مبارزه با فساد اقتصادی دغدغه حوزه علمیه نیست / وقتی رسانه ملی پیشگام نمی شود، رسانه های غیررسمی سکان را بدست می گیرد
بحث عدالت، اولویت انقلاب اسلامی بود ولی حتی رسانه امروز ما که رسانه ملی است جلو آن را می‌گیرد. همه این‌ها دست به دست هم دادند که موضوعات سطحی مثل کنسرت، ورود زنان به ورزشگاه، برای همه مهم شود.
سرویس فرهنگی فردا؛ مسعود غزنچایی: میلاد میرزاباقری و حجت عدالتپناه در مستند‌های زمستان یورت و داد به موضوع حقوق کارگران و مشکلات صنفی آن‌ها پرداخته اند. در آستانه روز کارگر گفت و گویی با این دو کارگردان جوان درباره مشکلات کارگری، سختی‌های ساخت مستند‌های اجتماعی با رویکرد عدالتخواهی و همچنین موانع پیش روی مستندسازان با دغدغه‌های اجتماعی گفت و گو کردیم. در بخش اول گفت و گو درباره مشکلات رسانه ای پیشِ روی قشر کارگر و عدالت رسانه ای صحبت کردیم. بخش دوم گفت و گو را در ادامه می‌خوانید.
فردا: درباره تفاوت سیاه نمایی با واقع نمایی و مشکلاتی که یک مستندساز برای تاثیر محتوای اثرش روی مخاطب دارد صحبت کردیم و به مفهوم عدالت رسیدیم. اما اگر کسی به اسلام و انقلاب اعتقادی نداشه باشد و بخواهد درباره مشکلات کارگری و مبارزه با فقر و فساد اثری بسازد، می‌تواند عدالت خواه باشد؟
عدالت پناه: واقعیت این است که ما خیلی از شخصیت‌های بزرگ جهان را داریم که در کشور‌های مختلف مبارزه کردند برای عدالت و تحقق حق مستضعفین. من معتقدم به این سیستم و این چارچوب و سعی می‌کنم در این زمینه کار کنم و این پیام را مدنظر قرار دهم. چیزی که اتفاق می‌افتد تحت عنوان فیلم‌هایی که بحث اجتماع را مطرح می‌کنند، یا مثلا به عبارتی سیاه نمایی است، چون همه اش یاس و ناامیدی است، بن بست را نشان یم دهد، بیشتر ژست اپوزیسیون بازی است.
فردا: همین اپوزیسیون با رویکرد عدالت رسانه ای، رسانه بدهیم و نقد کنیم، آیا اپوزیسون می‌تواند از این شوآف رسانه‌ای غرب استفاده کند؟
عدالت پناه: مشکل همین است. چطور این‌ها فرصت پیدا می‌کنند چهره شوند وخودشان را دردمند جامعه نشان دهند.
میرزاباقری: این اپوزیسیونی که شما می‌گویید بیشترین رسانه را در دست دارند، راحت حتی می‌بینیم که در سینما فضای مجازی کار می‌کنند، دیده هم می‌شوند. من یک نکته بگویم: حرف من این است که بحث اصلی انقلاب اسلامی است که عدالت خواهی بود. ایستادن جلوی ظالم و ظلم امروز در رسانه ملی در تریبون‌های نماز جمعه ما، در بچه مذهبی‌ها و حزب الهی‌های ما، در سلبریتی‌های ما، سینمای ما جلو آن گرفته میشود. به نظر من یک جور همه این‌ها دست به دست هم دادند تا موضوع اصلی انقلاب اسلامی دیده نشود. به نظر من بحث عدالت، اولویت انقلاب اسلامی بود که حتی مردم ما این قضیه را نمی‌دانند و حتی رسانه امروز ما که رسانه ملی است جلو آن را می‌گیرد. همه این‌ها دست به دست هم دادند که موضوعات سطحی مثل کنسرت، ورود زنان به ورزشگاه، برای همه مهم شود. می‌گویند یک جا کنسرت برگزار شد، می‌ریزند بیرون، تظاهراتی می‌کنند. چرا شما برای کارگران آق دره این کار را نکردید؟ چرا برای کارگران زمستان یورت که حقشان خورده شد این کار را نکردید؟ ده سال، گفتند حق ما خورده میشود، بیمه ما درست رد نمی‌شود، مشکلات داریم، کسی صدای این‌ها را نشنید. به نظرم اصولگراو اصلاح طلب هم ندارد. یک حرفی هست در انقلاب اسلامی که دارند سانسور می‌کنند. حرف‌های امام خمین را سانسور می‌کنند. شما کی دیدید که کلماتی که مربو ط. به عدالتخواهی امام خمینی بود و اینکه مستضعفین باید سکاندار جامعه باشند چندبار از رسانه ملی پخش شده است؟
فردا: چه منفعتی می‌برند از اینکه سانسور کنند؟
میرزاباقری: می‌خواهند نظام را به سمت نظام سرمایه داری ببرند. اشرافی گری محض و این به دست یک نفر هم حل نمی‌شود. کشور رئیس جمهور و مجلس دارد و این‌ها را ما انتخاب می‌کنیم.
