نگرانی از تکرار برجام ۲۰ دقیقه‌ای در FATF

روزنامه جوان: روزگذشته خانه ملت، جلسه شلوغی داشت؛ جلسه‌ای که اتفاقاً برخی از مهم‌ترین لوایح چند سال اخیر در آن مورد بررسی قرار گرفتند. لوایح مربوط به پیوستن ایران به کنوانسیون مبارزه با تأمین مالی تروریسم، لایحه اصلاح قانون مبارزه با پولشویی و همچنین لایحه اصلاح قانون مبارزه با تأمین مالی تروریسم از جمله لوایحی بودند که در این جلسه قرار بود، مورد بررسی قرار بگیرند، البته در این میان وقت مجلس به اصلاح لایحه قانون مبارزه با پولشویی اختصاص یافت و ادامه بررسی آن به زمان دیگری موکول شد، با این حال حتی در این بررسی ناقص نیز روشن شد که کار تا چه اندازه برای مجلس در این باره حساس است. دلیل آن هم این است که لوایح فوق به دلیل اثرات قانونی که بر گردش نظام مالی کشور و پیوند آن با بخش‌های مختلف نظام دارد می‌تواند تأثیرات بسیار مهمی بر پروژه‌های حساس نظام جمهوری اسلامی ایران داشته باشد. شاید مهم‌ترین نگرانی درباره این لوایح همان نگرانی‌ای باشد که بار‌ها و بار‌ها دلسوزان و منتقدان کشور نسبت به پذیرفتن چارچوب‌های مربوط به بحث پولشویی بیان کرده‌اند. تعریف‌های دوگانه از موضوع تروریسم و همچنین محدود شدن وظایف دستگاه نظامی کشور از جمله مهم‌ترین نگرانی‌های موجود است. مخالفت مرکز پژوهش‌ها باپیوستن ایران به FATF به گزارش فارس، محمدعلی پورمختار نماینده مردم بهار با اشاره به نشست دیروز فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس گفت: در این نشست تعدادی از لوایح همچون لایحه اصلاح قانون مبارزه با پولشویی، لایحه الحاق دولت ایران به کنوانسیون پالرمو (مبارزه با جرائم سازمان‌یافته فراملی) و همچنین لایحه مبارزه با تأمین مالی تروریسم مورد بحث و بررسی قرار گرفت و مرکز پژوهش‌های مجلس نیز گزارشی را در خصوص این لوایح به اعضای کمیسیون ارائه کرد.

وی افزود: طبق این گزارش لوایح فوق‌الذکر در راستای اجرا و پیاده‌سازی FATF در کشور و تلاش برای خروج از لیست سیاه این گروه هستند.

عضو شورای مرکزی فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس اظهار داشت: بر اساس گزارش ارائه‌شده آنچه قابل ذکر است این است که این لوایح نمی‌تواند امنیت گردش‌های مالی و حساب‌ها و تراکنش‌های مردم را که مستقیم به امریکا منتقل خواهد شد تأمین کند و اطلاعات مالی در اختیار FATF قرار خواهد گرفت. همچنین در این گزارش آمده که ما در مورد تروریسم و مصادیق آن اختلافات جدی با FATF خواهیم داشت و حتی اگر حق شرطی هم داشته باشیم هیچ کارایی‌ای برای ما نخواهد داشت.

پورمختار خاطرنشان کرد: همچنین در این گزارش آمده بود که این سازمان‌ها به عنوان ابزاری در اختیار کشور‌هایی همچون امریکا قرار گرفته‌اند تا به کشور‌ها فشار بیاورند که به این معاهدات بپیوندند و تعهدات را قبول کنند، درحالی‌که امریکا و متحدانش به این معاهدات مقید نیستند. ماجرای برجام دوباره تکرار نشود در صحن علنی مجلس شورای اسلامی نیز نمایندگان مجلس سؤال جدی نسبت به اصلاح لایحه مبارزه با پولشویی داشتند. علی ادیانی نماینده قائمشهر به عنوان اولین مخالف کلیات این لایحه اظهار داشت: این لایحه دارای مشکلاتی است که کمیسیون حقوقی تلاش کرده آن را برطرف کند، اما در ماده ۴ آن موضوع تشکیل شورای عالی مبارزه با پولشویی آمده است. این یعنی تشکیل شورایی کاملاً حاکمیتی که قرار است از این به بعد همه امور زیر نظر دولت‌ها باشد. «اکنون برهه مهمی برای مجلس برای تصویب یا عدم تصویب این لایحه است که در تاریخ نوشته می‌شود.» کاظم دلخوش نماینده صومعه سرا در مجلس به عنوان اولین موافق کلیات لایحه مذکور گفت: مبارزه با پولشویی در دستور کار همه دنیا قرار گرفته است. ما در سال ۸۶ در کمیسیون اقتصادی قانون پولشویی را تصویب کردیم. امروز مجدداً اصلاح این قانون در مجلس مورد بررسی قرار گرفته است تا جرائم و روش‌های جایگزین به جای روش‌های قدیمی باشد.

