فناوری‌هایی که امسال دنیا را تکان می‌دهند

مهر: پیشرفت انسان در حوزه‌های علمی و فناوری به نحوی محسوس زندگی انسان را در قرن بیست و یکم دستخوش تغییراتی کرده است این تغییرات لحظه به لحظه دنیا را شگفت زده می‌کند و همزمان نگرانی‌هایی را نیز به وجود می‌آورد. ۲۰۱۷ به «سال هوشمندسازی» مشهور بود. در سال جاری نیز پیش بینی می‌شود تغییرات شگرفی در حوزه علم و فناوری ایجاد شود. یادگیری ماشینی و هوش مصنوعی طیف وسیعی از صنایع را دگرگون می‌کنند و فضا را برای دستیاران مجازی باز می‌کنند. اینترنت اشیا نیز هوشمندتر می‌شود و پتانسیل عظیمی برای خانه‌ها و شهر‌های هوشمند فراهم می‌کند. این در حالی است که نگرانی در امنیت اطلاعات و حملات سایبری نیز بیشتر می‌شود. آنچه در زیر می‌خوانید برخی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین روند‌های علم و فناوری در سال جاری و پس از آن هستند: خودرو‌های پرنده آسمان را فتح می‌کنند به زودی خودرو‌ها علاوه بر جاده‌های روی زمین، آسمان را نیز فتح می‌کنند. شرکت‌های متعددی در سال ۲۰۱۷ بستر خود را برای توسعه مدل خودرو‌های پرنده فراهم و مدل‌های متعددی را آزمایش کردند. پیش بینی می‌شود این روند در سال ۲۰۱۸ نیز ادامه یابد. بزرگترین جهش در این حوزه افتتاح تاکسی هوایی در دبی در تابستان امسال است. کارشناسان امر پیش بینی می‌کنند روند سرمایه گذاری در این بخش نیز افزایش یابد. دستیار‌های مجازی صوتی و شنود کاربران در حال حاضر طیف وسیعی از دستیار‌های صوتی هوشمند (مانند الکسا و گوگل هوم) در خانه‌ها به کار می‌روند. این درحالی است که گسترش استفاده از این گجت‌های هوشمند روند بازاریابی و فروش را با توجه به ترجیحات مشتریان تغییر داده و نوعی ارتباط مستقیم میان شرکت و مصرف کننده ایجاد می‌کند. از سوی دیگر همزمان با افزایش استفاده از دستگاه‌های خانگی هوشمند و دستیار‌های صوتی مجهز به هوش مصنوعی، نگرانی‌ها درباره استراق سمع شرکت‌های بزرگ فناوری از محاورات کاربران بیشتر می‌شود. به عقیده کارشناسان بیم آن وجود دارد که شرکت‌ها به طور غیرقانونی به محاورات مشتریان دسترسی یابند. در همین راستا باید منتظر نظارت دقیق‌تر رسانه و مردم بر عملکرد شرکت‌های فناوری در این حوزه و البته فشار‌های قانونگذاری در این حوزه بود. یادگیری عمیق یادگیری ماشینی و به طور خاص یادگیری عمیق در حال انقلاب است. این فناوری‌های جدید در مراکز اطلاعات به طور گسترده استفاده خواهند شد. به عنوان مثال آمازون واحد‌های پردازش گرافیکی (GPU) را برای یادگیری عمیق تهیه می‌کند. اپلیکیشن‌های شناسایی تصاویر، ویدئو و صوت نیز از این فناوری‌ها استفاده می‌کنند. جهش کوانتومی مدت هاست که نظریه‌های مختلفی درباره حسابرسی کوانتوم ارائه می‌شود و این حوزه دستمایه داستان‌های علمی تخیلی متعددی بوده است. اما اکنون به نظر می‌رسد حسابرسی کوانتومی از فناوری ابررایانه‌های معمول پیشی می‌گیرد. از سوی دیگر شرکت‌های مختلف و رقیب نیز سعی