عدالت پناه: قسمتی از انتقاد هم به حوزه‌های علمیه امروز است. وقتی نگاه می‌کنید در جریان انقلاب اسلامی چه نقش مهمی داشتند، ولی امروز مسائل عدالت و تحقق آن مجهول واقع میشود، خیلی ناراحت کننده است. بالاخره مراجع ما، طلاب عدالت خواه خیلی می‌توانند در جامعه تاثیر بگذارند.
فردا: تصمیم ندارید در مستند‌های بعدی به این موضوعات بپردازید؟
عدالت پناه: در مستند «داد ۲» بنا داریم به مسئله اختلاس بپردازیم. ما در دهه ۴ انقلاب هستیم. وقتی ما همچنان با اختلاس و فساد اقتصادی روبرو هستیم، باید ببینیم در این ۴۰ سال چکار کردیم؟ وقتی اعتماد اجتماعی مردم به نظام اسلامی از بین برود، این خسران را نمی‌توان با هیچ چیزی جبران کنیم. من می‌خواهم بدانم چرا این بحث مبارزه با فساد که یک وجهی از عدالت خواهی است دغدغه اصلی بزرگان حوزه علمیه ما نیست. هر اتفاقی که در این نظام می‌افتد به نام اسلام تشیع است، وقتی در این نظام روز به روز فساد اخلاقی، اقتصادی و اجتماعی بالا می‌رود یک جای کار اشکال دارد و نگران کننده است. حق کاگر تضعیف میشود و توی حزب الهی، توی مداح، نماینده مجلس، روزنامه نگار و خبرنگار برات مساله ایجاد نمی‌شود. این نشات گرفته از بی عدالتی رسانه‌ای ماست و باید آن را برطرف کنیم. شما نگاه کنید یک مساله پیش پا افتاده، من نمی‌خواهم زیاد وارد بحث شوم، این بحث اخیر که برای یکی از خواهران گشت ارشاد پیش آمده، پلیس است، در جه دارد، شرح وظیفه پلیس مشخص است، به او گفتند برو با این جرم و خلاف برخورد کن، اتفاقی می‌افتد، بالاخره او هم یک انسان است، کجای دنیا دیدی که کسی که به پلیس توهین می‌کند او از خودش دفاع نمی‌کند و دست و پا بسته می‌ایستد، و مجرم هر کاری دوست دارد انجام می‌دهد؟
فردا: ما هنوز قانونی در مورد حجاب نداریم. فقط یک بخش نامه است برای ادارات دولتی و الان به چالشی برای کشور تبدیل شده. در آن کلیپ بیشتر بحث برخورد و تنشی که بین یک مجری قانون به عنوان یک عضوی از دولت و یک کسی که به زعم قانون جرمی مرتکب شده، مورد بحث بوده.
عدالت پناه: وقتی رسانه ملی خودش در این مسئله پیشگام نمی‌شود، رسانه‌های غیر رسمی سکان را بدست می‌گیرند.
فردا: با فیلتر هم نمی‌شود جلویش را گرفت.
عدالت پناه: انقدر ابزار‌های پیشرفته‌ای هست که باید فکر نوینی کرد. ما تلاش می‌کنیم به عنوان فردی که در رسانه فعالیت می‌کنیم دوربین ما طرف مظلوم و حق بایستد و کارفرمایی که می‌خواهد حق کارگر را بخورد، جرات نکند. احساس ترس کند که هر لحظه ممکن است دوربین‌های مستند ساز‌های عدالتخواه بیایند سراغ من و آبرو برای من نگذارند.
فردا: الان که مدت زمان زیادی از ساخت فیلم‌های شما گذشته، قهرمان‌ها و سوژه‌های شما چه سرنوشتی دارند؟ آیا به مطالبه‌ای که در مستند شما وجود دارد، رسیدگی شده؟
میرزاباقری: می‌خواستیم مستند را در شهرستان آزاد شهر که اتفاق در همان شهرستان رخ داده بود، اکران کنیم که جلویش را گرفتند و این جلوگیری از سمت شورای تامین بود که متشکل از امام جمعه، فرماندار، اطلاعات و سپاه است. به نظر بنده اگر شورای تامین آن شهرستان برای مشکلات آن شهر، جلسه می‌گرفت و مشکلات را حل می‌کرد امروز لازم نبود که بیاید جلسه بگذارد برای جلوگیری از اکران یک مستند. اگر شما کاری نکردید چرا از اکران مستند می‌ترسید؟ می‌گویند اگر اکران شود، کارگر‌ها می‌ریزند بیرون و اعتراض می‌کنند. نکته خوبی که مستند داشت این بود که کارگران می‌گفتند این مستند حرف دل ما است؛ و خیلی به آن‌ها روحیه داده بود و برایشان تریبون‌هایی ایجاد شدکه حرف هایشان را بزنند، ولی متاسفانه در خفا آن مشکلات باقی است و هنوز دارند به کاگر‌ها ظلم می‌کنند.
فردا: آقای عدالت پناه، مسائل کارگران آق دره و مشکلات صنفی راننده‌ها به کجا کشیده شد؟
عدالت پناه: همچنان با مسائلی که در فیلم «داد» نشان دادیم، دست به گریبان هستیم. کارگران معدن آق دره حرفشان شنیده شد، بعید می‌دانم که شرایط استانداردی که در معدن باید باشد برایشان فراهم شده باشد.