی تهران به صورتی است که آلودگی‌ها را در خود جمع می‌کند، عنوان کرد: در فصل بهار و بیشتر در ایام تعطیلات با زباله‌سوزی‌های غیرمجاز در تهران و اطراف آن مواجه هستیم. با بهره گیری از فناوری روز می‌توان مشکل پسماند را حل کرد و برای ورود فناوری باید زمینه حضور سرمایه گذاران فراهم شود محسن میکائیلی با بیان این‌که مشکل پسماند «دستوری» حل نمی‌شود، اضافه کرد: با بهره‌گیری از فناوری روز می‌توان مشکل پسماند را حل کرد و برای ورود فناوری باید زمینه حضور سرمایه‌گذاران فراهم شود. وی وجود مراکز بازیافت غیرمجاز را از مهم‌ترین عوامل آلودگی تهران دانست و افزود: متأسفانه به جرات می‌توان گفت، که نظارت دقیقی بر مراکز بازیافت غیرمجاز در تهران وجود ندارد و تاکنون اقدام جدی برای مقابله با زباله‌سوزی‌های غیرمجاز دیده نشده که این امر دلایل متعددی دارد، البته پرداختن به دلایل این امر از حوصله این بحث خارج است، ولی لزوم ورود جدی در این مبحث بر کسی پوشیده نیست. وی با بیان این‌که در برخی شب‌ها در طول هفته در شهریار، پاکدشت، ری و برخی از مناطق تهران زباله‌ها را آتش می‌زنند، گفت: جالب است، بدانید که اغلب این زباله‌ها صنعتی و یا نیمه‌صنعتی هستند و با آتش زدن آن خطر بیماری‌های تنفسی گریبان گیر شهروندان می‌شود، درحالی‌که می‌توان حجم این زباله‌سوزی‌ها را به زیر ۱۰ درصد کاهش دهیم و از این راه علاوه بر کاهش آلودگی هوا می‌توان به اشتغال‌زایی رسید.

تهرانی‌ها روزانه ۸ الی ۹ هزار تن پسماند تولید می‌کنند زباله سوزی در آرادکوه در حالی همچنان ادامه دارد، که «ری» در مواقع آلودگی هوای تهران از آلوده‌ترین مناطق پایتخت بود، تا جایی که احمد مسجد جامعی، عضو شورای اسلامی شهر تهران نیز در گفتگویی نسبت به این آلودگی در جنوب پایتخت هشدار داده و خواستار رسیدگی به آن شده بود. تولید زیاد زباله توسط شهروندان تهرانی موجب واکنش رئیس شورای اسلامی تهران، ری و تجریش نیز شد، به طوری که محسن هاشمی در بازدید از مجتمع پردازش و بازیافت زباله آرادکوه در جنوب تهران در جمع خبرنگاران هزینه شهر تهران در خصوص زباله‌ها را ۸۰۰۰ میلیارد ریال دانست و گفت: تهرانی‌ها روزانه ۸ الی ۹ هزار تن پسماند تولید می‌کنند، که این میزان ۲ برابر استاندارد جهانی است. تأثیر زباله‌سوزی بر آلودگی هوای تهران به حدی است، که واکنش استاندار تهران را نیز به همراه داشت، محمدحسین مقیمی در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: زباله‌سوزی در تهران و حاشیه آن خلاف مقررات است. هیچ حقی برای پسماندسوزی در داخل تهران و نیز حاشیه شهر وجود ندارد و این موضوع در بخشنامه‌ای به فرمانداران مورد تاکید قرار گرفته است وی از صدور دستوری به فرمانداری‌ها و ادارات مرتبط با این امر مبنی بر مقابله جدی با پسماند سوزی خبر داد و گفت: هیچ حقی برای پسماند سوزی در داخل تهران و نیز حاشیه شهر وجود ندارد و این موضوع در بخشنامه‌ای به فرمانداران مورد تأکید قرار گرفته است. رئیس کارگروه کاهش آلودگی هوای استان تهران با بیان این‌که باید زباله تهران به بهترین شکل تفکیک و ساماندهی شده و کم‌ترین ضرر را برای محیط‌زیست ایجاد کند، افزود: میزان تولید زباله در تهران بیشتر از سایر کلان‌شهر‌ها است. مقیمی همچنین خواستار سامان‌دهی نخاله‌های اطراف تهران شد و گفت: باید قوانین با دقت، سرعت و بدون توقف اجرا شود.