دارند قدرت رایانش کوانتومی خود را در فضا افزایش دهند. به این ترتیب احتمال اشتباهات در رایانش نیز کاهش می‌یابد و امنیت اطلاعات بیشتر می‌شود. آزمایش رایانش کوانتومی در کنار رمزگذاری و هوش مصنوعی در سال ۲۰۱۸ رشد بیشتری خواهند داشت. ارز‌های دیجیتالی پیش بینی‌های فناوری حاکی از آن است که در سال جاری بیت کوین، اتریوم یا هر ارز دیجیتالی دیگر به شدت محبوب خواهد شد و به طور گسترده از آن‌ها برای تجارت استفاده می‌شود. همزمان با بالا رفتن ارزش این نوع دارایی، ریسک انجام کسب و کار با آن نیز بالاتر می‌رود؛ بنابراین تلاش برای ایجاد محیطی ایمن نیز باید گسترش یابد. فناوری بلاک چین بلاک چین در حقیقت زنجیره‌ای از بلوک‌هاست. به طور کلی بلاک چین یک سیستم ثبت اطلاعات و گزارش توزیع شده و به صورت غیرمتمرکز است. بیت کوین اولین کاربرد از این فناوری بود و از بلاک چین برای ذخیره اطلاعات دارایی کاربران بهره برد. اگر بلاک چین یک سیستم عامل باشد، بیت کوین نرم افزاری روی این سیستم عامل است. کارشناسان پیش بینی می‌کنند در سال جاری شرکت‌هایی که محصولات بلاک چین را عرضه می‌کنند، بیش از پیش گسترش یابند و حتی شرکت‌های بزرگ فناوری نیز وارد این بازار شوند و محصولات را تثبیت کنند. ربات‌ها حامی سالمندان و معلولان هرچند تحقیقات رباتیک مدت هاست که انجام می‌شود، به کارگیری آن هنوز به مرحله شکوفایی نرسیده است. با این وجود سال‌های اخیر بازار ربات‌ها به شدت گسترده شده است. همزمان ربات‌های پیچیده نظامی و صنعتی نیز به کار گرفته شده اند. درهمین راستا پیش بینی می‌شود ربات‌های بیشتری در حوزه پزشکی و برای خدمات و نگهداری از سالمندان و معلولان و ... به کار گرفته شوند. ربات‌ها همراه با یادگیری عمیق و هوش مصنوعی در سال جاری بیش از پیش رشد می‌کنند. حمل و نقل بهتر با دستیار‌های هوشمند هرچند پیشرفت خودرو‌های کاملا خودران به دلیل موانع متعدد کند شده است، اما استفاده از دستیار‌های خودران همچنان درحال افزایش است. مانند دستیار پارک، شناسایی ویدئو و زنگ هشدار برای خروج از لاین‌ها یا شناسایی موانع. پیش بینی می‌شود دستیار‌های خودرو همراه فرایند اتوماسیون و ماشین یادگیری در صنعت خودروسازی به کار گرفته شوند. استفاده از واقعیت مجازی و واقعیت افزوده گجت‌های بازی و واقعیت مجازی و واقعیت افزوده در سال گذشته بسیار رشد کردند. پیش بینی می‌شود استفاده از این گجت‌ها در سال جاری نیز همچنان رشد کند. همچنین این فناوری‌ها در حوزه‌های مختلف از پزشکی و درمانی و سرگرمی گرفته تا تسهیل فرایند‌های صنعتی و روانپزشکی و جنگ افزار‌های نوین به کار گرفته خواهد شد. فناوری اصلاح ژن یا زیست فناوری افزایش توجه و سرمایه گذاری در فناوری‌های مهندسی ژنتیک به گروه‌های تحقیقاتی پزشکی کمک می‌کند تا دی ان‌ای تقریبا تمام ارگانیسم‌های زنده را تغییر دهند. طبق نتایج تحقیق ۲۰۱۷ Future of CRISPR Research، ۸۷ درصد کاربران جدید فناوری اصلاح ژن تازه با این روند آشنا شده