کارمندی که کارآفرین شد

خبرگزاری تسنیم: علی علیجانی، بازنشسته اداره کشاورزی طالقان و فارغ التحصیل رشته شیلات است. وی با ۷۰۰ هزار تومان در سال ۷۸ کار پرورش ماهی را آغاز کرد و در حال حاضر صاحب ۱۸ استخر و یکی از موفق‌ترین پرورش‌دهندگان ماهی در کشورمان است و در کنار پرورش ماهی سالانه بیش ازسه میلیون بچه ماهی نیز پرورش می‌دهد. حدود ۲۰ درصد از مجموع پروتئین حیوانی مورد نیاز انسان از ماهی تأمین می‌شود و تقریبا یک سوم مردم جهان بیشترین پروتئین مصرفی خود را از ماهی بدست می‌آورند. ماهی‌های گرم آبی یکی از مهمترین منابع تأمین پروتئین است. سالانه حدود ۱۴۰ هزار تن ماهی گرمابی در ایران تولید می‌شود. سرانه مصرف ماهی در کشور حدود ۸ کیلوگرم است که یک سوم متوسط سرانه جهانی آن است. ماهی قزل‌آلا از خانواده ماهیان آزاد و از گرانبهاترین ماهیان به شمار می‌رود. مشخصه بارز این ماهی‌ها داشتن باله چربی است و البته بدن دوکی شکل این ماهی را نیز نباید از یاد برد، این ماهی با بدن و فیزیک خاص خود می‌تواند آبی با فشار و سرعت ۷۰ کیلومتر بر ساعت را بشکافد و مسیر خود را طی کند. براساس تحقیقاتی که برای نخستین بار در شیراز روی ۳۰ نوع ماهی انجام شد، ماهی قزل‌آلا بیشترین میزان امگاـ۳ را داراست. مصرف این ماهی اسید چرب، خستگی، درد عضلانی، خشکی و خارش پوست، سردرد، بی‌خوابی، شکنندگی مو و ناخن‌ها و عدم تمرکز را کاهش می‌دهد و برای التیام بیماری‌های قلبی ـ. عروقی، رماتیسم مفصلی، آسم و کاهش التهاب آرتریت روماتوئید موثر است. مصرف ماهی قزل‌آلا برای زنان باردار بسیار توصیه می‌شود، زیرا موجب رشد مغزی و افزایش ضریب هوشی جنین می‌شود. قزل‌آلا به عنوان منبع غنی پروتئین، به آسانی در دستگاه گوارش هضم و جذب می‌شود و تقریبا به طور کامل در بدن به مصرف می‌رسد. «روی» موجود در قزل‌آلا در رشد کودکان و در تنظیم بلوغ جنسی نوجوانان تاثیر مهمی دارد و مصرف آن در دوران رشد از کوتاهی قد پیشگیری می‌کند. بد نیست بدانیم سر و کبد این ماهی بیشترین میزان امگاـ۳ را داراست. *با حقوق کارمندی زندگی نمی‌چرخید پرورش‌دهنده بچه ماهی می‌گوید: فارغ التحصیل رشته شیلات در سال ۱۳۵۸ از دانشگاه ارومیه هستم. به رشته شیلات بسیار علاقه داشتم و می‌خواستم یکی از بزرگترین پرورش دهندگان ماهی شوم. اما تحت تاثیر جو جامعه و کارمند شدن به سمت اداره کشاورزی کشیده شدم و کارمند اداره کشاورزی شدم. کار کارمندی من را اغنا نمی‌کرد. صبح می‌رفتم بعد از ظهر بر میگشتم کار برایم عادی شده بود. دیدم بعد از ظهر‌ها وقتم به بطالت می‌گذرد وقتم هدر می‌رفت. در اداره کارم را به نحو احسن انجام می‌دادم، اما دوست داشتم بروم به سمت تولید و این شد که در سال ۷۸ بعد از اینکه در تهران با سرمایه اولیه‌ای که داشتم منزلی را با ۲ میلیون پیش و ماهی ۳۰ هزار تومان اجاره کردم با ۷۰۰ هزار تومان باقی مانده از پس‌اندازم پرورش ماهی را اغاز کردم. وی ادامه داد: در ابتدا ترس داشتم، اما با توجه به اطلاعات اولیه از این عرصه و علاقه‌ای که داشتم توانستم بر ترسم پیروز شوم و کار را با راه‌اندازی یک استخر شروع کنم. ۲ سال به دنبال مجوز بودم که بالاخره در سال ۸۱ مجوز را گرفتم. در ابتدا از دلال‌ها تخم ماهی می‌خریدم و به استخر می‌ریختم و غذا هم از بازار تهیه می‌کردم به استخر می‌ریختم تا ماهی‌ها بزرگ شوند. اما به مرور با پیشرفت کار و سود حاصله از کارم توانستم استخر‌ها را بیشتر