دلخوش ادامه داد: بسیاری از مفاسد اقتصادی از طریق شناسایی جریان‌های مالی و مبارزه با پولشویی قابل شناسایی هستند. به گزارش فارس، احمد سالک نماینده اصفهان به عنوان دومین مخالف کلیات این لایحه اظهار داشت: ما ۱۱ سال پیش قانون پولشویی را در مجلس تصویب کردیم، پس هیچ الزامی وجود نداشت که از خارج از کشور به ما دستور دهند قانون پولشویی را تغییر دهیم. وی تأکید کرد: نباید به استقلال کشور خدشه وارد شود، برجام را ظرف ۱۵ دقیقه تصویب کردیم. امروز نباید این اتفاق در مورد دو لایحه مبارزه با قانون پولشویی و مبارزه با تأمین مالی تروریسم بیفتد. براساس این گزارش، علی لاریجانی رئیس مجلس در واکنش به اظهارات سالک درباره تصویب برجام ظرف ۱۵ دقیقه اظهار داشت: برجام دو ماه در مجلس مورد بحث و بررسی قرار گرفت و ساعت‌ها فراکسیون‌های مختلف و دبیرخانه شورای امنیت روی آن بحث و بررسی کردند و ما در مجلس نتیجه را رأی‌گیری کردیم، لذا مدام روی آن مانور ندهید که ما مجبور شویم توضیح دهیم.

در ادامه سالک گفت: نباید اجازه دهیم اقتدار کشور از دست برود. جریان مالی براساس FATF تمامی معاملات ما را تحت نظر دشمن قرار می‌دهد. هیچ دلیلی ندارد که دشمن از اطلاعات ما خبردار شود و علیه ما استفاده کند.

وی با تأکید بر اینکه استکبار به دنبال افزایش فشار بر ایران است، اظهار داشت: نباید اجازه دهیم استقلال ما ضربه خورد. ما با تبادل مالی مشکل نداریم ولی بحثمان این است که چرا باید اطلاعات ما دست دشمن باشد. لاریجانی مجدداً به اظهارات سالک واکنش نشان داد و اظهار داشت: این صحبت‌های شما مربوط به لایحه اصلاح قانون مبارزه با تأمین مالی تروریسم است. ما اکنون در حال بررسی لایحه مبارزه با پولشویی هستیم که سالک پاسخ داد: «مبارزه با پولشویی و مبارزه با تأمین مالی تروریسم موازی یکدیگر هستند. سؤال ما این است که چرا شما عجله دارید این لوایح قبل از ۲۲ اردیبهشت که امریکا می‌خواهد درباره برجام موضع‌گیری کند، تعیین تکلیف شود. اکنون مجلس در پیچ تاریخی حساسی قرار دارد.»

طیبه سیاوشی دیگر نماینده مجلس نیز به عنوان دومین موافق کلیات لایحه گفت: این لایحه در راستای امنیت سرمایه‌گذاری است و باید برای مبارزه با پولشویی بحث حفظ اسرار مورد تأکید قرار گیرد.

بعد از اظهارات سیاوشی، علی لاریجانی رئیس مجلس اعلام کرد: امروز سه سؤال در دستور کار مجلس قرار دارد به همین دلیل ادامه بررسی این لایحه به جلسه بعدی مجلس موکول می‌شود. قانع شدن نمایندگان از پاسخ ظریف یکی از نکات مهم در خصوص بررسی این لایحه حضور عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امورخارجه و همچنین مسعود کرباسیان وزیر اقتصاد و دارایی در جلسه علنی مجلس به منظور دفاع از تغییرات صورت گرفته در این لایحه بود. با وجود اینکه بسیاری از نمایندگان شخصاً سراغ دولتی‌های حاضر در مجلس می‌رفتند، اما به دلیل تراکم کاری دیروز مجلس این دو نتوانستند به پشت میکروفون جلسه علنی بروند، البته محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه نیز در جلسه علنی دیروز مجلس حضور یافت و به سؤال حبیب‌الله ده‌مَرده نماینده زابل درباره علت عدم اقدام جدی در رابطه با حقابه ایران از رودخانه هیرمند از افغانستان پاسخ داد. پس از توضیحات ظریف نماینده مردم زابل از توضیحات وی قانع شد. روحانی در خصوص تلگرام توضیح دهد بحث فیلتر شدن تلگرام و حواشی مربوط به آن به خصوص توضیحات رئیس جمهور در اینستاگرام از جمله مباحثی بود که در جلسه علنی شورای اسلامی مطرح شد و برخی از نمایندگان با توجه به سخنان قبلی رئیس‌جمهور خواستار توضیحات رئیس‌جمهور در این باره شدند. مصطفی کواکبیان نماینده مردم تهران و عضو فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی در صحن علنی پارلمان طی تذکر شفاهی اظهار داشت: باید بررسی و حتماً از آقای رئیس‌جمهور دعوت شود تا طی جلسه علنی یا غیرعلنی برای فیلترینگ تلگرام جواب دهند.

وی افزود: مردم از ما سؤال می‌کنند اگر رئیس‌جمهور مخالف فیلترینگ تلگرام است پس چرا برخی می‌گویند او مخفیانه موافقت کرده، اگر هم موافق است پس چرا می‌گوید با آن مخالف هستم.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در ادامه خاطرنشان کرد: رئیس‌جمهور باید طی جلسه غیرعلنی یا علنی نزد افکار عمومی توضیح دهد تا روشن شود که رئیس‌جمهور با فیلترینگ تلگرام موافق است یا مخالف.