عوارض و مضرات مصرف ترشیجات

میزان: یکی از خوردنی‌های موجود در سفره ایرانیان از زمان‌های دور تاکنون که جزو جدانشدنی سفره کدبانو‌های ایرانی بوده، انواع و اقسام ترشیجات مانند هفت‌بیجار، سیرترشی، ترشی لیته، ترشک، لواشک و... است. این مواد غذایی در طب سنتی دارای محدودیت‌هایی هستند که در ادامه ذکر می‌شوند... مصرف ترشیجات به‌نوبه خود از اصولی برخوردار است که خواندن این مطلب، می‌تواند نگرش خوانندگان را تغییر دهد؛ ترشیجاتی از قبیل: هفت‌بیجار، سیرترشی، ترشی لیته و سایر اقلام دیگر از ترشیجات از نظر تقسیم‌بندی نه جزو غذا محسوب می‌شوند و نه تأثیر دارویی دارند بلکه باید به‌عنوان چاشنی غذا‌های مختلف همراه با غذا به مقدار کم مصرف شوند. مصرف زیاده از حد و غیراصولی ترشیجات نه‌تن‌ها مفید نیست بلکه می‌تواند منبعث بیماری‌ها و امراض مختلف در مصرف‌کنندگان آن شود؛ مصرف غیراصولی ترشیجات اگر در دوران جوانی مشکلی ایجاد نکند قطعاً در دوران میانسالی و پیری گریبانگیر خواهد بود. نکته مهمی که همگان باید به آن اهتمام داشته باشند این است که مصرف ترشیجات از اصول مهمی برخوردار است؛ برای هر غذایی باید ترشیجات متناسب با آن غذا را انتخاب کرد، چون ترشیجات اگر به‌درستی انتخاب نشوند، نه‌تن‌ها مفید واقع نمی‌شوند بلکه می‌توانند تأثیرات منفی روی خوراکی‌ها داشته باشند. فصل مناسب برای مصرف ترشیجات از نظر موقعیت زمانی، زمان مصرف ترشیجات، سه‌ماهه زمستان و ماه اول بهار است؛ از خوردن ترشیجات در فصل تابستان و پاییز باید پرهیز کرد، چون از نظر طب سنتی ایران، غذا‌های فصل زمستان باید دارای طبع گرم باشند لذا توصیه می‌شود کنار غذا‌های با طبع گرم و خشک، مصرف ترشیجات را برنامه‌ریزی کرد. چه زمانی نباید ترشی خورد؟ از خوردن ترشیجات در شب پرهیز کنید؛ خوردن سرکه و ترشیجات در شب باعث دفع بیشتر کلسیم از بدن شده و موجب پوکی استخوان و ضعف اعصاب و حتی سکته‌های مغزی و قلبی می‌شود. کدام ترشی را با کدام غذا نباید خورد؟ از خوردن ترشی کلم و گل کلم و هفت بیجار که همه این موارد به خودی خود نفخ ایجاد می‌کنند، همراه با غذا‌های نفاخ از جمله خوراک لوبیا و دیزی آبگوشت پرهیز کنید، چون همراهی این ترشیجات با این‌گونه غذا‌ها مراتب نفخ معده و روده را فراهم می‌آورند. از نظر موقعیت زمانی، زمان مصرف ترشیجات، سه‌ماهه زمستان و ماه اول بهار است؛ از خوردن ترشیجات در فصل تابستان و پاییز باید پرهیز کرد. از خوردن‌ترشی بادنجان (لیته) همراه با غذا‌های بطیءالهضم و دیرهضم باید پرهیز کرد؛ از جمله این غذا‌ها می‌توان کباب جگر سیاه، ماهی، تخم‌مرغ نیمرو و سایر غذا‌های دیرهضم و کثیف صالح الکیموس یا ردی الکیموس را نام برد. توصیه و تأکید می‌شود در خورشت فسنجان از اضافه کردن شکر سفید به آن که واقعاً یک اشتباه آشپزی است، پرهیز کرده و از رب انار به‌عنوان مصلحش استفاده کنید؛ در چنین حالتی هضم و جذب و گوارش فسنجان بیشتر و بیشتر خواهد شد. از خوردن هر نوع ترشی به‌جز رب نارنج یا آب نارنج همراه با ماهی پرهیز شود؛ خوردن ترشیجات با ماهی باعث ضعف کبد و سوء مزاج کبدی شده و شرایط را برای بیماری‌های سیستم ایمنی از جمله MS، ویتیلیگو (برص)، گیلن باره و... فراهم می‌آورد. خوردن زیاده از حد ترشیجات در مردان باعث کاهش توان جنسی و ضعیف شدن اسپرم‌ها و در زنان باعث درد‌های شدید ایام پریود و قاعدگی‌های نامنظم و دردناک می‌شود. مصرف زیادترشی‌ها در سنین بالا باعث تشدید آرتروز می‌شود یکی از مهم‌ترین عوامل حواس‌پرتی و کندی حافظه و حتی آلزایمر در ایران، مصرف زیاده از حد ترشیجات است، چون ترشیجات طبعشان سرد و خشک است و باعث سردی مغز می‌شوند؛ از قدیم گفتند «ترشی نخوری یه چیزی میشی» پس اگر نگران کندذهنی و حواس‌پرتی خودتان هستید دورترشی و ترشیجات را قلم قرمز بکشید. در واقع ترشی‌ها به اعصاب آسیب می‌رساند غیر از آب نارنج که به اعصاب سالم آسیبی وارد نمی‌کند، ولی به اعصاب ناسالم آسیب وارد می‌کند. آب نارنج را نباید صاف کرد و باید همراه با پالپ مصرف شود. به طور کلی خوب است بدانید بیماری‌های اعصاب و روان مانند افسردگی ناشی از غلبه سردی و خشکی بر مغز است؛ لذا انواع مواد غذایی ترش مانند سرکه، آبلیمو، آبغوره، تمر و لواشک، لیموترش تازه، میوه‌های ترش و انواع ترشی به دلیل مزاج سرد و خشکی که دارند وضعیت این افراد را بدتر می‌کنند. اضافه کردن کمی چاشنی ترش به غذا در حد طعم دار کردن آن اشکالی ندارد به شکلی که هرکسی غذا را مصرف کرد نگوید غذا ترش است. افراد کم‌خون باید از مصرف زیاد ترشی‌ها بپرهیزند چرا که ترشی‌ها خون‌سازی را کم می‌کنند. همچنین ترشی‌ها موجب آسیب به معده و پیری زودرس می‌شوند. نکات قابل توجه: برای تهیه سیرترشی به ازای هر لیتر سرکه ۳ قاشق مصلح آن، تخم سیاه‌دانه اضافه کنید؛ برای تهیه ترشی هفت‌بیجار به ازای هر کیلو ترکیب آن، یک قاشق غذاخوری مصلح آن یعنی پودر گلپر اضافه کنید. سکنجبین با سرکه و عسل تهیه می‌شود و نعناعی که به آن اضافه می‌شود، محافظ اعصاب است. البته بهتر است که سبزی نعناع تازه در تهیه سکنجبین استفاده شود. سکنجبینی که ترش باشد، راه‌های هوایی را تحریک می‌کند. همچنین در سکنجبینی که در زمستان مصرف می‌شود باید عسل بیشتری زده شود و شیرینی بیشتر داشته باشد، ولی سکنجبینی که در تابستان مصرف می‌شود، باید ترش‌تر باشد.