کنم و خودم به واسطه یک شرکتی از فرانسه تخم ماهی وارد کنم. در حال حاضر با ۱۸ استخر در حال فعالیت هستم و در کنار پرورش ماهی قزل‌آلا توانسته ایم سالانه سه میلیون بچه ماهی را پرورش دهیم و این بچه ماهی‌ها را به استان‌های فارس، کرمانشاه، قزوین، زنجان، آذربایجان شرقی ارسال می‌کنیم. *۶۰ میلیون دلار ماهی تیلاپیا وارد شد و کمر تولید را شکست علیجانی گفت:متاسفانه دولت با واردات ماهی تیلاپیا کمر تولیدکنندگان را شکست. دولت با این کار اقتصاد مقاومتی را بی‌معنی کرد. با واردات تیلاپیا در سال ۹۴ تولیدات ما نصف شده است تا جایی که بعضی از پرورش‌دهندگان ماهی دلسرد شده اند و با ادامه این کار دولت احتمالا استخر‌ها را جمع اوری کنند. تولید ماهی قزل‌آلا در کشور از ۱۶۰ هزار تن در سال ۹۴ به ۷۰ تا ۸۰ هزار تن رسیده است. در دنیا تیلاپیا را ماهی فقرا می‌دانند، اما در ایران به ماهی لوکس سر سفره‌ها تبدیل شده است. تیلاپیا رقیب جدی ماهی قزل‌آلا است در صورتی که کیفیت این دو ماهی اصلا قابل مقایسه نیستند و در بسیاری از مقالات علمی ذکر شده است که ماهی تیلاپیا برای سلامتی افراد ضعیف و مادران باردار ضرر دارد و تا جایی که امکان دارد از این ماهی استفاده نکنند، زیرا ارزش غذایی ندارد، حتی مضر نیز هست. در ایران سرانه مصرف ماهی قزل‌آلا ۸ کیلوگرم است در حالی که سرانه مصرف همین ماهی در کشور ژاپن ۶۰ کیلو است. این نشان می‌دهد که ما به مصرف ماهی و خواص فراوان این ماهی کم توجه هستیم. *جوانان به اشتباه ره صدساله را می‌خواهند در یک شب طی کنند/ برای ۵ نفر اشتغالزایی ایجاد کردم مردم ما باید قدر ایران را بدانند با توجه به امکانات و زیرساخت‌های خدادی که در کشورمان وجود دارد نباید بیکار داشته باشیم. جوانان در هر عرصه‌ای که بخواهند در هر جای کشور می‌توانند فعالیت کنند. جوانی که اهل کار باشد برای خود کار درست می‌کند. نمی‌دانم چرا جوانان فقط به دنبال کار کارمندی هستند. من خودم از کارمندی فراری بودم، چون از کار تکراری بدم می‌آمد دوست داشتم خودم کارآفرین و تولیدکننده باشم. از درامدم بسیار راضی ام و برای ۵ نفر نیز اشتغالزایی کرده‌ام که بسیار برایم لذت بخش است. تمام قسط‌ها را به خوبی تسویه کرده ام. اما باز باید دولت به کمک تولیدکنندگان بیاید تا بتوانیم مسیر اقتصاد مقائومتی را بهتر و روان‌تر طی کنیم و به خودکفایی برسیم. ما مدیریت صحیح در کشور کم داریم. از شمال تا جنوب با اختلاف دمای ۵۰ درجه ما ۱۲ اقلیم از ۱۴ اقلیم حال حاضر جهان را داریم. این یعنی برکت هر میوه‌ای که بخواهیم می‌توانیم تولید کنیم. این یعنی اینکه خدا نعمت خود را بر ما تمام کرده است. ما فقط کمی تلاش و اراده و از همه مهمتر مدیریت صحیح می‌خواهیم. وزیرا مثلا وزیر کشاورزی باید شخصی آشنا به مسائل کشاورزی و انسانی دلسوز و جهادی باشد. *روستا‌ها محور فعالیت اقتصادی هستند/ دولت با ارائه وام‌های بلندمدت روستاییان را دریابد علیجانی با تاکید بر نقش سازنده روستا‌ها در بالندگی اقتصادی خاطرنشان می‌کند: متاسفانه روستاییان با وجود پتانسیل‌های اشتغالزایی و ظرفیت کار به شهر‌ها می‌آیند تا درامدزایی داشته باشند. این درست مثل این است که کنار چشمه باشی و باز سراغ آب را بگیری. این مهاجرت به روستا‌ها ناشی از عدم آگاهی روستاییان از ظرفیت‌های روستاهاست و هم اینکه عدم آگاهی روستاییان از نحوه پول دراوردن از این ظرفیت دلیل دیگر مهاجرت است؛ و هم اینکه امکانات