اند. این امر نشان می‌دهد سادگی این فناوری سبب شده استفاده از آن فراگیرتر شود. درهمین راستا شاهد افزایش استفاده از فناوری اصلاح ژن برای مبارزه با بیماری‌ها و قحطی در جهان هستیم. گوشت بدون گوشت تا همین اواخر گزینه‌های جایگزین گیاهی گوشت بسیار محدود بودند. برای افراد گیاه خوار نیز توفو بهترین منبع دریافت پروتئین به شمار می‌آمد. اکنون موج جدیدی از تولید کنندگان مواد غذایی مشغول تولید جایگزینی برای گوشت هستند که ظاهر و بو و طعم مشابهی دارد. شرکت‌هایی مانند «ممفیس میت» توجهات بسیار و البته سرمایه گذاران بزرگی مانند بیل گیتس و ریچارد برانسون را به خود جلب کرده اند. شرکت‌های پرورش گوشت بدون گوشت به نوعی نشانگر نگرانی‌ها درباره مصرف گوشت هستند. این شرکت‌ها در ۲۰۱۸ و سال‌های آتی فعالیت‌های خود را گسترش می‌دهند و جایگزینی برای گوشت تولید می‌کنند. امنیت سایبری و هوش مصنوعی امنیت سایبری به امری حیاتی در زندگی و کسب و کار تبدیل شده با این وجود مدیریت آن بسیار سخت است. سواستفاده از امنیت سایبری بسیار پیچیده است. اتوماسیون خالص به تنهایی کافی نیست و هوش مصنوعی برای تحلیل بهتر اطلاعات و فرایند‌های اتوماتیک لازم است. کارشناسان پیش بینی می‌کنند در سال‌های آتی روند استفاده از هوش مصنوعی برای حفظ امنیت گسترده‌تر شود. اینترنت اشیا در خانه و شهر یکی از مهم‌ترین روند‌های فناوری در سال‌های اخیر اینترنت اشیا بوده است. اتصال تمام دستگاه‌های هوشمند خانه به یکدیگر، زندگی کاربر را ساده‌تر می‌کند و علاوه برآن به او قدرت کنترل بیشتری می‌دهد. این درحالی است که اکنون فناوری اینترنت اشیا از خانه به داخل شهر‌ها نیز نفوذ کرده است. شهر‌های مختلف در سراسر جهان مشغول اجرای پروژه آزمایشی مختلفی در این زمینه هستند. شهر‌های مختلف قصد دارند با کمک اینترنت اشیا بخش‌های مختلفی مانند سیستم کنترل ترافیک و چراغ‌های روشنایی شهری را رصد کنند. اخلاق، قانون و سیاست گذاری برای فناوری‌های آینده با گسترش پیشرفت یادگیری عمیق، ربات ها، دستیار‌های هوشمند و به کارگیری هوش مصنوعی جامعه به سختی می‌تواند روند فناوری نوین را کنترل کند. تا به حال دستورات و راهنما‌هایی برای کنترل و قانونمند کردن فناوری در حوزه‌های حفظ حریم خصوصی و امنیت تحلیل و ارائه شده اند و در برخی وجوه نیز اجرا شده اند. این راهنما‌ها و قوانین بیش از پیش در حوزه سیستم‌های هوشمند و خودکار و در بخش امنیت سایبری به کار گرفته خواهند شد. چرا که با پیشرفت روزافزون فناوری نگرانی‌ها از بابت نحوه استفاده و سوءاستفاده از آن‌ها در راستای منافع گروه‌های خاص افزایش می‌یابد. همچنین دغدغه‌های اخلاق زیستی درباره کارکرد فناوری‌های زیستی همچنان برطرف نشده است. روبات‌ها نیز اگرچه در هر عرصه‌ای که باشند تسهیلات زیادی را برای بشر فراهم می‌کنند، اما همواره بیم گسترش بی رویه آن‌ها وجود دارد به طوریکه در بسیاری از نقاط دنیا روبات‌ها زنگ خطری برای بیکاری صاحبان مشاغل شده اند.