نخاله‌های ساختمانی فشافویه بوم آور نیست. اما این بخشنامه‌ها چقدر در عمل تأثیر داشته، باید بگوییم چیزی در حد «صفر»، چراکه بنا بر مشاهدات شاهدان عینی از میزان پسماند سوزی در جنوب پایتخت کاسته نشده است و گزارش‌های رسیده از بخش‌های «فشافویه» و «کهریزک» از تداوم زباله‌سوزی در این مناطق حکایت دارد. بخشدار فشافویه در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: پسماند سوزی یا تخلیه نخاله‌های ساختمانی در فشافویه «بوم آور» نیست و متأثر از کارخانجات و واحد‌های صنعتی و تولیدی خارج از بخش فشافویه و متعلق به شهر تهران است و به دلیل این‌که بخش فشافویه در حاشیه شهر تهران قرار دارد، به این بخش می‌آید. محمد صالح ضیایی با بیان این‌که این پسماند‌ها در ساعات غیر اداری، شبانه و خارج از دید مردم در این منطقه جمع‌آوری شده است و برخی با سوزاندن زباله‌ها و کابل‌ها اقدام به برداشت سیم از آن می‌کنند، گفت: بر اساس قانون، کارگروه پسماند در شهرستان ری با مدیریت اداره حفاظت از محیط‌زیست شهرستان تشکیل‌شده و دستگاه‌های اداری شهرستان باید به مصوبات عمل کنند، تا از زباله‌سوزی پیشگیری شود، تا آسیب کم‌تری به محیط‌زیست وارد شود. وی ادامه داد: متأسفانه برخی افراد سودجو برای رسیدن به منافع شخصی اقدام به این اعمال می‌کنند، که ما به کمک اداره حفاظت از محیط‌زیست شهرستان ری در پی مبارزه با این پدیده نامبارک در منشأ آن هستیم.

پسماندسوزی منظره‌ای زشت به مسافران خارجی فرودگاه امام عرضه می‌کند ضیایی گفت: باید کانون‌های این زباله‌سوزی‌ها که به یک کارخانه، شرکت، واحد صنعتی یا تولیدی بازمی‌گردد، شناسایی شود، که آن واحد بر اساس ضوابط و مقررات ملزم است، پسماند خود را به مراکز بازیافت قانونی ازجمله مرکز «آرادکوه» تحویل دهد، ما از اداره حفاظت از محیط‌زیست شهرستان انتظار داریم که با کانون‌هایی که شناسایی می‌شود، به‌عنوان ضابط قوه قضاییه در بحث محیط‌زیست برخورد کند. وی با بیان این‌که همه در خصوص پسماند سوزی در بخش فشافویه مسئول هستیم، گفت: هرکس در هر نقطه‌ای که خودرویی در حال تخلیه پسماند مشاهده می‌کند، باید اطلاع دهد، تا برخورد جدی شود، در شورای برنامه‌ریزی استان تهران نیز استاندار بر مقابله با پسماند سوزی در منطقه تأکید کرد، باید با جدیت بیشتری این موارد را دنبال کنیم، در سال گذشته نیز حدود ۸ الی ۹ خودرو در این خصوص متوقف کردیم و تحویل محیط‌زیست به‌عنوان ضابط قضایی دادیم. بخشدار فشافویه با بیان این‌که در سال ۹۷ با جدیت با پسماند سوزی مقابله خواهد شد، گفت: رصد شبانه در خصوص تخلیه پسماند و پسماندسوزی صورت می‌گیرد و در سال ۹۷ این منطقه را برای افراد سودجو ناامن خواهیم کرد، این کار جرم است و سبب ایجاد آلودگی‌های زیست‌محیطی برای تنفس و سلامت مردم می‌شود، مردم نیز اگر در حال عبور از منطقه بوده و شاهد پسماندسوزی بودند، می‌توانند به‌سرعت به آتش‌نشانی برای اطفای سریع حریق اطلاع دهند، چراکه هر چه سریع‌تر این آتش‌ها خاموش شود، میزان آلودگی هوا کم‌تر خواهد بود. وی گفت: هر خودرو یا فردی در خصوص این جرم دستگیر شود، به‌سادگی آزاد نخواهد شد و حداقل ۶ ماه با هماهنگی مقام قضایی خودرو در پارکینگ متوقف می‌شود. ضیایی با بیان این‌که پسماندسوزی در ساعات خاصی در فشافویه رخ می‌دهد، گفت: این کار سبب آلوده کردن هوا و نیز ایجاد منظره‌ای زشت برای مسافرانی که از طریق فرودگاه وارد پایتخت می‌شوند، خواهد شد و چشم‌انداز منطقه را به هم می‌زند. بخشدار فشافویه با بیان این‌که مواد اولیه آتش‌سوزی از خارج بخش به این منطقه می‌آید، گفت: این افراد برای این‌که از پرداخت هزینه به مرکز بازیافت «آرادکوه» فرار کنند، اقدام به پسماندسوزی می‌کنند، از همکاران بخش‌های دیگر و محیط‌زیست تقاضا داریم، که مناطق خود را برای زباله سوزان ناامن کنند، تا شاهد این پدیده زشت در منطقه نباشیم. کار‌های مُسَکِن نمی‌تواند سبب حل مشکل پسماندسوزی شود عضو شورای شهر تهران، ری و شمیرانات نیز در این خصوص گفت: این زباله‌ها به‌طور غیرمجاز در تهران جمع‌آوری و در مناطق غیرمجاز دیگری تفکیک می‌شود و ضایعاتی که خریدار ندارد و غیرقابل استفاده است، به بیابان‌ها و نزدیکی روستا‌های اطراف ری منتقل و آتش زده می‌شوند که این امر موجب آلودگی هوا و خسارت به محیط‌زیست منطقه می‌شود. حسن خلیل‌آبادی در پاسخ به این سؤال که چه راهکاری برای مقابله با این پدیده باید اندیشیده شود؟ گفت: متأسفانه هنوز کسی به‌طورجدی به این امر ورود نکرده، البته گاهی بخشداری‌ها به کمک محیط‌زیست گشت‌هایی را راه‌اندازی کرده و عده‌ای را دستگیر و تحویل مراجع قضایی می‌دهند، که این افراد جریمه‌هایی هم می‌شوند، اما باید پیگیری‌ها مستمر و دائمی باشد، و حتی بخشداری‌ها و دهیاری‌ها اگر بتوانند دوربین کار بگذارند و خودرو‌هایی که زباله وارد منطقه می‌کنند را شناسایی کنند. وی با بیان این‌که در حال حاضر بسیاری از روستا‌های شهرستان ری مملو از نخاله‌های ساختمانی شده است، گفت: باید افراد متخلف ردیابی شده و با همکاری پلیس با خودرو‌های متخلف برخورد قانونی شده و خودرو‌ها متوقف شوند، در این صورت سوءاستفاده‌ها کاهش می‌یابد، اگر اراده‌ای در سطح مدیریت‌های استان تهران در استانداری و اداره کل محیط‌زیست باشد، این امر شدنی است. رئیس شورای اسلامی شهرستان ری با بیان این‌که یکی از مهم‌ترین راهکار‌هایی که به‌طور اساسی مشکل پسماند و زباله‌سوزی را حل می‌کند، ترویج فرهنگ تفکیک زباله از مبدأ است، ادامه داد:، چون زباله‌ها از مبدأ و منزل تفکیک نمی‌شود و به‌صورت تفکیک نشده به محل انباشت پسماند می‌آید و زمینه برای جمع‌آوری غیرمجاز پسماند فراهم می‌شود، این مشکلات را شاهد هستیم، اما اگر مردم پسماند را به کانکس‌های شهرداری تحویل داده و در مقابل آن جایزه و اقلام دیگر دریافت کنند، می‌توانیم شاهد کاهش پدیده‌های این‌چنینی باشیم. به عنوان کار موضعی و مُسَکِن باید از فرمانداری ها، بخشداری‌ها و شهرداری‌ها بخواهیم، که به طور مرتب اقدام به گشت در خصوص مقابله با پسماندسوزی کرده و با مجرمان برخورد جدی کنند وی با بیان این‌که انجام کار‌های مُسَکِن نمی‌تواند، سبب حل مشکل پسماندسوزی شود، تأکید کرد: باید از فرمانداری‌ها، بخشداری‌ها و شهرداری‌ها بخواهیم، که به‌طور مرتب اقدام به گشت در خصوص مقابله با پسماندسوزی کرده و با مجرمان برخورد جدی کنند. خودرو‌های حامل نخاله موظف به تحویل نخاله ساختمانی شوند خلیل‌آبادی از تصویب قانونی مبنی بر کار گذاشتن دوربین در محل تخریب ساختمان‌ها برای دریافت جواز در تهران خبر داد و گفت: باید خودرو‌های حامل نخاله موظف به تحویل نخاله ساختمانی شوند. وی گفت: اگر برخورد‌ها جدی، هماهنگ و با برنامه شود، فراوانی پسماندسوزی و نخاله ریزی زیاد نمی‌شود، به‌طوری‌که در بخش‌های مختلف، به‌خصوص در ساعات غروب و شب‌ها شاهد این امر باشیم. عضو شورای شهر تهران، ری و شمیرانات با بیان این‌که وجود دشت‌های وسیع، بیابان‌های بایر و قرار داشتن در خارج از شهر تهران انگیزه حرکت خودرو‌های حمل نخاله به‌سوی آرادکوه و مناطق بخش‌های کهریزک و فشافویه شهرستان ری شده است، گفت: در بخش «قلعه‌نو» و دشت ورامین اراضی کشاورزی زیاد است و حضور کشاورزان در زمین‌های خود امکان حضور زباله سوزان را سلب می‌کند. وی ادامه داد:، اما زمین‌های بایر در بخش‌های کهریزک و فشافویه بستر خوبی برای حضور زباله سوزان است، چراکه عدم حضور مردم در این مناطق می‌تواند زمینه زباله‌سوزی را فراهم کند، دلیل دیگر نیز نزدیکی این بخش‌ها به مرکز پسماند و زباله شهرداری تهران در «آرادکوه» است، که اگر در مسیر پلیس این خودرو‌ها را متوقف کند، اظهار می‌کنند که برای تخلیه زباله به‌سوی مرکز پسماند می‌روند. به نظر می‌رسد، اگر عزمی راسخ برای مقابله با پسماند سوزی غیرقانونی در مسئولان و تفکیک زباله از مبدأ در شهروندان نباشد، به‌زودی شاهد نتایج تلخ حاصل از آلودگی‌های ناشی از زباله‌سوزی و تخلیه نخاله‌های ساختمانی در حواشی جنوب پایتخت خواهیم بود.