کافی در اختیار ندارند که در این زمینه دولت باید روستاییان را دریابد و فکری برای ان‌ها بکند. یعنی یکسری از زیر ساخت‌ها را آماده نماید تا جوانان بتوانند در روستا‌ها مشغول به کار شوند. وام‌های بلند مدت و کم‌بهره یکی از راه‌های ایجاد اشتغال است. برگزاری کلاس‌های آموزشی از دیگر راه‌های اشتغالزایی است. الان طوری شده است که روستاییان نان و ماست خود را از شهر خریداری می‌کنند و به روستا می‌برند. این یک درد بزرگ است. اگر مشکل بیکاری جوانان ما حل شود دیگر خبری از آسیب‌های اجتماعی و بزهکاری نخواهد بود، باید این مسئله را ریشه‌ای حل کرد نباید ساده از کنار این قضیه رد شد. روستا‌ها محور فعالیت‌های اقتصادی هستند، زیرا سرشار از منابع و زیرساخت‌های طبیعی هستند. متاسفانه ۲۵ هزار روستا در حال خالی شدن هستند. *غربی‌ها عاشق چشم و ابروی ما نیستند / غربی‌ها تخم ماهی عقیم به ما می‌فروشند وی می‌افزاید: «تخم‌های چشم‌زده‌ای که کشور‌های اروپایی و غربی به ما صادر می‌کنند عقیم و غیرقابل باروری هستند. ما بعد از پروار کردن این ماهی‌ها و مصرف آن در کشور دوباره مجبور هستیم از خارج این تخم‌ها را وارد کنیم. هدف آن‌ها این است که ما همواره در تولید ماهی قزل‌آلا وابسته به آن‌ها باشیم تا منافعشان تامین شود. تعجبی هم ندارد، غربی‌ها عاشق چشم و ابروی ما نیستند و فقط به سود خودشان فکر می‌کنند. این میزان وابستگی به کشور‌های غربی بدون شک در تناقض با اقتصاد مقاومتی و امنیت غذایی ماست.» بازنشسته فعال اقتصاد مقاومتی درباره خطر واردات تخم چشم زده از کشور‌های غربی، خاطرنشان می‌کند: «تخم‌های چشم زده‌ای که از فرانسه، ایتالیا و آمریکا وارد می‌شوند بعضا دچار بیماری‌هایی هستند که برای سلامتی مردم مضر است. خارجی‌ها به راحتی می‌توانند سلامت مردم ما را به خطر بیاندازند و این جای تأسف دارد. ضمن اینکه واردات تخم چشم زده باعث افزایش قیمت تمام شده ماهی قزل‌آلا می‌شود و حاشیه سود تولیدکنندگان کشورمان را محدود می‌کند. اگر روزی واردات تخم چشم زده متوقف شود، چیزی از تولید قزل‌آلای کشور باقی نمی‌ماند.» *با اقتصاد مقاومتی به خودکفایی می‌رسیم بازنشسته اداره کشاورزی خاطرنشان می‌کند: «تن‌ها فرمول اقتصادی که در ایران جواب می‌دهد و راهگشاست، اقتصاد مقاومتی است. اگر بخواهیم پیشرفت کنیم باید به سمت اقتصاد مقاومتی حرکت کنیم و فاکتور‌هایی را که مقام معظم رهبری فرموده‌اند رعایت کنیم آنوقت می‌توانیم به خودکفایی برسیم. باید سبک سبک زندگی‌مان را در جهت پیشرفت کشور و افزایش تولید تنظیم کنیم.» علیجانی توصیه‌ای هم به خریداران ماهی قزل‌آلا دارد و می‌گوید: «ماهی غذایی بسیار سالم است، اما در هنگام خرید باید دقت زیادی به خرج داد تا ماهی خوبی پیدا کرد. مردم در هنگام خرید باید دقت کنند که ماهی زخم خوردگی نداشته باشد و آبشش‌هایش سرخرنگ باشد. بلافاصله پس از فشار انگشت روی گوشت، باید به سرعت گوشت به حالت اولیه بازگردد و بوی نامطبوع هم نداشته باشد. این‌ها شروط خرید مطمئن ماهی است.» *باتجربه و با دانش وارد شوید/ سرمایه و دانش، لازم و ملزوم یکدیگرند نخستین شرط ورود به این کار داشتن تجربه و دانش مناسب است و اگر کسی حتی سرمایه کافی هم برای این کار داشته باشد تنها زمانی در سرمایه‌گذاری در این عرصه موفق خواهد بود که از دانش و تجربه کافی برخوردار باشد و یا از وجود کارشناسان خبره در این کار بهره ببرد. سرانه مصرف آبزیان در ایران هنوز جا نیفتاده و سرانه مصرف ما نسبت به خیلی از کشور‌ها پایین‌تر است لذا اگر این فرهنگ جا بیفتد که مردم از آبزیان در رژیم غذایی خود بیشتر استفاده کنند در نهایت این به نفع سلامت کل جامعه خواهد بود. فارغ‌التحصیلان رشته‌هایی نظیر شیلات می‌توانند بهترین سرمایه گذاران در این زمینه باشند، اما بسیاری از آن‌ها به دلیل نداشتن سرمایه کافی، امکان راه‌اندازی یک کسب و کار را ندارند و بلعکس افرادی که سرمایه مناسبی در اختیار دارند از دانش علمی بی‌بهره‌اند و به نظر می‌رسد برقراری ارتباط بین این دو گروه در شرایط فعلی بسیار به سود جامعه خواهد بود؛ بنابراین می‌توان گفت که سرمایه و دانش، لازم و ملزوم یکدیگرند و باید در کنار یکدیگر به کار گرفته شوند. *از کجا شروع کنیم؟ / شروع سرمایه گذاری وامکانات لازم برای سرمایه‌گذاری در احداث و راه‌اندازی یک مزرعه پرورش ماهی مهمترین مساله مکان‌یابی است؛ مکان‌یابی مناسب هم به لحاظ دسترسی به منابع آبی مناسب جهت تولید و هم به لحاظ موقعیت مکانی و میزان دسترسی به بازار فروش مهم است. درواقع مکان یابی دقیق و اصولی نه تنها در بهبود شرایط فروش و سودآوری به شما کمک خواهد کرد بلکه به لحاظ دسترسی به منابع آبی کافی و مناسب می‌تواند دوره پرورش و فرآیند تولید را کوتاه‌تر کند. بهترین منابع آبی برای پرورش ماهیان سردابی استفاده از آب چشمه‌های طبیعی با محدوده دمایی ۱۴ تا ۱۷ درجه سانتیگراد است و دمای زیر ۱۰ و بالای ۲۰ درجه سانتی گراد برای پرورش ماهی قزل‌آلا نامطلوب است. چون دراین بازه‌های دمایی میزان رشد ماهی بسیار پایین می‌آید و راندمان تولیدی مزرعه ازحالت مطلوب خارج خواهد شد. البته در پرورش ماهی قزل‌آلا از آب‌های روان سطحی مانند رودخانه و نهر‌های بزرگ و همچنین آب چاه نیزاستفاده می‌شود. مسئله بعدی یافتن زمینی به مساحت حداقل ۲۰۰۰ متر مربع است. گفتنی است که در صورت داشتن توجهی مناسب و سرمایه لازم برخی زمین‌های بایر و بلا استفاده یا زمین‌های سنگلاخی و صخره‌ای توسط سازمان جنگل‌ها و مراتع به افراد متقاضی واگذار می‌شود. در رابطه با دریافت مجوز‌ها باید باارائه طرح توجیهی به اداره شیلات منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنید مراجعه کنید. پس از بررسی کارشناسی، موافقت اصولی طرح شما صادر می‌شود. در ادامه استعلام‌های مورد نظر از ادارات محیط زیست، بهداشت، دامپزشکی، منابع طبیعی و ... گرفته می‌شود تا در نهایت مجوز کارتان صادر شود. *باید جوان‌ها را آموزش داد/ دولت باید حمایت کند فقط شعار ندهد این کارآفرین درباره مشکلات متعدد جوانان می‌گوید: متاسفانه بیشتر جوانان بعد از دریافت دیپلم، برای کارگری به شهر‌های بزرگتر مهاجرت می‌کنند. هیچکس به آن‌ها نمی‌آموزد که چگونه می‌توانند روی پای خودشان بایستند و با استفاده از نعمت‌های خدادادی تولید ثروت کنند. پرداخت وام‌های خوداشتغالی در کنار آموزش کارآفرینی به صورت بومی می‌تواند بسیاری از جوانان را از کارگری به کارآفرینی سوق دهد. بسیج سازندگی در این راستا پیش قدم است. من خودم کار تولید را با وام ۳۰ میلیون تومانی بسیج سازندگی شروع کردم، اما لازم است همه دستگاه‌ها به فکر اشتغالزایی و اقتصاد مقاومتی باشند. من آماده‌ام تا به صورت رایگان پرورش ماهی قزل‌آلا را به صورت عملی به جوانان علاقمند استان البرز آموزش دهم. من عاشق جوانان ایران هستم. جوانانی داریم که در هیچ جای جهان دیده نمی‌شود.